Borderline persoonlijkheidsstoornis; een "grensgeval"

Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPD) is een ernstige psychische aandoening die wordt gekenmerkt door instabiliteit in stemmingen, intermenselijke relaties, zelfbeeld en gedrag. Deze instabiliteit verstoort vaak werk en gezinsleven, lange termijn planning, het individu en het gevoel van eigen identiteit. Oorspronkelijk werd gedacht dat mensen met BPD op de "grens" van psychose verkeerden, maar mensen met BPD lijden aan een stoornis van emotie-regulatie. Hoewel minder bekend dan schizofrenie en bipolaire stoornis (manisch-depressieve ziekte), komt BPD vaker voor. Ongeveer zo'n 2 procent van de volwassenen, meestal jonge vrouwen lijden aan deze ziekte. Er is een hoge mate van zelfverwonding zonder zelfmoord neigingen, alsmede een aanzienlijk hoog aantal zelfmoordpogingen en, in ernstige gevallen, zelfmoord. Patiënten hebben vaak behoefte aan uitgebreide diensten van de geestelijke gezondheid en de psychiatrische inrichtingen. Maar, met goede hulp, is er een goede kans op verbetering en kunnen patiënten uiteindelijk ook een productief leven leiden .

Symptomen

Terwijl bij een persoon met een depressie of een bipolaire stoornis de gemoedstoestand waarin hij verkeert langer aanhoudt, bij een patiënt die lijdt aan BPD duurt de gemoedstoestand vaak niet langer dan een uur of hooguit één dag. Deze kan dan gepaard gaan met episodes van impulsieve agressie, zichzelf letsel aanbrengen en drugs-of alcoholmisbruik. Verstoringen in het cognitieve en gevoel van eigenwaarde kunnen leiden tot frequente wijzigingen in de doelstellingen op lange termijn zoals; carrière, werk, vriendschappen, identiteit en waarden en normen. Soms zien mensen met BPD zichzelf als fundamenteel slecht of onwaardig. Zij kunnen onterecht het gevoel hebben dat ze verkeerd begrepen of behandeld worden, voelen zich verveeld, leeg en hebben weinig notie van de persoon die ze zijn. Deze symptomen zijn het meest acuut wanneer mensen met BPD zich geïsoleerd voelen en gebrek hebben aan sociale steun en dit kan leiden tot overdreven pogingen om te vermijden om alleen te zijn.

Mensen met BPD hebben vaak zeer instabiele patronen van sociale relaties. Zij kunnen stormachtige en intense relaties ontwikkelen, maar daarnaast kan hun houding ten opzichte van familie, vrienden en dierbaren plotseling verschuiving van idealisering (grote bewondering en liefde) tot devaluatie (intense woede en afkeer). Ze kunnen zich direct hechten aan een persoon en deze idealiseren, maar als zich een lichte scheiding of conflict voordoet, schakelen ze onverwacht naar het andere uiterste en beschuldigen de andere persoon ervan dat zij totaal niet voor hen zorgen. Zelfs bij familieleden zijn personen met BPD zeer gevoelig voor afwijzing en reageren met woede en paniek op milde scheidingen zoals een vakantie, zakenreis of een plotselinge verandering in de plannen. De vrees voor verlating lijkt in verband te staan met het hebben van problemen om emotioneel verbonden te blijven met belangrijke personen terwijl ze fysiek afwezig zijn, waardoor de persoon met BPD het gevoel heeft verloren en misschien wel waardeloos te zijn. Zelfmoord dreigementen en zelfmoord pogingen kunnen het gevolg zijn, tesamen met het uiten van woede over vermeende verwaarlozing en teleurstellingen.

Mensen met BPD vertonen ook nog ander impulsief gedrag zoals; buitensporige uitgaven, eetaanvallen en risicovolle seks. BPD gaat vaak gepaard met andere psychiatrische problemen, met name met bipolaire stoornis, depressie, angststoornissen, drugsmisbruik en andere persoonlijkheidsstoornissen.

Behandeling

Behandelingen voor BPD zijn in de afgelopen jaren verbeterd. Groeps- en individuele psychotherapie zijn voor veel patiënten zeker voor een groot deel effectief. In de afgelopen 15 jaar is er een nieuwe psychosociale behandeling, de zogenaamde Dialectische Gedrag Therapie (DGT) ontwikkeld. Deze is specifiek gericht op de behandeling van BPD en lijkt veelbelovend te zijn. Medicinale behandelingen worden vaak per individuele patiënt voorgeschreven, gebaseerd op specifieke symptomen. Antidepressiva en stemmingsstoornis-stabilisatoren kunnen ondersteunend zijn bij depressie en / of labiele stemming. Antipsychotica kan worden gebruikt als er verstoringen in het denken zijn.

Recente onderzoeksresultaten

Hoewel de oorzaak van BPD onbekend is, vermoedt men dat zowel omgevings- als genetische factoren een rol spelen bij patiënten met BPD symptomen en kenmerken. Studies tonen aan dat veel BPD patiënten een geschiedenis hebben van misbruik, verwaarlozing, of scheiding op jonge leeftijd. Veertig tot 71 procent van de patiënten is seksueel misbruikt. Onderzoekers zijn van mening dat BPD een gevolg is van een combinatie van aan de ene kant individuele kwetsbaarheid voor stress, verwaarlozing of misbruik op jonge leeftijd, en aan de andere kant een reeks van gebeurtenissen die leiden tot het ontstaan van de aandoening als jonge volwassenen. Volwassenen met BPD hebben ook aanzienlijk meer kans om slachtoffer te worden van geweld, verkrachting en andere misdaden.

Neurowetenschappelijk onderzoek toont hersenen mechanismen aan die ten grondslag liggen aan impulsiviteit, stemmingswisselingen instabiliteit, agressie, woede en negatieve emoties die voorkomen bij BPD. Serotonine, Acetylcholine en Noradrenaline behoren tot de chemische boodschappers in de hersenen die een rol spelen bij de regulatie van emoties zoals verdriet, boosheid, angst en prikkelbaarheid. Geneesmiddelen die de serotonine-functie in de hersenen verbeteren kunnen een gunstige invloed hebben op de emotionele symptomen bij BPD. Ook stemmings-stabiliserende geneesmiddelen kunnen mensen die BPD stemmingswisselingen hebben helpen vanwege hun vermogen de activiteit van GABA, de belangrijkste remmende neurotransmitter in de hersenen, te verhogen. Dit soort neurologische kwetsbaardheden kunnen onder controle worden gehouden met behulp van gedragstherapie en medicijnen, net zoals mensen met diabetes of hoge bloeddruk dit ook onder controle kunnen houden.

Het National Institute of Mental Health (NIMH) in de USA is de enige echt invloedrijke bron geweest van zorgvuldige onderzoeken naar en betrouwbare informatie over de achterliggende biologische oorzaken van de Borderline Persoonlijkheids Stoornis. Onderzoeken hebben aangetoond hoe effectief Tegretol (carbamazipine) en neuroleptica bij Borderline zijn, en hoe gevaarlijk daarentegen het gebruik van Xanax (alprazolam) kan zijn.