Alzheimer en erfelijkheid

De ziekte van Alzheimer kan in de familie zitten. Maar dit komt heel zelden voor en verklaart slechts gedeeltelijk waarom iemand de ziekte krijgt. In de meeste gevallen lijkt Alzheimer mensen ‘onverwacht’ te treffen. Er is meer onderzoek nodig om te verklaren waarom.

Genen en vroege Alzheimer

Sommige mensen krijgen Alzheimer op een leeftijd van 35 tot 65 jaar. Dit noemen we vroege Alzheimer. Ongeveer de helft van de mensen met deze zeldzame ziekte heeft de aandoening via een defect (beschadigd) gen van zijn of haar ouders overgeërfd.

Genen zijn voor te stellen als minuscule pakketjes informatie die alles aan ons bepalen, van onze oog- of haarkleur tot de manier waarop onze lichamen groeien en zich ontwikkelen, waaronder onze kans om bepaalde medische stoornissen te ontwikkelen. Genen zijn gerangschikt op 23 paar chromosomen (draadachtige structuren die in elke lichaamscel zitten). Er zijn miljoenen verschillende manieren waarop de genen op de 46 chromosomen gerangschikt kunnen worden. Dit maakt het moeilijk om te bepalen welke genen defect zouden kunnen zijn.

Een aanwijzing werd gevonden door wetenschappers die zagen dat bijna alle mensen die met het syndroom van Down worden geboren, de kluwens en plaques in de hersenen ontwikkelen die met de ziekte van Alzheimer samengaan, Als gevolg van een genetische fout hebben mensen met het syndroom van Down een derde exemplaar van chromosoom 21. Deskundigen hebben dit chromosoom bestudeerd en een defect gen gevonden dat de ophoping van een abnormaal eiwit, bèta-amyloïde, in de hersenen veroorzaakt. Hierdoor kunnen de hersencellen niet normaal werken. Slechts een klein aantal mensen met de erfelijke vorm van vroege Alzheimer heeft dit defecte gen.

Andere defecte genen zijn gevonden op chromosomen 1 en 14. Als iemand met een van deze defecte genen kinderen krijgt, zal de helft van hen in hun volwassen leven de ziekte van Alzheimer ontwikkelen. Voor andere mensen is de kans op het krijgen van vroege Alzheimer slechts 1 op 1000.

Late Alzheimer

Niemand weet zeker wat late Alzheimer veroorzaakt. Zodra iemand ouder is dan 65 jaar neemt de kans op het krijgen van Alzheimer toe tot ongeveer 1 op 30.
Sommige wetenschappers denken dat genen een rol spelen in de ontwikkeling van deze aandoening. Het lijkt echter niet aannemelijk dat genen de enige oorzaak zijn van late Alzheimer.
Waarschijnlijk vergroten genen alleen de kans dat iemand de ziekte krijgt. Er moet iets in de omgeving zijn, zoals een giftige stof in het voedsel, dat de ziekte tot uiting laat komen.