Jouw angststoornis behandelen: welke therapieën zijn er
Angst kan je verlammen, je kwaliteit van leven beperken. Maar met een angststoornis ben je niet alleen. Veel mensen hebben last van verlammende angsten en bevinden zich in een vicieuze cirkel. Gelukkig zijn er meerdere therapieën om een angststoornis te behandelen en aan je angst te ontsnappen. Als bijzonder effectieve methode bij het behandelen heeft zich de combinatie van medicijnen met andere therapieën bewezen. Elke behandeling van angststoornis is gericht op het vinden van de oorzaak. Alleen als je open en zonder schaamte met je angsten omgaat, is een diagnose mogelijk als basis voor behandeling van angststoornissen. Ook de confrontatie is een wezenlijk onderdeel van elke behandeling.
Vormen van angststoornis
Onder een angststoornis verstaat men een ziekelijk gevoel van angst. Bij angststoornissen is het angstgevoel buitensporig verhoogd of wordt dit geactiveerd door oorzaken die in de regel geen angst oproepen. Als bijkomende klachten zijn er fysieke symptomen zoals hartkloppingen en transpiratie. Bij angststoornis onderscheidt men verschillende
verschijningsvormen: bij fobische angst wordt het angstgevoel veroorzaakt door een specifieke trigger, zoals afgesloten ruimtes (claustrofobie), pleinvrees (agorafobie), een bezoek aan de tandarts (
tandartsfobie) of dieren (angst voor spinnen bijvoorbeeld). Gegeneraliseerde angst komt plotseling op zonder aanwijsbare oorzaak.
Naar schatting lijdt ongeveer tien procent van de bevolking aan een of andere vorm van angststoornis die behandeling verlangt. In de regel manifesteert zich de ziekte vóór het 45e levensjaar. Vrouwen lijden er vaker aan dan mannen.
Oorzaken
Een precieze oorzaak voor het ontstaan van angststoornissen is niet bekend. Er zijn verschillende theoriën om de oorzaak te verklaren. In de psycho-analyse bijvoorbeeld gaat men ervan uit dat de oorzaak van de ziekte is gelegen in de kindertijd. In de neurobiologie stelt men echter dat de aanleg voor angststoornis aangeboren is.
Symptomen
Angststoornissen uiten zich enerzijds in psychische klachten zoals intense gevoelens van angst, bedreiging en paniek. Daarnaast treden er fysieke klachten op, die ook volledig de overhand kunnen hebben. Met name bij een paniekaanval komt het vaak tot een
versnelde en onregelmatige hartslag. Ook transpireren, trillen, verstikkingsgevoel en pijn in verschillende lichaamsdelen kunnen optreden. Meestal duurt zo’n paniekaanval enkele minuten. Getroffen personen verlaten meestal de kamer en mijden daarna angstvallig de paniekveroorzakende aanleiding.
Diagnose
Om de diagnose van een angststoornis te kunnen stellen, zal de arts eerst een uitgebreid gesprek met de patient voeren (anamnese). Daarbij kunnen ook specifieke angst-vragenlijsten worden ingezet. Daarna volgen een intern en neurologisch onderzoek en een bloedmonster. Om organische oorzaken voor de symptomen uit te kunnen sluiten zijn er verschillende onderzoeksmethoden beschikbaar zoals het maken van een hartfilm (
elektrocardiogram) en een hersenfilm.
Het kan bij het stellen van de diagnose en het opstellen van een therapie nuttig zijn om een ‘angstdagboek’ bij te houden. Hierin worden frequentie en aard van de geregistreerde klachten opgetekend.
Therapieën om angststoornis te behandelen
Bij het behandelen van angststoornis zijn meerdere therapieën denkbaar:
- cognitieve therapie
- gedragstherapie
- sociotherapie
- inzet van medicijnen
Als goede effectieve behandeling van angststoornissen heeft zich de combinatie van medicijnen met andere therapieën bewezen. Om de innerlijke spanning van angststoornissen te verlichten zijn het gebruik van ontspanningstechnieken zoals autogene training, progressieve spierontspanning en biofeedback van nut.
Cognitieve therapie
Bij een zogenaamde cognitieve therapie leert de patient om bepaalde lichamelijke symptomen en denkwijzen als veroorzaker van angst te herkennen om die vervolgens te korrigeren.
Gedragstherapie
Door middel van gedragstherapie moet de betrokkene het hoofd leren bieden aan de trigger van zijn angsten in plaats van deze te mijden. De patient moet ervaren dat de tot angst leidende veroorzaker niet zo erg is als gevreesd en op die manier zijn angst de baas worden.
Sociotherapie
Sociotherapie heeft tot doel de sociale isolatie van betrokkenen te verlichten en hen aan te moedigen om terug te keren in het sociale leven en de beroepsomgeving. Wordt de oorzaak van een angststoornis in de kindertijd vermoed, dan probeert men deze met behulp van
dieptepsychologie te behandelen. Een dergelijke behandeling strekt zich vaak uit over meerdere jaren.
Inzet van medicijnen
Bij farmacologische behandeling van angststoornissen zet men antidepressiva in. Vaak worden met zogenaamde serotonine- opnameremmers goede resultaten bereikt. Daarnaast schrijft men ook tricyclische antidepressiva voor en in mindere mate kalmeringsmiddelen zoals benzodiazepinen. Als de lichamelijke symptomen overheersen kunnen bètablokkers van nut zijn.
Verloop van angststoornissen
Het verloop van een angststoornis is afhankelijk van het moment van intreden van de ziekte. In de kindertijd ontstane fobieën bijvoorbeeld, verdwijnen vaak weer na de pubertijd. Een angststoornis kan echter ook chronisch worden. Hoe eerder in het ziekteproces de diagnose wordt gesteld en met de behandeling wordt begonnen, hoe beter de prognose. Mensen met een angststoornis hebben een verhoogd risico op alcohol- of drugsgebruik, omdat ze op die manier hun klachten willen temperen. In het ergste geval leidt het tot volledige isolering van het individu. Medische hulp in een zo vroeg mogelijk stadium is daarom van groot belang.
Voorkomen van angststoornissen
Een vroege diagnose en behandeling van een angststoornis is belangrijk. Zo kan men een chronisch verloop van de ziekte voorkomen en een isolement van betrokkene proberen te vermijden. Angst of paniek inducerende situaties moeten door de betrokken persoon bewust worden opgezocht in plaats van gemeden. Op die manier kan hij ervaren dat de situatie niet gevaarlijk is. Gevaarlijk mijdgedrag kan zo vroegtijdig worden voorkomen. Wie meer over de
behandeling van angststoornis wil weten, vindt op sites als die van
Gezondheidsplein.nl ongetwijfeld bruikbare informatie.