Morbus en pathie, betekenis

Morbus betekent ziekte. Maar ook pathie betekent ziekte. De medische wetenschap maakt gebruik van de Latijnse en Griekse taal, maar ook van een combinatie van beiden. Om die reden wordt de medische wetenschap een universele taal en is door iedere arts waar ook ter wereld te begrijpen. Ook de flora en fauna wordt met behulp van de Latijns-Griekse taal omschreven. Ieder dier, elke plant, ieder lichaamsdeel en velen ziekten wordt met een bepaald woord omschreven. Door het toevoegen van verschillende woorden kan een ziekte omschreven worden. Morbus staat voor ziekte en is een voorvoegsel. Ziekte van Tietze wordt dan morbus Tietze. Maar het woord ziekte kan ook als achtervoegsel gebruikt worden. We gebruiken dan het woord pathie.

Latijn en Grieks

De wereld kent vele talen. Dit maakt het soms lastig om naar de buitenwereld toe aan te duiden wat iets bedoeld wordt. Want we spreken niet zomaar elke taal en iedere taal kent duizenden verschillende woorden. Voor planten en dieren wordt daarom vaak een Latijnse of Griekse naam gebruikt. naast de eigen taal, zoals het Nederlands, heeft ieder dier (of plant) dus ook een universele taal. Neem bijvoorbeeld het woord 'hond' (huishond). In het Latijn is dit Canis lupus familiaris. En voor '' bostulp' is dit Tulipa Sylvestrtris. In welk land je ook bent en welke taal ze ook spreken, er zal altijd begrepen worden wat er met 'Canis lupus familiaris'' (hond) bedoeld wordt. Tenminste, voor wetenschappers en mensen die de Latijnse taal begrijpen. Maar ook beroepsmensen zoals de dierenarts (hond) en de bloemist (tulp) begrijpen deze taal.

Zo is het ook met de medische wetenschap. Elk lichaamsdeel heeft een Latijnse/ Griekse naam gekregen. Maar ook elke afwijking of ziekte heeft een benaming gekregen.

Morbus en pathie: wat betekenen deze?

Het Griekse woord voor ziekte is pathos. Dat voor lever is hèpar. hepato-pathie betekent dus leverziekte. De Latijnse benaming voor ziekte is morbus. In de wetenschappelijk taal wordt Grieks, Latijn of een afleiding van beiden gebruikt. Een bepaalde ziekte wordt dus aangeduid met -morbus of -pathos (pathie).

Welke ziekten onderscheiden we?

Niet elke ziekte wordt met morbus aangeduid. Er wordt net zo vaak gebruik gemaakt van -pathie als van -morbus. Soms worden beiden door elkaar gebruikt, maar is er slechts één officiële benaming. Hieronder staan enkele voorbeelden van ziekte die met morbus worden aangeduid (ABC):

• Morbus Addison: ziekte van Addison
• Morbus Andrews: ziekte van Andrews Barber
• Morbus Bowen: ziekte van Bowen
• Morbus Bechterew: ziekte van Bechterew
• Morbus Crohn: ziekte van Crohn

Zoals in het bovenstaande voorbeeld te zien is, wordt de ziekte altijd begonnen met morbus. Dit in tegenstelling tot pathos, waarbij het woord pathie juist achteraan komt:

• Hepato-pathie: leverziekte
• Myopathie: spierziekte
• Neuropathie: ziekte van de zenuwen
• Osteopathie: botziekte

Morbus obesitas

Een heel bekend voorbeeld van morbus is 'morbus obesitas'. De term morbide obesitas wordt ook veel gebruikt. Veel mensen kennend deze termen als zwaarlijvigheid. Maar het gaat hier daadwerkelijk om ziekelijke zwaarlijvigheid. We spreken hiervan Wanner de BMI 40 of hoger is, of in sommige gevallen al vanaf 35. Morbide obesitas is dodelijker dan het roken van tabak. Gemiddeld leeft iemand met deze ziekelijke vorm van overgewicht tussen de 7 en 14 jaar korter. Bij morbus obesitas is het van belang om lichaamsgewicht kwijt te raken. Dit kan door het volgen van een dieet. Soms wordt er een maagband geplaatst. Hiermee zal de patiënt gedwongen afvallen. In een aantal gevallen komt de patiënt later toch weer in gewicht aan.

Morbus quervain

Er zijn ook ziekten met de benaming morbus waar bijna nog nooit iemand van heeft gehoord. Morbus quervain is hier een voorbeeld van. Een moeilijke en voor veel mensen volkomen vreemde naam. En toch komt deze ziekte redelijk vaak voor. We noemen het ook wel het syndroom van Quervain. Het gaat hier om een ontsteking aan de pezen of de peesschede aan de hand, namelijk aan de duimzijde. Vaak zien we dit bij mensen die de duim plots overbelasten zoals schilderen, grote schoonmaak etc. Er treedt ook zwelling van de duim op. Vaak wordt er gedurende 6 weken een spalk gedragen zodat de duim rust krijgt. Daarnaast kunnen ontstekingsremmers worden toegediend. Soms is een operatie noodzakelijk.

Wanneer gebruik je morbus en wanneer pathie?

De Griekse en Latijnse benamingen voor lichaamsdelen is al lange tijd onveranderd. Vaak worden bepaalde woorden aan elkaar geschreven, zelfs wanneer dit niet nodig is. Vaak worden ziekten of aandoeningen aan lichaamsdelen beschreven door eerst het lichaamsdeel te beschrijven met als achtervoegsel -pathie. In het Nederlands kunnen we osteo (bot)-pathie (ziekte) dan ook vertalen naar bot-ziekte. Morbus is een voorvoegsel en wordt gebruikt om 'de ziekte van (syndroom van)' of 'ziekelijk' aan te duiden. Vaak zijn dit ziekten die vernoemd zijn naar personen (vaak artsen of wetenschappers). Bijvoorbeeld de ziekte van Graves: morbus Graves. Letterlijk betekent morbus (ziekte) Graves (Graves) dan ook: de ziekte van Graves. Morbus Tietze staat voor het syndroom van Tietze. Hoewel er geen duidelijke regel is bij het volgen van de Latijnse benamingen, is dit wel een grote richtlijn die vrijwel altijd overeenkomt met de wetenschappelijke Latijns-Griekse benamingen.