Wanneer je kind geen pijn voelt en de diagnose HSAN heeft
Het lijkt zo mooi, een leven zonder fysieke pijn. Geen tandpijn voelen, niet de pijn voelen wanneer je een arm breekt, niet weten hoe het voelt wanneer je huid in aanraking komt met vuur. Het lijkt zo mooi, maar dat is het niet. Het is een constante bedreiging en maakt het leven tot een nachtmerrie. Voor degene die geen pijn voelt maar ook voor ouders die een kind hebben dat geen pijn voelt.Wat is pijn
Pijn is een waarschuwingssysteem van het lichaam. Wanneer er een beschadiging optreedt (je breekt je arm of zit té dicht bij het kampvuur) gaat een lichaam prostaglandine (een pijnstof) produceren. Prostaglandine prikkelt vervolgens de zenuwen die de pijnsignalen via het ruggenmerg naar de hersenen sturen. De hersenen vertalen de signalen in de pijn die we voelen.Oei, mijn huid wordt wel erg warm en pijnlijk. Ik zit ook té dicht bij het kampvuur en je gaat iets verder weg zitten. Bij een partijtje handbal ben je tegen een medespeler gebotst. Zo hard dat de ellepijp en spaakbeen gebroken zijn. De pijn is enorm en handballen zal voorlopig niet meer gaan met een gipsen arm.
Wanneer je geen pijn voelt
Maar wanneer je deze pijn niet voelt? Geen pijn voelen is een aangeboren zenuwaandoening met de naam hereditale sensibele en autonome neuropathie (HSAN). Bij mensen met HSAN werken de dunne vezels (de zenuwvezels vlak onder de huid) niet goed.Oorzaak geen pijnprikkels
Dunne vezels zijn opgebouwd uit zenuwcellen. In het celmembraan van de zenuwcellen bevinden zich bepaalde vetzuren die de pijnprikkel moeten doorgeven. Door een genetische afwijking hebben vetzuren bij mensen die geen pijn voelen een verkeerde samenstelling en bereiken de pijnprikkels de hersenen niet.
HSAN en HSN
De essentie van alle typen HSAN is de gezamenlijke overeenkomst dat patiënten moeite hebben om pijn en temperatuur waar te nemen. De hoeveelheid aan klachten bij elk type HSAN kunnen per persoon echter anders tot uiting komen. De ziekte kan zich uitten met erfelijke sensorische en autonome neuropathie (HSAN) of erfelijke sensorische neuropathie (HSN). Wanneer er geen autonome stoornissen deel uitmaken van het ziektebeeld spreken we van hereditaire sensorische neurophathieën (HSN). Het autonoom zenuwstelsel reguleert de onbewuste functies van ons lichaam zoals onder andere de ademhaling, hartslag en de spijsvertering.Vijf soorten HSAN
| HSAN (Hereditale sensibele en autonome neuropathie) | Begin | Kenmerken | Symptomen |
|---|---|---|---|
| HSAN1 De meest voorkomende vorm.
| Tweede decennium van het leven (tienerjaren.) | Kenmerkt zich door zenuwafwijkingen in de benen en voeten (perifere neuropathie) Zweren op handen en voeten en infecties van het zachte weefsel (vingertoppen). Omdat de pijn niet gevoeld wordt, is de kans op ontstekingen groot wat kan leiden tot amputatie. | Tintelingen in benen en voeten, zwakte, en een verminderd vermogen om pijn te voelen en warm en koud. Spierverlies en spierzwakte. |
HSAN2
| Aangeboren. Zichtbaar in kindertijd | Kenmerkt zich door onregelmatige samentrekkingen van de lange spieren, krampen, zwakte, jeuk zonder zichtbare huidafwijkingen, overmatig zweten, slapeloosheid en plotseling optredende verwardheid (delirium) | Klauwtenen, ademhalingsmoeilijkheden, slikproblemen en rugvergroeiingen. De peesreflexen van het onwillekeurige samentrekken van een spier van bijbehorende pees (bijv. kniepeesreflex), verminderen na het bekloppen hierop. Ledematen zijn getroffen met chronische zweren en meerdere verwondingen aan vingers en voeten. Patiënten voelen geen pijn maar kunnen wel zweten |
| HSAN3 of Familiale dysautonomia of het Riley-dag syndroom (een erfelijke aandoening die zenuwen beïnvloedt door het hele lichaam). De aandoening is heel zeldzaam en wordt het vaakst gezien bij mensen van Oost-Europese joodse afkomst (bij de Asjkenazische joden). | Begint in de jeugdjaren | De aandoening verstoort cellen in het autonome zenuwstelsel, zoals de spijsvertering, ademhaling, vochthuishouding, de regulatie van de bloeddruk en de lichaamstemperatuur. | Kinderen kunnen heel lang hun hun adem inhouden waardoor een blauwachtig uiterlijk van de huid of lippen (cyanose) optreedt of ze vallen flauw. Bedplassen bij jonge kinderen, braken en moeilijk tranen kunnen produceren. Terugkerende infecties kunnen zorgen voor longschade en nierproblemen. Hevige transpiratie, terugkerende koorts, hartkloppingen of duizeligheid. Jonge kinderen hebben een korte aandachtsboog en moeite met leren. Volwassenen krijgen moeite met de balans en hebben hulp nodig bij het lopen. Longschade als gevolg van terugkerende infecties, verminderde nierfunctie, en de afname van het gezichtsvermogen. |
| HSAN4 of CIPA | Aangeboren | (HSAN IV) wordt gekenmerkt door een aangeboren ongevoeligheid voor pijn met het onvermogen om te zweten (CIPA) en een verstandelijke handicap. | Hyperactiviteit en emotioneel labiel zijn horen bij HSAN4. Orale zelfverminking (tong, wangen en lippen), bijten van vingertoppen, botbreuken die niet genezen en infecties van de huid resulteren in misvorming. |
| HSAN5 Een uiterst zeldzame aandoening welke vooral invloed heeft op de sensorische zenuwen. | Aangeboren of openbaart zich in de kindertijd. | HSAN5 kenmerkt zich door een zeer zeldzame ongevoeligheid voor diepe pijn en een droge huid (anhidrose) | Herhaaldelijk ernstige verwondingen door het niet kunnen voelen van diepe pijn. Grote kans op vernietiging van botten en weefsel rond de gewrichten (de ziekte van Charcot) |
Remedie
Er bestaat geen wetenschappelijke en medische remedie tegen HSAN! De enige manier is ermee te leren omgaan. Ouders die de moed hebben om hun kind gewoon buiten te laten spelen en elke avond moeten controleren op blauwe plekken, wonden, breuken en andere fysieke schade.Moedig
Om die waarnemende functie van het kind, boven de angst van de ouders te zetten, is moedig van de ouders. Het kind mag ervaren wat er buiten te doen is. Ouders die hun kind gediagnosticeerd hebben met HSAN, blijven angstig maar geven hun kind bewustwording en handvatten door gevaren te benoemen.
Bewustwording
Laat thee zeker tien minuten staan dan kun je het drinken zonder je mond te verbranden, want thee is heet. Koffie is heet. Dat bijvoorbeeld een radiator of kachel geen stoel is en moet je niet gebruiken als zodanig. Bewustwording kan de schade beperken.
