Lentigo maligna: symptomen, oorzaak en behandeling

Lentigo maligna: symptomen, oorzaak en behandeling Lentigo Maligna is een voorloper van het melanoom, een vorm van huidkanker die uitzaaiingen kan geven. Het komt soms voor dat zich kwaadaardige pigmentcellen ontwikkelen in levervlekken als gevolg van geleidelijke degeneratie van pigmentcellen of melanocyten. Dit wordt lentigo maligna genoemd. Lentigo maligna is een vroeg stadium van het melanoom. De term 'lentigo' verwijst naar de bruine vlek die zichtbaar is en 'maligna' betekent 'kwaadaardig'. Kwaadaardig, omdat het lentigo maligna het laatste stadium vóór melanoom is. Beschadiging van de huid door overmatige blootstelling aan zonlicht is de belangrijkste oorzaak.

Lentigo maligna melanoom: kernpunten

  • Lentigo Maligna is een voorloper van het melanoom.
  • Lentigo Maligna ontstaat veelal door overmatige blootstelling aan zonlicht.
    Afb. 1: Melanoom / Bron: National Cancer Institute, Wikimedia Commons (Publiek domein)Afb. 1: Melanoom / Bron: National Cancer Institute, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Er is een langzaam groeiende, bruine tot zwarte, onregelmatige vlek zichtbaar op de huid.
  • Een verdachte plek zal vrijwel altijd chirurgisch worden verwijderd.

Wat is een lentigo maligna melanoom?

Lentigo maligna wordt ook wel melanosis praecancerosa of morbus Dubreuilh genoemd en is een langzaam groeiende huidafwijking. Het is een vroeg stadium van het melanoom (zie afbeelding 1, een vorm van huidkanker die uitgaat van de pigmentcellen of melanocyten), die vooral voorkomt op plekken die veelvuldig zijn blootgesteld aan de zon, met name in het gezicht. De afwijking ontstaan meestal uit lentigo benigna (levervlekken of ouderdomsvlekken, zie afbeelding 2). 'Lentigo' verwijst naar de bruine vlek die optreedt en 'maligna' betekent 'kwaadaardig'.

Synoniemen

Andere benamingen van lentigo maligna zijn:
  • melanosis praecancerosa
  • morbus Dubreuilh
  • ziekte van Dubreuilh

Afb. 2: Ouderdomsvlekken / Bron: Alain Gérard, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Afb. 2: Ouderdomsvlekken / Bron: Alain Gérard, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Oorzaak van een lentigo maligna

De afwijking is een pigmentverandering die meestal ontstaat uit lentigo benigna, waarbij zich kwaadaardige pigmentcellen ontwikkelen als gevolg van chronische blootstelling aan zonlicht. Mensen met een buitenberoep en een blanke huidskleur lopen het meeste risico.

Symptomen lentigo maligna

Bruin tot zwart gekleurde vlek

Klinisch zijn het lichtbruine tot donkerbruin of zwarte, grillige doch scherp begrensde macula (= kleurverandering in het niveau van de huid). De grootte van de vlek varieert, maar is vaak groter dan 1 cm in doorsnede. De afwijking geeft normaal gesproken geen klachten, maar soms is er enige jeuk.

Lentigo maligna melanoom

Lentigo maligna is premaligne en wanneer tumorcellen invasief worden, wordt de laesie lentigo maligna melanoma (LMM) genoemd. Uit de literatuur blijkt dat ongeveer 5% van de lentigo maligna plekken op een gegeven ogenblik overgaat in een LMM. In dit stadium kan het zich ook uitzaaien en het leven bedreigen.

Wie krijgt het?

De meeste patiënten zijn boven de 60 jaar.

Onderzoek en diagnose

Op basis van de klinische verschijnselen kan meestal de diagnose gesteld worden. Bij twijfel wordt de plek onderzocht met een dermatoscoop (een handmicroscoop voor de huid) of wordt er een biopsie genomen, waarbij een stukje weefsel (het biopt) wordt weggenomen en voor verder onderzoek opgestuurd naar de patholoog of microbioloog die het weefselstuk verder gaan beoordelen.

Behandeling lentigo maligna melanoom

Chirurgische verwijdering

In de meeste gevallen wordt de lentigo maligna chirurgisch verwijderd. De chirurg snijdt de plek weg met een ruime marge (van minimaal vijf millimeter) rond de laesie om zich ervan te verzekeren dat er geen afwijkend weefsel achterblijft.

Niet-chirurgische verwijdering

Wanneer de plek te groot is voor therapeutische excisie (het chirurgisch wegsnijden van de plek), kan radiotherapie (bestraling), cryotherapie (een behandeling door middel van bevriezing), laserbehandeling en topicale behandeling met imiquimod (een crème) overwogen worden.

