Ziekte van Crohn: symptomen, diagnose en behandeling

De ziekte van Crohn is een chronische darmontsteking. Het gehele darmkanaal kan worden aangedaan door de ontstekingsprocessen. De Amerikaanse arts Burril B. Crohn ontdekte de ziekte in 1932. In Nederland hebben ongeveer 20.000 mensen de ziekte van Crohn. De aandoening begint vooral bij jongeren en gaat nooit meer over. De ziekte kan elk moment opnieuw opvlammen.

Symptomen

• Eetlust neemt af
• Misselijkheid
• Overgeven
• Onverklaarbaar afvallen
• (Chronische) diarree
• Obstipatie
• Koorts
• Vermoeidheid
• Buikpijn
• Bloedarmoede

Crohn kent een grillig ziekteverloop. Patiënten kunnen zich maanden tot jaren goed voelen en dan toch plotseling doodziek worden. De klachten treden meestal niet allemaal tegelijk op. De ziekte van Crohn gaat gepaard met periodes van zware ontstekingen in de darmen. Die kunnen elk moment weer terugkeren.

Diagnose

Bij een vermoeden van de ziekte van Crohn wordt de patiënt naar het ziekenhuis doorverwezen. In de meeste gevallen komt de patiënt bij een maag-darm-leverarts (MDL-arts) terecht. Er zijn verschillende onderzoeken nodig om te kijken of er sprake is van Crohn. Via bloedonderzoek kan gekeken worden of er ontstekingsprocessen actief zijn. Door een ontlastingonderzoek uit te voeren kunnen bacteriële infecties worden uitgesloten.

Endoscopie

In de meeste gevallen volgt een endoscopie om de toestand van de darmen in kaart te brengen. Daarbij kan gekozen worden via een sigmoïdoscopie (onderzoek van de endeldarm en het bochtige deel boven de endeldarm) of een colonscopie (onderzoek van de hele dikke darm). De dunne darm wordt bekeken via een dubbelballonendoscopie of endoscopie. Via een virtuele colonoscopie wordt de dunne darm in kaart gebracht door middel van een MRI of CT-scan. Hiervoor hoeft geen buisje ingebracht te worden in de darmen.

Camerapil

Via het slikken van een camerapil kunnen artsen de binnenkant van de darmen bekijken. De patiënt slikt een capsule met daarin een kleine camera die opnames maakt van het maagdarmstelsel. De camerapil verlaat via de ontlasting het lichaam.

Behandeling

De ziekte van Crohn wordt vooral behandeld met medicijnen. Deze medicatie kan Crohn echter niet genezen. De behandeling richt zich op het terugdringen van de symptomen van Crohn en het verminderen van de ontstekingen. De medicatie kan er ook voor zorgen dat nieuwe ontstekingshaarden geen kans krijgen om zich te ontwikkelen. Een standaardbehandeling voor patiënten met Crohn bestaat niet. Elke patiënt reageert anders op medicatie. Daarom kan het een tijd duren, voordat de juiste medicijnen aanslaan. Ook de dosis die een cliënt krijgt voorgeschreven kan per patiënt verschillen. Als iemand met Crohn klachtenvrij is, kan de cliënt een kleine dosering van het betreffende medicijn gebruiken. Dat wordt een zogenaamde onderhoudsdosering
genoemd.

Soorten medicijnen

Mesalazinepreparaten
Mesalazineprepraten zijn gematigde ontstekingsremmers. Die zorgen ervoor dat de ontstekingen in de darmen verminderen. Ook worden nieuwe oprispingen van ontstekingen voorkomen.

Corticosteroïden
Corticosteroïden zijn sterke onstekingsremmers. Deze medicatie wordt vooral gebruikt tijdens een opvlamming van ontstekingen. Corticosteroïden hebben hevige bijwerkingen en mogen daarom alleen kort worden gebruikt.

Immunisuppresiva
Immunosuppressiva onderdrukken het afweersysteem van het lichaam. Hierdoor krijgen ontstekingen minder snel de kans om zich te vormen.

TNF-Blokkers
TNF-Blokkers vallen ook onder groep afweeronderdrukkende medicatie. TNF-Blokkers stoppen de vorming van de stof TNF. Uit onderzoek blijkt dat TNF een mogelijke oorzaak is van een ontsteking van Crohn. TNF-Blokkers zijn hele dure medicijnen en worden vaak pas voorgeschreven indien de andere medicijnen niet werken.

Antibiotica
Antibiotica wordt niet vaak voorgeschreven tegen Crohn, omdat antibiotica alleen helpt tegen bacteriën. Indien er sprake is van zogenaamde overgroei door bacteriën wordt er wel antibiotica ingezet.

Diarreeremmers
Veel patiënten met de ziekte van Crohn hebben last van (chronische) diarree. Omdat tegen te gaan kunnen diarreeremmers helpen. Diarreeremmers helpen alleen als symptoombestrijding.

Operatie/stoma

Voor een operatie wordt niet vaak gekozen bij de ziekte van Crohn. In het uiterste geval moet er geopereerd worden. Dat is het geval als door littekenweefsels vernauwingen of fistels ontstaan. In het uiterste geval wordt de doorgang van de darm geblokkeerd. Die worden dan chirurgisch weggehaald. Als de darm ernstig is aangetast, volgt soms een verwijdering van een deel van de darm of de gehele darm. Er wordt dan een stoma aangelegd waar de ontlasting inkomt. De stoma kan tijdelijk of permanent zijn.

Verschil ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Crohn en colitis ulcerosa lijken erg op elkaar en geven ongeveer dezelfde klachten. Het belangrijkste verschil is dat de ziekte van Crohn voor kan komen in het gehele maagdarmkanaal (van tong tot kont). Colitis ulcerosa komt alleen voor in de dikke darm. Ook dringen de ontstekingen van colitis ulcerosa nooit verder dan het binnengedeelte van de darm. Bij de ziekte van Crohn is dat vaak wel het geval.

Complicaties

Bij de ziekte van Crohn kunnen zich tal van ernstige complicaties voordoen. Als de ziekte lang duurt, gaan de darmen minder goed werken, waardoor tal van vitaminen en mineralen niet meer worden opgenomen. Daardoor ontstaan complicaties als ongewenst gewichtsverlies en verlies van eetlust. Ontstekingen kunnen verder uitgroeien tot fistels (onnatuurlijke verbindingen tussen organen) en vernauwingen. Patiënten met Crohn hebben grotere kans op het krijgen van darmkanker. Daarnaast kunnen Crohnpatiënten ook last krijgen van aandoeningen aan de huid, ogen en gewrichten.