Plummer-Vinson-syndroom

Bij slikklachten denk je niet direct aan een zeldzame ziekte als het Plummer-Vinson-syndroom. Deze ziekte komt tegenwoordig nog maar zelden voor. De oorzaak ligt vaak in een gebrek aan ijzer en vitamine B. Eenzijdige voeding kan dus een grote rol spelen. Tegenwoordig komt de ziekte niet veel meer voor, maar eerder werd het vooral in Engeland en Scandinavië gezien. Symptomen zijn bloedarmoede, kloofjes in de mondhoeken, ontsteking van de tong en slokdarmwebben. Dit zijn vliezen die over de slokdarm gespannen zijn. Hierdoor kan het slikken bemoeilijkt worden. Behandeling is wel noodzakelijk omdat er na verloop van tijd slokdarmkanker kan ontstaan.

Wat is het Plummer-Vison-syndroom?

We spreken ook wel van het syndroom van Plummer-Vinson, beiden betekent hetzelfde. Het is vernoemd naar de Amerikaanse arts Plummer en de Amerikaanse chirurg Vinson. Het is een zeldzame ziekte en wordt ook wel beschreven als slokdarmwebben of oesafagus webben. We kunnen deze ziekte ook wel zien als een voorstadium van kanker.

Oorzaak

Soms is dit syndroom aangeboren maar kan ook ontstaan als gevolg van een ontsteking. Omdat de ziekte zo vrij weinig voorkomt, is de precieze oorzaak niet altijd even duidelijk. Het komt vaker voor bij vrouwen van middelbare leeftijd. Vooral in de Scandinavische landen wordt het meer gezien, maar ook in de landen Ierland en Engeland. Bepaalde voedingstekorten zouden een rol spelen. Vooral te weinig ijzer en te weinig vitamine B speelt hierin mee. Ook zou erfelijkheid mogelijk een rol kunnen spelen.

Symptomen

Opmerkelijk is een gebrek aan ijzer en vitamine B. Van het gebrek aan ijzer wordt gezegd dat dit zowel een oorzaak als een gevolg kan zijn. IJzergebrek wordt gekenmerkt door vermoeidheid, duizeligheid, bleek zien en zwakte van de spieren. Bij een groot ijzergebrek ontstaan er lepeltjesnagels. De nagels worden hol en brokkelen snel af. Ook zien ze er plat uit. Bij een ijzertekort kan er minder goed hemoglobine worden aangemaakt. Dit is een eiwit in de rode bloedcellen dat verantwoordelijk is voor het transport van zuurstof en koolstofdioxide. Bij een ernstig tekort aan hemoglobine ontstaat er bloedarmoede.

Bloedarmoede kenmerkt zich in eerste instantie door zwakte en vermoeidheid. Later ontstaan er klachten als kortademigheid en hoofdpijn. Ook bleekheid en flauwvallen kunnen voorkomen. De lippen en slijmvliezen zien er ook vaak bleek uit. Bloedarmoede kan ook ontstaan door een gebrek aan vitamine B12, iets dat ook de veroorzaker is voor het Plummer-Vinson-syndroom. Bloedarmoede is in veel gevallen weer een gevolg van ijzergebrek.

Kloofjes in de mondhoeken zien we veel bij deze ziekte. Er ontstaan pijnlijke scheurtjes die soms kunnen gaan bloeden en specifiek in de mondhoeken zitten. Openen van de mond is extra pijnlijk. Het slijmvlies in de kond is ook vaak aan verandering onderhevig. Er kan een branderig gevoel ontstaan aan het mondslijmvlies. Dit wordt ook bij de tong gezien. De tongrug ziet er vaak glad uit. Ook ontstaat er soms een droge huid.

Kenmerkend zijn de webben die in de slokdarm ontstaan. Dit zijn vliezen die in het bovenste gedeelte van de slokdarm aanwezig zijn. Ze ontstaan als gevolg van ijzergebrek. Het gaat hier om een vlies of stukje weefsel dat over de slokdarm gespannen is. We spreken dan ook wel van een slokdarmweb. Er kunnen er meerdere tegelijkertijd aanwezig zijn. In veel gevallen ontstaan er niet echt klachten. In andere gevallen ontstaan er juist slikklachten. Het doorslikken van vast voedsel wordt dan een probleem. Vloeibaar voedsel/ dranken is wel te doen. Het vaste voedsel kan soms teruggegeven worden en komt via de mond weer naar buiten. Wanneer dit aan blijft houden kan het zelfs zoo zijn dat na een aantal jaar ook vloeibaar voedsel met moeite ingenomen kan worden. Soms ontstaan er zweren als gevolg van slokdarmwebben.

Het Plummer-Vinson-syndroom wordt ook wel als het voorstadium van slokdarmkanker gezien. Zonder behandeling zal er na enige jaren slokdarmkanker kunnen optreden. Slokdarmkanker kenmerkt zich door slikklachten. een brok in de keel voelen, pijn en een vol gevoel rondom het borstbeen, overgeven met bloed of bloed in de ontlasting. In dit laatste geval kleurt de ontlasting zwart.

Behandeling

De behandeling van het Plummer-Vinson-syndroom bestaat uit het toedienen van ijzer en vitamine-B preparaten. Een slokdarmweb is te bekijken door middel van echografie of endoscopie. De slokdarm kan opgerekt worden, waardoor het weer mogelijk is om normaal te kunnen eten. Slokdarmwebben kunnen ook doorbroken worden met behulp van een oesofagusscoop.

Mensen met het Plummer-Vinson-syndroom moeten vooral zorgen voor voedsel met veel ijzer. Spinazie, orgaanvlees, mager vlees, vis en kip bevatten veel ijzer. Eventueel kunnen staaltabletten gebruikt worden. Vitamine C zorgt ervoor dat ijzer goed wordt opgenomen. Daarom is het belangrijk om ook voldoende groente en fruit te eten. Eventueel kan vitamine C ook als preparaat genomen worden. Vitamine B is ook onmisbaar en een gebrek hieraan komt nogal eens voor bij deze ziekte. Er zijn acht vitamines B. We vinden deze voornamelijk in gist, vlees, lever, melkproducten, kip, eieren, noten en groenten.