Afkicken van alcoholverslaving, hoe pak je dat aan?

Bij alcoholverslaving is een persoon zowel fysiek als psychisch afhankelijk van alcohol. Hij heeft alcohol nodig om te kunnen functioneren. Vaak hoor je: "Dat zal mij niet gebeuren. Ik hoef geen alcohol en kan op elk gewenst moment weer stoppen". Maar zo makkelijk raak je niet van je alcoholverslaving af.

Hoe ontstaat alcoholverslaving?

De weg naar alcoholafhankelijkheid gaat geleidelijk en in fasen. Meestal ontwikkelt zich alcoholverslaving vanuit probleemdrinken. Dat wil zeggen, we drinken om problemen op te lossen of te vergeten, omdat we ons anders niet kunnen ontspannen of omdat we ons zonder alcohol geremd voelen, etc. Er ontstaat een psychische afhankelijkheid.

En blijven we regelmatig doordrinken, dan komt het tot een gewoonte en dus tot lichamelijke afhankelijkheid. We moeten de dosis verhogen om eenzelfde effect te bereiken. Op een bepaald punt, en dat verschilt van persoon tot persoon, beslist het lichaam dat alcohol van vitaal belang is voor de werking ervan. Het gevolg is dat we ons zonder alcohol niet lekker voelen. We moeten drinken om de dag door te komen. Zonder alcohol komt het tot onaangename ontwenningsverschijnselen.

Afhankelijkheid van alcohol ontstaat meestal in 3 stappen:

• Drinken om problemen te verdringen;
• Psychische afhankelijkheid;
• Lichamelijke afhankelijkheid;

De weg uit een alcoholverslaving is een stationaire (!) fysieke ontgifting (duurt tot 10 dagen) en aansluitend een periode van meerdere weken met psychotherapie waarin de betrokkenen weer moeten leren om te gaan met een leven zonder alcohol.

Probleemdrinken

We vervelen ons, hebben pijn, zijn depressief, angstig, onzeker of gespannen. Vaak geven ouders of vrienden ons het voorbeeld of stimuleren ons zelfs om het ook eens met alcohol te proberen. Ook advertenties suggereren vaak dat we ons met een glas champagne meteen een stuk beter zullen voelen en daarmee bovendien behoren tot de groep die "in" is en die iets verstaat van plezier maken. Het is daarom niet zo verwonderlijk dat we in de verleiding komen om ook eens een drankje te nemen om ons wat meer ontspannen en beter te voelen. En we zullen ervoor worden beloond: de pijnen laten na, spanning en onzekerheid verdwijnen of worden minder.

Psychische afhankelijkheid

In een volgende vergelijkbare situatie grijpen we al sneller tot alcohol. En ook onze omgeving beloont ons in eerste instantie ervoor, omdat we blijven meedrinken. Degene die het meest verdraagt, telt pas echt mee. Op een gegeven moment ten slotte, komen we helemaal niet meer tot het besef om ons probleem zonder alcohol aan te pakken. Wij grijpen automatisch naar de alcohol. Het is heel eenvoudig om je met verslavende midddelen te ontspannen, om remmingen en kwellende zorgen te verdrijven.

Lichamelijke afhankelijkheid

Uiteindelijk raakt ons lichaam zo gewend aan de verslavende stof dat het er fysiek afhankelijk van wordt. Het beschouwt de alcohol als lichaamseigen stof en meldt zich als er te weinig van die stof in het lichaam aanwezig is. Dat uit zich vervolgens door ontwenningsverschijnselen zoals een intens verlangen naar alcohol, innerlijke rusteloosheid, beven, angstgevoelens en transpiratie. We voelen ons dan weer tot iets in staat als we een voldoende hoge alcoholconcentratie in het bloed hebben.

Effecten alcohol

We worden eerst psychisch afhankelijk en geloven onze problemen zonder drugs niet op te kunnen lossen. Dan volgt de lichamelijke verslaving. En als we fysiek afhankelijk zijn, drinken we uit angst voor de ontwenningsverschijnselen en om te verhinderen dat anderen merken "hoe ver we gezonken zijn." Is eenmaal de lichamelijke afhankelijkheid ontstaan, dan is er geen weg terug meer naar een meer gematigd, gecontroleerd drinkgedrag. Óf en wanneer we lichamelijk afhankelijk raken, kan niemand voorspellen.

Waaraan herken je een alcoholverslaving?

Van psychische verslaving is sprake als we geloven alleen nog met alcohol verlichting te krijgen of als we een bepaalde situatie alleen nog met alcohol kunnen doorstaan. Het gaat al lang niet meer over het genot van een glaasje wijn bij een gezellig samenzijn, maar we drinken vanwege het effect op ons lichaam. We drinken tot we duizelig zijn en helemaal "los" gaan.

Omdat het lichaam aan de alcohol went, hebben we behoefte aan steeds grotere hoeveelheden om hetzelfde effect te bereiken. Het feit dat we veel verdragen, is dus helemaal geen reden om trots op te zijn, maar eerder een waarschuwing dat we op weg naar verslaving zijn.

Verdere voortekenen van alcoholverslaving:

• We verstoppen alcoholische dranken op een "veilige plek";
• Op kantoor spreekt men ons aan op ons alcoholgedrag;
• Schuldgevoelens na het drinken van alcohol;
• Als we na het drinken "gaten" in ons geheugen hebben;
• Na het eerste glas de indruk hebben dat het niet eenvoudig meer is om te stoppen;
• Als we 's morgens beven en als dit verbetert na alcoholgebruik;
• Indien we dagelijks drinken.

Volgens medische studies lopen volwassen mannen gevaar als ze dagelijks meer dan 40 tot 50 gram pure alcohol drinken (ongeveer 2-3 flesjes bier of een halve liter wijn), en vrouwen als ze meer dan 20 g alcohol drinken. Ook regelmatig lager alcoholgebruik kan leiden tot ernstige lichamelijke beperkingen: hoge bloeddruk, kanker van de mondholte, leverschade, ontsteking van de alvleesklier en de maagwand, potentieproblemen en obesitas.

Afkicken van alcoholverslaving

Veel mensen stellen zichzelf gerust met de gedachte dat ze op elk gewenst moment kunnen stoppen of dat hun drinkgedrag niet abnormaal is. Ze zijn bang om toe te geven dat ze alcoholist zijn. Ook de overige gezinsleden proberen meestal om de verslaving van de partner naar de buitenwereld te verbergen en te bagatelliseren.

Maar het is geen schande om een alcoholprobleem hebben. Belangrijker is dat men iets ertegen onderneemt. Er zijn verschillende zelfhulporganisaties zoals de Anonieme Alcoholisten (AA) waar je terecht kunt. En in het telefoonboek vindt je ook de telefoonnummers van afkickinstellingen. Ook je huisarts kan je verder helpen als je hem in vertrouwen neemt. Je staat niet alleen met je probleem: ongeveer 500.000 medeburgers zijn afhankelijk van alcohol en ongeveer 1 miljoen mensen drinkt zo veel dat men er lichamelijk hinder van ondervindt.