Angststoornis door een middel

Angststoornis door een middel De angststoornis door een middel is één van de twaalf angststoornissen die door de DSM-IV worden onderscheiden. In dit artikel wordt uitgelegd wat een angststoornis is, wanneer er sprake is van een angststoornis door een middel en welke middelen kunnen leiden tot een angststoornis. Daarnaast wordt de behandeling van deze stoornis uitgelegd.

Indeling


Wat is een angststoornis?

Angststoornissen komen voor bij 15-20% van de Nederlandse bevolking. Angststoornissen komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en ze gaan vaak gepaard met depressie of middelenafhankelijkheid. Angst is een normale reactie op angstopwekkende prikkels. Wanneer na zo’n prikkel abnormaal intense en/of langdurige angst ontstaat of wanneer de angst optreedt zonder dat er een angstprikkel aanwezig is, wordt gesproken van pathologische (ziekelijke) angst. Deze pathologische angst wordt een angststoornis genoemd als de patiënt deze als last ervaart en/of als deze leidt tot beperkingen in het functioneren. Ongeveer 25% van de patiënten met een angststoornis geneest spontaan.

Angst geeft vaak een aantal lichamelijke reacties. Hieronder staan een aantal voorbeelden van deze lichamelijke verschijnselen:
  1. flauwvallen
  2. hartkloppingen
  3. transpireren
  4. beven
  5. duizeligheid
  6. hyperventilatie
  7. benauwdheid
  8. een drukkend of pijnlijk gevoel in of op de borst
  9. tintelingen of een doof gevoel in handen en/of voeten
  10. misselijkheid
  11. diarree
  12. desoriëntatie (het gevoel niet meer te weten wie of waar iemand is)
  13. het gevoel de controle te verliezen, gek te worden of dood te gaan

Wat is een angststoornis door een middel?

Het gebruik van drugs, maar ook het gebruik van medicijnen, kan leiden tot angststoornissen. Zowel het gebruik van bepaalde middelen als ook onttrekking (plotseling staken) kunnen leiden tot deze angstklachten.

Wanneer is er sprake van een angststoornis door een middel?

De DSM-IV is een handboek voor diagnose en statistiek van psychische aandoeningen. Dit boek wordt wereldwijd als standaard in de psychiatrische diagnostiek gebruikt. De DSM-IV heeft de diagnostische criteria voor een angststoornis door een middel als volgt omschreven:
A. Zware angst, paniekaanvallen, obsessies of compulsies zijn overheersend in het klinische beeld.
B. Uit het ziektebeeld, fysiologisch onderzoek of laboratoriumonderzoek blijkt minstens een van de volgende gevallen:.
  1. De symptomen uit criterium A ontwikkelen zich tijdens of binnen een maand na de intoxicatie- of ontwenningssymptomen.
  2. Het substantiegebuik is etiologisch gekoppeld aan de stoornis.
C. De stoornis is niet uitsluitend onderdeel van een andere angststoornis die niet in relatie staat tot substantiegebruik. Indicaties hiervan zijn bijvoorbeeld: de symptomen gaan vooraf aan het substantiegebruik (bijvoorbeeld medicijnen), de symptomen blijven langere tijd (bijvoorbeeld een maand) aanhouden na de overdosis- of ontwenningsverschijnselen of zijn duidelijk ingrijpender dan verwacht mag worden op basis van de hoeveelheid gebruikte substantie of de duur van het gebruik of er zijn indicaties van een andere niet-substantiegerelateerde angststoornis (bijvoorbeeld een historie van herhaalde niet-substantiegerelateerde episoden).
D. De stoornis treedt niet uitsluitend op tijdens een delier.
E. De stoornis veroorzaakt klinisch ernstig lijden of problemen in de sociale omgang, op het werk of op andere belangrijke terreinen.

Deze diagnose mag alleen gesteld worden als de angstsymptomen ernstiger zijn dan de symptomen die meestal samengaan met een intoxicatie- of onthoudingssyndroom en als de angstsymptomen voldoende ernstig zijn om afzonderlijke zorg te rechtvaardigen.

Middelen die een angststoornis kunnen veroorzaken

Hieronder vindt u een overzicht van een aantal middelen die een angststoornis kunnen veroorzaken.
  • Middelenmisbruik en -afhankelijkheid: alcohol, amfetaminen, cafeïne, cannabis, cocaïne, hallucinogene stoffen.
  • Giftige stoffen: pesticiden, verfdampen, kooldioxide, koolmonoxide, gasolie, zware metalen.
  • Onttrekking van een middel: benzodiazepinen, antidepressiva, alcohol, cocaïne, nicotine

Dit is slechts een kort overzicht met een aantal selectief gekozen voorbeelden.

Behandeling

Het behandelen van een angststoornis door een middel bestaat uit het afbouwen en uiteindelijk staken van het middel. Als de angst is onstaan op basis van onttrekking wordt er meestal afgewacht. In de meeste gevallen verdwijnt hierdoor de angst. Soms worden er tijdelijk benzodiazepinen voorgeschreven ter ondersteuning.

Lees verder

© 2011 - 2024 Ikn280, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Jouw angststoornis behandelen: welke therapieën zijn erJouw angststoornis behandelen: welke therapieën zijn erAngst kan je verlammen, je kwaliteit van leven beperken. Maar met een angststoornis ben je niet alleen. Veel mensen hebb…
Angst door medicatie: Angstsymptomen door medicijnenAngst door medicatie: Angstsymptomen door medicijnenAngst veroorzaakt rusteloosheid, nervositeit en paniek, zelfs wanneer er geen gevaar aanwezig is. Soms ontstaan deze sym…
Angststoornissen bij leerlingenAngststoornissen bij leerlingenElke dag zo angstig, zo bang, door gisteren, voor morgen. En vandaag dan. Ik moet aanpakken, vechten met gisteren, zodat…

Acute stressstoornis (ASS)Acute stressstoornis (ASS)De acute stressstoornis (ASS) is één van de twaalf angststoornissen die door de DSM-IV worden onderscheiden. Mensen met…
Obsessieve-compulsieve stoornis (OCS)Obsessieve-compulsieve stoornis (OCS)Obsessieve-compulsieve stoornis (OCS) is één van de twaalf angststoornissen die door de DSM-IV worden onderscheiden. De…
Ikn280 (93 artikelen)
Laatste update: 07-02-2011
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.