Imiquimod wordt voorgeschreven door de arts en moet afgehaald worden bij de apotheek / Bron: Istock.com/WavebreakmediaImiquimod wordt voorgeschreven door de arts en moet afgehaald worden bij de apotheek / Bron: Istock.com/Wavebreakmedia

Behandeling met de crème imiquimod

Imiquimod is een crème die de groei van cellen remt en de afweer in de huid verbetert. Dit medicijn wordt niet alleen voorgeschreven bij lentigo maligna melanoom, maar ook bij condylomata acuminata (speciaal soort genitale wratten) en actinische keratosen, ook wel 'zonneschade' van de huid genoemd. De belangrijkste bijwerkingen van dit geneesmiddel zijn jeuk en pijn op of rond de aangedane plek en lichte vlekken van de behandelde plek. Soms kan er jeuk jeuk en pijn optreden op of rond de wrat, zelden met zwelling, schilfering of ontvelling. Vijf jaar na gebruik kunnen lichte vlekken op de huid voorkomen, waar de crème is aangebracht. Zelden treedt prikkeling, branderigheid, roodheid en andere irritatie op als je het middel aanbrengt. Dit verdwijnt veelal na enkele minuten. Zweertjes, korsten en blaasjes op het gebied waar je het middel hebt aangebracht, treedt ook zelden op, evenals verkleuring van de huid op en rond de behandelde plek. Deze verkleuring kan irreversibel zijn. Hoofdpijn, misselijkheid, vermoeidheid en spierpijn komen soms ook voor. Raadpleeg je arts als je last hebt van één van deze of andere bijwerkingen. Mogelijk moet de dosering worden aangepast.

Prognose

Lentigo maligna is een langzaam groeiende huidtumor, waaruit een melanoom kan ontstaan hetgeen bekend staat als lentigo maligna melanoma (LMM). Hoe lang dat duurt is anno 2024 onbekend. Bij zo'n 25 tot 50% van de gevallen bestaat de kans op kwaadaardige ontaarding. Wanneer de diagnose is gesteld, is het van belang de afwijking zo snel mogelijk te laten verwijderen.

Lees verder

© 2012 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Lentigo maligna: Voorstadium van melanoom (huidkanker)Lentigo maligna: Voorstadium van melanoom (huidkanker)Lentigo maligna betekent letterlijk ‘kwaadaardige sproet’. Dit is een huidaandoening die een voorstadium is van een mela…
Melanoom: kwaadaardige moedervlek, agressieve huidkankerMelanoom: kwaadaardige moedervlek, agressieve huidkankerEen melanoom is een kwaadaardige tumor (zwart gezwel) die zich in de huid ontwikkelt. Het is een vorm van huidkanker en…
Benigne lichenoide keratose: symptomen en behandelingBenigne lichenoide keratose: symptomen en behandelingEen klein rood plat wratje op de romp of ledematen? Mogelijk heb je last van benigne lichenoide keratose. Benigne lichen…
Bruine tot gele vlekken op de huid door ouderdomsvlekkenBruine tot gele vlekken op de huid door ouderdomsvlekkenHeb je last van bruine tot gele vlekken op de huid? Mogelijk heb je last van ouderdomsvlekken, ook wel lentigo senilis,…

Angststoornis, de fobieAngststoornis, de fobieEen van de bekendste angststoornissen is wel de fobie. Er zijn honderden verschillende fobieën, sommige zijn zo moeilijk…
Aambeien na de bevalling. Tips om er vanaf te komenAambeien na de bevalling. Tips om er vanaf te komenNa de bevalling ondervinden veel vrouwen lichamelijke ongemakken. Iets dat vaak voorkomt na de bevalling zijn aambeien.…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Istock.com/AW
  • Apotheek.nl. Imiquimod. http://www.apotheek.nl/medicijnen/imiquimod#belangrijk-om-te-weten-over-imiquimod (ingezien op 10-08-2016)
  • Dr. R.I.F. van der Waal, prof. dr. H.A.M. Neumann (red.): Praktische dermatologie - Klinische atlas met 470 afbeeldingen in kleur, Prelum uitgevers, Houten, 2009.
  • Huidarts. Lentigo maligna (Ziekte van Dubreuilh). https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/lentigo-maligna-ziekte-van-dubreuilh/ (ingezien op 22-3-2018)
  • Afbeelding bron 1: National Cancer Institute, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: Alain Gérard, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 3: Istock.com/Wavebreakmedia
Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 09-03-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 7
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.