Hartafwijkingen van het Endocard

Het hart is een van de meest vitale organen van ons lichaam en hartafwijkingen vormen daarom ook een belangrijk onderdeel van de inwendige ziekten. Voor vrijwel alle aandoeningen van het hart geldt dat ze tot levensbedreigende toestanden kunnen leiden. In de behandeling van de verschillende aandoeningen is een verschil gemaakt naar anatomie (endo-, myo- en pericard) en fysiologie (het prikkelgeleidingssysteem).

Endocard

Het endocard vormt de binnenbekleding van het hart en is slechts enkele cellagen dik. Het is verwant aan het endotheel dat de binnenzijde van de bloedvaten bekleedt. Beschadiging van het endocard leidt vrij snel tot stolselvorming. Wanneer het endotheel dat zich op de hartkleppen bevindt beschadigd wordt kan dit leiden tot stoornissen in de functie van de hartkleppen.

Endocarditis

Tijdens medische ingrepen (vooral tandheelkundige behandelingen) kunnen bacteriën die in groten getale in de mond voorkomen, eenvoudig met de bloedstroom naar het hart worden gevoerd. Bij gezonde mensen gaan deze bacteriën snel dood en komt endocarditis zelden voor. Bij aanwezigheid van een hartaandoening of een klepgebrek of als de patiënt een hartoperatie ondergaan heeft bestaat het risico dat de bacteriën zich nestelen in het endocard. Dan spreken we van een endocarditis.

De veroorzakende bacterie is meestal de streptococcus viridans.

Symptomen

Bij patiënten met een endocarditis is een constante bacteriëmie in het spel doordat steeds kleine hoeveelheden bacteriën vanuit het hart naar de rest van het lichaam uitzaaien. Dit leidt tot de volgende symptomen:

• Subfebriele temperatuur (lichte verhoging)
• Matige tot ernstige anemie (bloedarmoede)
• Vergrootte milt
• Ontstaan van nieuwe hartgeruisen

Behandeling

Ter behandeling dient gedurende lange tijd en in hoge dosering een antibioticum te worden gegeven.

Complicaties

Het steeds weer optreden van een endocarditis leidt telkens tot een verdere beschadiging van hartkleppen, wat uiteindelijk de oorzaak kan zijn van een decompensatio cordis.

Hartklepafwijkingen

Sinds de ontdekking van antibiotica is de frequentie waarmee hartklepafwijkingen voorkomen voortdurend gedaald. De meest voorkomende oorzaken van hartklepafwijkingen zijn artheroslerose (slagaderverkalking), aangeboren afwijkingen en het hartinfarct.
Een klepbeschadiging kan leiden tot het niet goed openen (stenose) of het niet goed sluiten (insufficiëntie) van de hartklep, combinaties van beide komen ook voor. Het gevolg van een hartklepafwijking leidt in vrijwel alle gevallen tot een decompensatio cordis.

Symptomen

De symptomen hangen af van de klep die beschadigd is:
Mitralisklepbeschadiging:

• Langzaam toenemende klachten die uitlopen in een links-decompensatie.

Aortaklepinsufficiëntie:

• Grote polsdruk.

Aortaklepstenose:

• Links-decompensatie.
• Angina pectoris (pijn op de borst).
• Hypotensie (hoge bloeddruk.