Alles over de ziekte MDS

MDS (bipolaire stoornis) is een ziekte die zich kenmerkt door uitersten. Uitersten in stemmingen en activiteiten. In de volksmond beter bekent als ‘manisch depressief’. Hoewel het zich vaak openbaart op jongere leeftijd (tussen 15 en 30 jaar) kan je het in principe op iedere leeftijd krijgen. Gemiddeld heeft zo’n 1,5% tot 2% kans het te krijgen.

Kenmerken

De ziekte kenmerkt zich door pieken en dalen en daar tussendoor kan iemand ‘normaal’ functioneren. We kennen 4 stadia:

• manie
• hypomanie
• depressie
• psychose

Manie

Periode duurt in ieder geval zo’n 2 weken. Kenmerken in deze fase kunnen zijn:

• een uitgelaten stemming
• overdreven vrolijk
• prikkelbaar
• erg druk (voor zichzelf en de omgeving)
• snel spreken
• door teveel te ondernemen activiteiten kan de persoon chaotisch worden
• zelfvertrouwen absurd groot
• seksueel meer dan gemiddeld actief

Hypomanie

De kenmerken in deze fase zijn vergelijkbaar met die in de maniefase, maar dan net allemaal even iets minder. De duur is minimaal zo’n 4 dagen in deze stemming.

Depressie

Periode duurt in ieder geval zo’n 2 weken. Kenmerken in deze fase kunnen zijn:

• prikkelbaar
• nergens plezier aan beleven
• weinig slapen
• eetproblemen (meestal afvallen)
• concentratiestoornis
• twijfelachtig gedrag
• geen seksualiteit
• schuldgevoel (vaak over het niet functioneren in gezinsleven)
• dood willen

Psychose

Bij het ziektebeeld kan een patiënt in een psychose terecht komen maar hoeft niet (zo’n 50% kan in deze fase terecht komen). De kenmerken zijn dan:

• logisch nadenken valt weg
• hallucinaties
• waanideeën
• zo chaotisch dat iemand niet meer te volgen is
• de werkelijkheid anders zien
• In een manische periode kan dit grootheidswaanzin betekenen en in een psychotische periode kan dit extreme schuld / boete

Indeling ziektepatroon

• Bipolaire 1 stoornis noemt men zo bij 1 of meer manische periodes of 1 of meer manisch en depressieve periodes.
• Bipolaire 2 stoornis noemt men zo indien er 1 of meer depressieve periodes en hypomane episodes elkaar afwisselen
• Depressieve stoornis noemt men zo bij 1 of meer depressieve periodes.

Oorzaak en behandeling

Oorzaak

Vaak is het een combinatie van erfelijke en omgevingsfactoren, maar is niet noodzakelijk. Zit het in de familie dan is de kans groter dat iemand het krijgt, maar het is niet te testen (als de ene helft van een eeneiige tweeling het heeft, heeft de ander 70% kans het ook te krijgen. Normaal is dit niet meer dan 20%).
De omgevingsfactoren kunnen uiteenlopend zijn, zoals zwangerschap/geboorte complicaties, emotionele levensgebeurtenissen, overmatig alcohol en drugs gebruik.

Behandeling

Voorop gesteld dat de diagnose goed gesteld is (alles van de patiënt aanhoren en de mensen in zijn/haar directe omgeving), is het doel altijd om de pieken weg te nemen.
Overigens gaan de periodes ook zonder medicatie altijd over, ze duren alleen langer.
Het meest gebruikte middel is Lithium, verder kunnen ook anti epileptica of anti psychotica voorgeschreven worden.

De pieken worden weggenomen, maar dat impliceert ook meteen dat de patiënt wat ‘afgevlakt’ leeft. Wat niet altijd als prettig ervaren wordt, want de manische periodes worden nogal eens als positief door de patiënt ervaren (zal in zo’n periode ook niet snel toegeven dat hij/zij MDS heeft).
Verder is belangrijk dat de patiënt een vast levensritme heeft.