ADHD behandelen met medicijnen

De medicijnen die het langst met succes worden gebruikt om de symptomen van ADHD te behandelen, zijn afkomstig uit een groep van psychotrope stoffen die we stimulerende middelen noemen. Stimulerende middelen maken mensen meestal waakzaam en opgewonden. Maar zoals we gezien hebben, maken ze het ADHD-patiënten mogelijk om zich beter te concentreren en impulsief gedrag te beheersen. Ze werken goed bij 70 tot 90 procent van degenen met de aandoening. Zo nu en dan worden ook andere medicijnen voorgeschreven in plaats van of naast stimulerende middelen. Antidepressiva (die depressie verlichten) en enkele niet-stimulerende middelen kunnen in sommige gevallen een heilzaam effect op een of meer van de symptomen van ADHD hebben.

Hoe werken stimulerende middelen?

Jarenlang hebben artsen niet begrepen waarom stimulerende middelen een effect op mensen met ADHD hebben dat tegengesteld is aan het effect dat ze op alle andere mensen hebben. Nu weten ze dat stimulerende middelen de spiegels van de neurotransmitters (de chemische boodschappers waarmee neuronen communiceren) dopamine en noradrenaline beïnvloeden in die gebieden van de hersenen die verantwoordelijk zijn voor het selecteren van de belangrijke informatie die onder de aandacht moet komen, en het beheersen van de drang om in actie te komen.

Stimulerende middelen werken snel, binnen 15 tot 30 minuten. Maar de dosis die effectief zal zijn, moet voor elke persoon afzonderlijk bepaald worden, omdat de tijd die het medicijn nodig heeft om de neurotransmitters te beïnvloeden, varieert. Stimulerende middelen verliezen na vier of vijf uur hun werking, dus de meeste kinderen moeten ze twee of drie keer per dag innemen. Er zijn nu ook medicijnen beschikbaar die in de loop van enkele uren hun werkzame stoffen afgeven. Dit betekent dat kinderen met ADHD geen tabletten op school in het bijzijn van hun vrienden in hoeven te nemen.

De namen van medicijnen

Zelfs artsen kunnen moeilijk wijs worden uit de namen van medicijnen. De namen maken, geen deel uit van een echte, gesproken taal, maar worden bedacht door de mensen die ze ontwikkelen. Bovendien hebben ze minstens twee namen: de naam van de actieve chemische stof en een handelsnaam die van land tot land verschilt. Het meest algemene medicijn voor ADHD heeft de chemische naam methylfenidaat, maar de namen die je het vaakst hoort, zijn de handelsnamen: Ritalin (Nederland) en Rilatine (België). Het eerste medicijn waarbij de werkzame stof in de loop van 12 uur vrijkomt, heeft als handelsnaam Concerta. Misschien hoor je ook wel eens de chemische naam van een oudere groep van stimulerende middelen, de amfetaminen of dexamfetaminen (handelsnaam Dexadrine).

De familie van stimulerende middelen

We kennen allemaal wel een familie met een oom die niet deugt, of misschien een losgeslagen grote broer. In weinig families ontbreken ze. Met de familie van de stimulerende middelen is het net zo: sommige stoffen, zoals cafeïne, zijn mild; sommige, zoals Ritalin, zijn medisch bruikbaar; andere, zoals cocaïne, zijn gevaarlijk en hebben vaak een slechte reputatie.

Maar het feit dat het stimulerende middel dat wordt gebruikt om ADHD te behandelen enkele beruchte familieleden heeft, wil niet zeggen dat het net zo slecht is. Hoewel ze op elkaar lijken, variëren verschillende stimulerende middelen in hun precieze chemische samenstelling en hierdoor gedragen ze zich verschillend in het lichaam. Cocaïne is verslavend: mensen die dit middel gebruiken, ontwikkelen een behoefte eraan, kunnen niet meer zonder en moeten steeds meer gebruiken om hetzelfde effect te bereiken. Cafeïne is bijzonder mild: je zou liters koffie nodig hebben om hetzelfde effect te bereiken als krachtigere stimulerende middelen zoals methylfenidaat en dexamfetamine, die worden gebruikt om ADHD te behandelen. De stimulerende middelen die worden gebruikt om ADHD te behandelen, zijn niet verslavend wanneer ze in de voorgeschreven dosis worden gebruikt, en vergroten ook niet het risico dat de kinderen als ze ouder worden! aan drugs verslaafd raken - integendeel.

Wanneer mensen met ADHD niet behandeld worden, zullen ze eerder drugs uitproberen omdat hun leven vaak een puinhoop is.

Bijwerkingen

Alle medicijnen hebben enkele bijwerkingen die enkele patiënten treffen. Zo’n 10 procent van de ADHD-patiënten heeft last van bijwerkingen bij de meest algemeen voorgeschreven medicijnen. Bijwerkingen treden meestal op aan het begin van de behandeling, voordat de juiste dosis is vastgesteld. Hiertoe behoren vermindering van de eetlust, problemen met slapen en af en toe huilerigheid of prikkelbaarheid.

Verlies van zelfrespect

Wanneer kinderen de voorgeschreven stimulerende middelen gebruiken, worden hun problemen in de meeste gevallen hanteerbaarder. Lastig is dat ouders en leraren soms de indruk wekken dat dit allemaal aan het medicijn te danken is, waardoor het kind aan zichzelf gaat twijfelen. Maar het medicijn laat in feite de ware vermogens van het kind naar buiten komen, en ouders moeten kinderen geruststellen dat deze vermogens echt zijn, en geen voortbrengsel van het medicijn. In wezen is het slikken van pillen vergelijkbaar met het dragen van een bril of het hebben van een beugel in je mond, dus het kind hoeft zich niet buitengesloten of ‘ziek’ te voelen.