Ebola virus - ook via de lucht?

Een van de meest spraakmakende virussen van 2014 is ebola. In de landen Guinee, Sierra Leone, en Liberia alleen al zijn er meer dan 932 doden en 1711 geïnfecteerden. Er zijn een aantal manieren van besmetting die bekend zijn, maar is ebola ook overdraagbaar door de lucht? Dat is de vraag naar aanleiding van een experiment waarbij dieren die niet in hetzelfde hok stonden elkaar hebben geïnfecteerd.

Wat is ebola?

In maart 2014 heeft is er een uitbraak van ebola geconstateerd, het is waarschijnlijk begonnen in Guinee. Het virus heeft al bijna 1000 levens geëist en er wordt verwacht dat dit aantal nog wel een tijdje zal blijven stijgen. De landen waar tot nu toe het Ebola-virus is geconstateerd zijn; Guinee, Sierra Leone, Liberia, Nigeria en vermoedelijk Saoedi-Arabië. Ebola is een virus dat zorgt voor een koorts ten gevolg van inwendige bloedingen. Er zijn een aantal symptomen verbonden met het Ebola-virus, deze zijn:

• Koorts
• Hoofdpijn
• Gewrichtspijn
• Spierpijn
• Zwakte
• Diarree
• Braken
• Buikpijn
• Verminderde eetlust
• Excessief bloeden

De symptomen kunnen na blootstelling aan het virus tussen de 2 en 21 dagen voorkomen, hoewel tussen de 8 en 10 dagen gemiddeld is. Het aantal mensen dat besmet is en overlijdt ligt tussen de 50% en de 90%.

Hoe kan je besmet raken?

De besmetting met het Ebola virus kan alleen geschiedden als bij de patiënt de symptomen voorkomen. Als dit het geval is dan kan iemand besmet raken via de volgende wegen:

• Bloed
• Zweet
• Urine
• Speeksel
• Sperma
• Uitwerpselen

Het virus is hoogst waarschijnlijk terug te leiden naar het eten van vleermuizen, deze besmetten op hun beurt ook apen. Het eten van vleermuizen en apen komt in West-Afrikaanse landen veel voor, het niet goed bereiden van het vlees kan zorgen voor een besmetting met het virus. Om te voorkomen om besmet te raken kan je het beste uit de buurt blijven van mensen die besmet zijn geraakt, ook het reizen naar landen waar veel mensen zijn besmet wordt afgeraden. In Nederland is het virus vooralsnog niet voorgekomen en er zijn vanuit de overheid ook nog geen maatregelen genomen.

Besmetting Ebola door de lucht?

In een artikel dat verscheen in 2012 in het blad Nature was te lezen dat in een experiment waar een groep met Ebola-besmette varkens een groep apen besmette. De varkens en apen zaten in aparte hokken, gescheiden van elkaar waardoor lichamelijk contact onmogelijk was. De wetenschappers die dit experiment hebben uitgevoerd geven 3 mogelijke mechanismes op voor de overbrenging van het virus, dit zijn:

• Aerosol
• Kleine of grote druppels in de lucht
• Fomieten

De overbrenging via een aerosol zou betekenen dat het virus dus ook via de lucht verspreid kan worden, als dit het geval is maakt dit het virus gevaarlijker dan initieel werd gedacht, iemand kan namelijk besmet raken zonder in contact te zijn gekomen met de besmette persoon. Bij bijvoorbeeld hoesten kunnen er kleine en grote druppeltjes voor een bepaalde tijd in de lucht blijven hangen, dit betekent dat de besmetting niet direct na een hoestbui waarbij veel speeksel vrijkomt hoeft plaats te vinden. De apen kunnen ook zijn besmet door fomieten, dit zijn objecten die een virus kunnen dragen. Bij het schoonmaken van de kooien zouden door druppeltjes die vanaf de grond opspatte de apen besmet kunnen zijn geraakt. De wetenschappers geven wel aan dat de grond met een waterspuit onder zeer lage druk is schoongemaakt, dit vermindert de kans van fomieten die zo hoog kunnen komen.

Het is niet zo dat dit betekent dat het virus via de lucht kan worden overgebracht, maar dit is dus niet volledig uitgesloten. In de meeste voorlichtingen over het virus wordt dit onderzoek niet genoemd, terwijl het wel in een van de meest prestigieuze wetenschappelijke bladen heeft gestaan.

Behandeling

Het Ebola-virus heeft op dit nog geen succesvol geneesmiddel. Wel is er een experimenteel geneesmiddel, ontwikkeld in de VS, genaamd ZMapp. ZMapp is eerder succesvol getest op apen, maar tot voor kort nog niet op mensen. Twee Amerikaanse missionarissen hebben het virus te pakken gekregen en zijn naar Amerika overgebracht om behandeld te worden. De twee Amerikanen hebben ZMapp gekregen, maar het is nog te vroeg om te kunnen zeggen of dit geneesmiddel ook daadwerkelijk werkt.