Depressie: algemene kenmerken

Depressie" is een woord dat we vaak gebruiken zonder de precieze betekenis ervan te kennen. De term "depressie" maakt deel uit van onze spreektaal en wordt daardoor gebanaliseerd. Hij wordt gebruikt ter aanduiding van zeer verschillende toestanden, gaande van een moedeloos gevoel bij een tegenslag, tot de "echte" depressie in de medische zin van het woord: een ernstige verstoring van het geestelijk leven.

Wat is een depressie ?

De term "depressie" duidt geen welbepaalde of precieze ziekte aan, maar een hele reeks toestanden die zowel betrekking hebben op het lichaam als op de geest. "De depressieve toestand" kunnen we het best definiëren als een "verstoring van het gemoed" , waarbij de persoon zich abnormaal triest voelt en min of meer uitgesproken pijn ervaart. Dat kan zich vertalen in lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of geestelijke problemen zoals een algemeen gebrek aan levenslust.
De symptomen die gepaard gaan met deze klachten zijn talrijk en gevarieerd; we beperken ons hier tot de meest kenmerkende. Ze treden zelden allemaal samen op. Wanneer echter vier van deze symptomen gedurende een maand continu aanwezig zijn, hebben we te maken met een "zwaar depressieve periode".

Symptomen van depressie

Wat de depressieve persoon ervaart, vaak nog voor een of meerdere objectieve symptomen van zijn depressie zich manifesteren, is een morele ontreddering tengevolge van een gevoel van waardenverlies:

• tegenover zichzelf: hij verliest zijn zelfvertrouwen, zijn zelfachting en de notie van eigenwaarde. Hij acht zich niet meer in staat te realiseren wat hij vroeger kon.
• tegenover de realiteit: die lijkt hem moeilijk, ingewikkeld, onbereikbaar. Hij acht zich bij voorbaat verloren en voelt elke actie als nutteloos aan. Hij capituleert, treedt niet meer naar buiten en keert zich in zichzelf.
• tegenover de toekomst die hopeloos en zonder uitkomst lijkt: hij ziet geen oplossing voor zijn problemen en kan zich geen positieve toekomst voorstellen. Hij voelt zich het slachtoffer van een onrechtvaardig bestaan.

Daarnaast manifesteren zich een of meerdere karakteristieke symptomen van depressie:

• anorexie (magerzucht) met aanzienlijk gewichtsverlies (zonder dieet) of, integendeel boulimie (vraatzucht) of toename van de eetlust en gewichtstoename. Bij kinderen beneden 6 jaar moet men bovendien ook rekening houden met een groeiachterstand tegenover leeftijdsgenoten.
• slaapstoornissen: hetzij insomnie of slapeloosheid, hetzij hypersomnie of overmatige slaapbehoefte.
• rusteloosheid of psychomotorische vertraging (vertraging van de lichamelijke en geestelijke functies).
• verlies aan belangstelling of plezier in de dagelijkse activiteiten, vermindering van de seksuele activiteit.
• verlies aan energie en voortdurende vermoeidheid.
• verminderd denk- en concentratievermogen.
• gevoel van onwaardigheid, zelfbeschuldiging of bovenmatig en ongepast schuldgevoel.
• doodsgedachten, doodsverlangen, zelfmoordneigingen.

Sommige personen vertonen ook angstgevoelens maar die worden niet gerekend bij de door de geneeskunde officieel er-
kende symptomen.