Slapen en Waken

Onder invloed van daglicht produceert de epifyse in de hersenen een bepaalde hoeveelheid van de stof melatonine. Deze stof speelt een hele belangrijke rol bij ons slaap-waakpatroon. Hoe meer melatonine we in ons bloed hebben, hoe meer behoefte we hebben om te slapen.

Slapen

Hoe meer melatonine we dus in ons bloed hebben, hoe beter we kunnen slapen. Als we slapen maken we een bepaald aantal keer een bepaalde cylcus door, de zogenaamde slaapcyclus. Deze bestaat uit 5 fasen;

1. Non-REM slaap, zonder dromen,
2. Iets diepere non-REM slaap,
3. Nog diepere non-REM slaap,
4. Diepste non-REM slaap,
5. REM-slaap.

De REM-slaap is een fase van heel diep slapen en dromen. REM staat voor Rapid Eye Movement, je ogen bewegen tijdens deze fase van slapen dan ook erg snel en veel heen en weer.
De slaapcyclus wordt dus een aantal keren per nacht doorlopen en duurt per keer ongeveer 90 minuten. Hoe langer je slaapt, hoe korter fase 1 tot en met 4 (de non-REM slaap) worden en hoe langer de REM-slaap duurt.

Slaapstoornissen

Er bestaan een aantal verschillende slaapstoornissen die onderverdeeld worden in twee groepen, namelijk de parasomnieën en de dyssomnieën.

Parasomnieën

Mensen met deze stoornis hebben last van abnormale verschijnselen tijdens de slaap, zoals nachtmerries, angstdromen (pavor nocturnus) en slaapwandelen.

Dyssomnieën

Mensen met deze stoornis hebben klachten over slapen of waken, bijvoorbeeld de volgende klachten;

• Insomnie; in- of doorslaapstoornissen of een onvoldoende uitgerust gevoel na toch goed te hebben geslapen. Insomnie kan inhouden dat mensen moeilijk in slaap kunnen komen, dat dat juist wel goed lukt maar dat ze halverwege de nacht weer wakker worden en niet meer kunnen slapen, of 's nachts heel erg vaak wakker worden.
• Hypersomnie; is juist het tegenovergestelde van insomnie. Mensen met hypersomnie slapen 's nachts erg veel, maar zijn overdag wel extreem moe,
• Slaapapnoe; mensen met slaapapnoe hebben een onderbroken slaap. Ze worden dan niet echt wakker, maar hebben adempauzes van 10 tot 30 seconden.

Behandelen van slaapstoornissen

De behandeling van een slaapstoornis hangt heel erg af van het type stoornis. Allereerst is het heel belangrijk om de oorzaak van de stoornis vast te stellen, zodat kan worden onderscheiden of er sprake is van een lichamelijke- of van een psychische aandoening. Bij slaapapnoe kan een operatie helpen. Het stokken van de adem zit hem dan in de keel, bij de overgang van keelholte naar luchtweg. Bij accute stressinsomnie (insomnie die als gevolg van stress is ontstaan) helpen slaappillen, bij de andere slaapstoornissen niet. Verder is het belangrijk de ademhaling tijdens de slap te verbeteren en kan cognitieve therapie helpen. Een therapie die ook wel helpt, maar in eerste instantie veel energie vergt is de chronotherapie. Hierbij krijgt de patiënt de opdracht iedere avond 3 uur later naar bed te gaan. Als hij dus eerst om 23:00 uu naar bed ging, moet hij de volgende avond om 02:00 uur en daarna om 05:00 uur. Zo wordt geprobeerd de biologische klok weer een beetje af te stellen op de gewone maatschappelijke eisen in deze wereld.