Sponsor, buddy en ervaringsdeskundige in de verslavingszorg

In de verslavingszorg maakt men gebruik van sponsors of buddy's. Deze methode wordt vooral toegepast in de zelfhulpgroepen. De volgende stap kan zijn om bijvoorbeeld buddy of ervaringsdeskundige te worden. Voordat men echter sponsor voor iemand kan zijn moet men wel een jaar clean zijn. Dit is een belangrijke voorwaarde om iemand anders te kunnen helpen. Het nemen van een sponsor of buddy kan het herstel kracht bijzetten. Het helpt bij het herstel doordat de ander kan reflecteren op de voortgang van het herstel. Herstellen hoeft iemand met een verslaving niet alleen te doen.

Methode van herstel: buddy en sponsor

In dit artikel geven we aandacht aan een methode om door middel van drie fasen vanuit je eigen ervaring met verslaving andere verslaafden te helpen. Hoe dit in de praktijk handen en voeten kan krijgen is nog in ontwikkeling. Misschien zijn er al wel instellingen waar het op een soortgelijke wijze wordt toegepast, maar het is zeker de moeite waard om er meer ideeën over te verzamelen.

• de eerste fase is die van sponsor.
• de tweede fase is die van buddy.
• de derde fase is die van gediplomeerd ervaringsdeskundige.

Verslaving en herstel
Wanneer je hulp zoekt bij een instelling of zelfhulpgroep om van je verslaving af te komen, kom je in contact met andere mensen met een verslaving. Als verslaafde heb je een schat aan kennis en ervaring hoe je verslaafd bent geraakt en hoe je bepaalde zaken aan kunt pakken om te veranderen. Ook als nieuweling help je dus anderen, door te laten zien dat je wil stoppen.

Sponsor

Als je als nieuweling in een instelling of zelfhulpgroep komt is het raadzaam om een sponsor te zoeken. Je doet er goed aan iemand als sponsor te vragen die al een tijdje 'clean' is. Stel niet te veel eisen. Het belangrijkste is dat de ander het voornemen heeft om te stoppen. Ook al is diegene onlangs nog de 'fout' in gegaan. Stoppen met je gebruik gaat niet van de een op andere dag. Door contact met je sponsor te houden motiveer je elkaar om vol te houden. Ook wanneer je een misstap hebt begaan. Als je trouw de zelfhulpgroepen bezoekt heb je eigenlijk al een hele groep sponsors om je heen. Maak daar gebruik van. Een ander kan jou niet 24 uur op je nek zitten. Je moet het voor een groot deel zelf doen maar de groep wil kan je steunen en bemoedigen.

Zelf sponsor worden

Als je een paar keer op de groep komt of je volgt trouw je behandeling bij een instelling, kun je jezelf in principe al sponsor noemen. Dat is waar we in deze methodiek aandacht aan willen geven. Sponsor zijn voor een ander kun je ten alle tijde als jezelf het voornemen hebt om te breken met je verslaving. Dit is een heilzame bijkomstigheid in je eigen herstel. neem echter niet teveel hooi op je vork. Doe het rustig aan. Het sponsorschap is dus voornamelijk gericht op het herstel van jezelf als nieuweling.

Buddy en herstel

De methodiek heeft eigenlijk tot doel om kennis van verslaafden in een ambulant traject op korte termijn in te zetten. Tevens stippelt het een duidelijk stappenplan uit waarmee je als verslaafde doelen kunt behalen om je kennis en ervaring in te zetten voor andere 'lotgenoten'. De methodiek stimuleert ook om niet onnodig 'passief' aan een zelfhulpgroep of behandeling deel te nemen. Het zet je aan tot een actieve inzet voor anderen waarmee je je eigen weg van herstel vasthoudt. Buddy is een stap verder dan sponsor. Buddy zijn van iemand vraagt meer toewijding en kennis van herstel. Om buddy te worden moet je meer dan een jaar clean zijn en een trainingsprogramma doorlopen.

Ervaringsdeskundige als buddy of sponsor in de verslavingszorg

De derde en laatste fase is de fase van ervaringsdeskundige. Ervaringsdeskundige ben je in principe al van dag één van je gebruik. Het is echter wel zo dat je als ervaringsdeskundige tegenwoordige meer serieus wordt genomen. Er zijn cursussen en opleidingen tot ervaringsdeskundige waarmee je zelfs een diploma of certificaat kunt behalen. Het spreekt voor zich dat wanneer je deze fase bereikt je heel veel positieve dingen hebt geleerd waardoor je weer een positiever zelfbeeld hebt gekregen. Je hebt geleerd dat je tot positieve dingen in staat bent. Je doet weer mee. Er zijn situaties waarin je fase één en twee kunt overslaan. Maar de praktijk leert dat het beter is om kleine stappen te nemen. Herstel komt je niet aanwaaien. Zeker niet wanneer je meer dan tien jaar verslaafd bent geweest. Daarom willen we met deze methodiek mensen met verslaving de kans geven om stapsgewijs een doel te bereiken waardoor ze niet alleen zichzelf helpen maar, ook voor anderen van grote waarde kunnen zijn.

Welke instanties in de verslavingszorg werken met een sponsor of buddy?

In de verslavingszorg werken verschillende instanties met een sponsor of buddy. Ook is er onderscheid te maken tussen christelijke en niet christelijke zorg. Hieronder noemen we enkele instanties.

• Anonieme Alcoholisten (AA). Hier kan iedereen, ongeacht zijn geloofsovertuiging terecht. De AA werkt met sponsors. Elke deelnemer die het streven heeft om te stoppen met alcohol kan een sponsor zijn van een ander lid. De AA is door heel Nederland te vinden. Zie de website www.aa.nl
• MomentumGGZ is een instelling in het zuiden van het land en werkt met buddy's. www.momentumggz.nl
• Narcotic Anonymous is net als de AA een wereldwijde organisatie. Men werkt met het bekende 12 stappen programma. De NA werkt met het sponsor-principe en richt zich op alle verslavingen. www.na-holland.nl