Resistentie tegen antibiotica

Antibioticaresistentie ontstaat door overmatig of onjuist gebruik van antibiotica. Wanneer een antibioticum veelvuldig verkeerd wordt gebruikt, zal een bacteriële ziekteverwekker kans zien te wijzigen van gedaante. Een antibioticum is vervolgens minder effectief bij de bestrijding van de ziekteverwekker. Antibioticaresistentie vormt dan ook een bedreiging voor de volksgezondheid.

Resistentie in Europa

Onderzoek naar de resistentie van verschillende bacteriële ziekteverwekkers in combinatie met het gebruik van antibiotica, laat een verontrustende trend zien in Europa. De antibioticaresistentie neemt namelijk toe. De resistentie heeft betrekking op de mrsa-bacterie (resistente aureus-stammen), op het gebruik van methicilline (een aan penicilline verwant antibioticum) en op de pneumokokkenbacterie.

Pneumokokkenbacterie

Veel mensen zijn drager van de pneumokokkenbacterie. Deze bacterie kan bij baby’s en jonge kinderen ernstige middenoorontsteking veroorzaken. Bij ouderen veroorzaakt de pneumokokkenbacterie vaak longontsteking. Uit onderzoek blijkt dat 30% van de pneumokokkenstammen in Griekenland, Italië en Spanje resistent zijn. Deze resistentie kan tot gevolg hebben dat bijvoorbeeld een longontsteking straks niet meer goed te behandelen is.

Antibioticagebruik

In Zuid-Europese landen zoals Italië, Spanje, Griekenland, Frankrijk en Cyprus is het antibioticagebruik enorm gestegen. Vergeleken met Nederland worden in de Zuid-Europese landen gemiddeld drie keer zoveel recepten voor antibiotica uitgeschreven. Terwijl de inwoners van de Zuid-Europese landen niet per definitie gezonder zijn.

Verkoudheid of griep

In de meeste Zuid-Europese landen wordt voor een verkoudheid of een griep een antibioticakuur uitgeschreven. Terwijl antibiotica helemaal niet werkt tegen virussen. Uitzieken is in dergelijke gevallen de beste remedie. Artsen laten zich wellicht te snel overhalen om een antibioticakuur uit te schrijven. Of schijven uit gewoonte een recept voor een kuur. Patiënten hebben daarentegen waarschijnlijk een verkeerd beeld over de werkzaamheid van de kuur en zijn vaak niet op de hoogte van het gevaar van resistentie. Ook is het in veel Zuid-Europese landen mogelijk om een antibioticakuur zonder tussenkomst van een arts bij de apotheek te halen.

Antibioticagebruik in Nederland

In Nederland wordt niet te snel en onnodig antibiotica uitgeschreven. Artsen in Nederlanden houden zich veelal aan de richtlijnen van de beroepsgroep bij het voorschrijven van antibiotica. Het antibioticagebruik is in Nederland dan ook het geringste van Europa, daardoor is ook de antibioticaresistentie zeer gering. Maar omdat er veel wordt gereisd, is de kans groot dat ook in Nederland resistente bacteriële ziekteverwekkers afkomstig uit het buitenland worden geïntroduceerd.

Voorlichting

In dertig Europese landen, waaronder Nederland, is een voorlichtingscampagne gestart. De campagne is erop gericht het antibioticagebruik terug te dringen en antibiotica uitsluitend te gebruiken bij ernstige ziekteverschijnselen, zoals een longontsteking. Het is van belang dat door de campagne de houding van artsen en patiënten zal veranderen en daarmee het gebruik van antibioticagebruik.