Anticonceptiemiddel: Het hormoonspiraaltje

Een spiraaltje is een kunststof ankertje (24 tot 36 mm lang) met twee draadjes eraan, deze draadjes hangen in de baarmoedermond om het spiraaltje er later weer eenvoudig uit te kunnen halen. Een spiraaltje is bedoeld om een zwangerschap gedurende een langere periode te voorkomen. Er zijn verschillende soorten spiraaltjes, wij behandelen het hormoonspiraaltje. Dit is een soort ‘plaatselijke pil’.

Werking

De naam zegt het al, het hormoonspiraaltje geeft hormonen af. Om precies te zijn progestagenen (stofjes die op het hormoon progesteron lijken). Dit gebeurt met een bepaalde regelmaat. Dit hormoon zorgt voor het ongeschikt maken van het baarmoederslijmvlies (het wordt taaier en dikker) voor zaadcellen. Hierdoor kunnen de zaadcellen de eicel niet meer bereiken. Door het hormoon kunnen de zaadcellen ook niet meer optimaal functioneren. Wanneer de eicel toch bevrucht raakt wordt ook de innesteling voorkomen, doordat progestagenen het opbouwen van nieuw baarmoederslijmvlies vermindert, dit komt ook een deel door het spiraaltje zelf. De vermindering van het opbouwen van nieuw baarmoederslijmvlies zorgt ook voor een vermindering van de menstruatie.

Gebruik

Wanneer je besluit een spiraaltje te nemen is het handig vooraf pijnstillers in te nemen. Denk maar aan paracetamol (1000 mg) of ibuprofen (600 mg). Als je dit gedaan hebt ga je naar een huisarts toe, tijdens of net na de menstruatiecyclus, op deze manier ben je er zeker van dat je niet zwanger bent en dat het spiraaltje meteen betrouwbaar is. De huisarts zet een eendenbek (een soort tang om de vagina open te houden) in de vagina om de baarmoedermond goed te kunnen zien. Dan gaat er nog een tang in om de baarmoedermond open te houden. Daar wordt met een latje gemeten hoe diep de baarmoeder ligt. Vervolgens wordt het spiraaltje via een hulsje naar binnen geschoven. Tot slot haalt de arts het hulsje weg en knipt de arts de draadjes (voor het eruithalen van het spiraaltje) op maat.

Voordelen

Een hormoonspiraal is heel betrouwbaar tenzij het niet goed is geplaatst. Betrouwbaarder dan de pil. Het hormoonspiraaltje heeft een betrouwbaarheid van 99,8 % (0,1-0,2% wordt ondanks het spiraaltje toch zwanger). Dit is hoger dan vele andere anticonceptiemiddelen. De menstruaties zijn minder zwaar en duren minder lang en blijven soms ook helemaal weg. Daarnaast heb je om zwangerschap te voorkomen honderd keer minder hormonen nodig dan bij de pil omdat het hormoon plaatselijk toegediend wordt. Het hormoonspiraaltje probeert een bevruchting te voorkomen, terwijl een koperspiraaltje enkel de innesteling voorkomt. Het hormoonspiraaltje pakt dus een eerder stadium aan.
Het hormoonspiraaltje is makkelijk in te brengen, en is betrouwbaarder dan de pil. Daarnaast heeft het na het inbrengen een lange werkingsduur. Het geeft geen extra kans op hart- en vaatziekten, hetgeen bij de pil niet uitgesloten is.

Nadelen/bijwerkingen

Het spiraaltje kan door het lichaam afgestoten worden en is niet geschikt voor jonge meisjes. Het inbrengen kan soms pijnlijk zijn. Ook kan het klachten geven bij het vrijen. Het spiraaltje kost voor vijf jaar 290 euro. De kosten voor de pil voor een periode van vijf jaar bedragen gemiddeld 90 euro. Het hormoonspiraaltje heeft een werkingsduur van vijf jaar, dat is aanzienlijk minder dan die van het koperspiraaltje waarmee je tien jaar beschermd bent tegen zwangerschap. Een spiraaltje biedt geen bescherming tegen soa’s. Wel kan het gespannen borsten, misselijkheid en meer vaginale afscheiding veroorzaken. Ook leidt het soms tot bloedverlies tussen twee menstruaties in 80 tot 90% van de vrouwen met zwangerschapswens is een jaar na verwijdering zwanger. De menstruatiecyclus komt pas na zes maanden na verwijdering weer op gang.