Lentigo maligna: symptomen, oorzaak en behandeling
Lentigo Maligna is een voorloper van het melanoom, een vorm van huidkanker die uitzaaiingen kan geven. Het komt soms voor dat zich kwaadaardige pigmentcellen ontwikkelen in levervlekken als gevolg van geleidelijke degeneratie van pigmentcellen of melanocyten. Dit wordt lentigo maligna genoemd. Lentigo maligna is een vroeg stadium van het melanoom. De term 'lentigo' verwijst naar de bruine vlek die zichtbaar is en 'maligna' betekent 'kwaadaardig'. Kwaadaardig, omdat het lentigo maligna het laatste stadium vóór melanoom is. Beschadiging van de huid door overmatige blootstelling aan zonlicht is de belangrijkste oorzaak.- Lentigo maligna melanoom: kernpunten
- “Een vlek met een verleden”
- Wat is een lentigo maligna melanoom?
- Synoniemen
- Oorzaak van een lentigo maligna
- Symptomen lentigo maligna
- Bruin tot zwart gekleurde vlek
- Lentigo maligna melanoom
- Wie krijgt het?
- Onderzoek en diagnose
- Behandeling lentigo maligna melanoom
- Chirurgische verwijdering
- Niet-chirurgische verwijdering
- Behandeling met de crème imiquimod
- Prognose
Lentigo maligna melanoom: kernpunten
- Lentigo Maligna is een voorloper van het melanoom.
- Lentigo Maligna ontstaat veelal door overmatige blootstelling aan zonlicht.
Afb. 1: Melanoom / Bron: National Cancer Institute, Wikimedia Commons (Publiek domein) - Er is een langzaam groeiende, bruine tot zwarte, onregelmatige vlek zichtbaar op de huid.
- Een verdachte plek zal vrijwel altijd chirurgisch worden verwijderd.
“Een vlek met een verleden”
Een 72-jarige man kwam op het spreekuur vanwege een bruine vlek op zijn linkerwang. “Die zit er al járen hoor,” verzekerde hij, “maar volgens mijn dochter is-ie veranderd.” Bij inspectie viel een grillige, onregelmatige pigmentvlek op, met verschillende tinten bruin en zwart. Opvallend genoeg precies op de zonkant van zijn gezicht — het resultaat van decennialang tuinieren zonder zonnebrand.De verdenking op lentigo maligna — een langzaam groeiend voorstadium van melanoom — werd besproken. Geen paniek, maar wel reden voor verwijzing en behandeling. De man luisterde aandachtig, knikte en grinnikte uiteindelijk: “Moet je kijken... jaren zon op m’n smoel zonder problemen — en nu komt de rekening alsnog.” Bij vertrek schudde hij het hoofd. “Had ik vroeger maar minder zon gepakt... of in elk geval meer pet.”
Wat is een lentigo maligna melanoom?
Lentigo maligna wordt ook wel melanosis praecancerosa of morbus Dubreuilh genoemd en is een langzaam groeiende huidafwijking. Het is een vroeg stadium van het melanoom (zie afbeelding 1, een vorm van huidkanker die uitgaat van de pigmentcellen of melanocyten), die vooral voorkomt op plekken die veelvuldig zijn blootgesteld aan de zon, met name in het gezicht. De afwijking ontstaan meestal uit lentigo benigna (levervlekken of ouderdomsvlekken, zie afbeelding 2). 'Lentigo' verwijst naar de bruine vlek die optreedt en 'maligna' betekent 'kwaadaardig'.Synoniemen
Andere benamingen van lentigo maligna zijn:- melanosis praecancerosa
- morbus Dubreuilh
- ziekte van Dubreuilh
Afb. 2: Ouderdomsvlekken / Bron: Alain G?rard, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Oorzaak van een lentigo maligna
De afwijking is een pigmentverandering die meestal ontstaat uit lentigo benigna, waarbij zich kwaadaardige pigmentcellen ontwikkelen als gevolg van chronische blootstelling aan zonlicht. Mensen met een buitenberoep en een blanke huidskleur lopen het meeste risico.Symptomen lentigo maligna
Bruin tot zwart gekleurde vlek
Klinisch zijn het lichtbruine tot donkerbruin of zwarte, grillige doch scherp begrensde macula (= kleurverandering in het niveau van de huid). De grootte van de vlek varieert, maar is vaak groter dan 1 cm in doorsnede. De afwijking geeft normaal gesproken geen klachten, maar soms is er enige jeuk.Lentigo maligna melanoom
Lentigo maligna is premaligne en wanneer tumorcellen invasief worden, wordt de laesie lentigo maligna melanoma (LMM) genoemd. Uit de literatuur blijkt dat ongeveer 5% van de lentigo maligna plekken op een gegeven ogenblik overgaat in een LMM. In dit stadium kan het zich ook uitzaaien en het leven bedreigen.Wie krijgt het?
De meeste patiënten zijn boven de 60 jaar.Onderzoek en diagnose
Op basis van de klinische verschijnselen kan meestal de diagnose gesteld worden. Bij twijfel wordt de plek onderzocht met een dermatoscoop (een handmicroscoop voor de huid) of wordt er een biopsie genomen, waarbij een stukje weefsel (het biopt) wordt weggenomen en voor verder onderzoek opgestuurd naar de patholoog of microbioloog die het weefselstuk verder gaan beoordelen.Behandeling lentigo maligna melanoom
Chirurgische verwijdering
In de meeste gevallen wordt de lentigo maligna chirurgisch verwijderd. De chirurg snijdt de plek weg met een ruime marge (van minimaal vijf millimeter) rond de laesie om zich ervan te verzekeren dat er geen afwijkend weefsel achterblijft.Niet-chirurgische verwijdering
Wanneer de plek te groot is voor therapeutische excisie (het chirurgisch wegsnijden van de plek), kan radiotherapie (bestraling), cryotherapie (een behandeling door middel van bevriezing), laserbehandeling en topicale behandeling met imiquimod (een crème) overwogen worden.
Imiquimod wordt voorgeschreven door de arts en moet afgehaald worden bij de apotheek / Bron: Istock.com/Wavebreakmedia
