Baarmoederhalskanker: oorzaak, klachten en behandeling

Baarmoederhalskanker treft in Nederland per jaar ongeveer 650 vrouwen, en hiervan overlijden er gemiddeld 250 van aan de ziekte. De ziekte komt het meest voor bij vrouwen tussen de 30 en 45 jaar. Tegenwoordig krijgt iedere vrouw boven de 30 jaar iedere 5 jaar een oproep voor het laten maken van een uitstrijkje. Hierdoor is de kans op baarmoederhalskanker een stuk kleiner geworden, doordat afwijkende cellen in een vroeger stadium worden opgespoord. Vanaf je 12e jaar kun je een inenting krijgen tegen baarmoederhalskanker. Vroegtijdige ontdekking van de ziekte verhoogt de genezingskans.

Baarmoederhalskanker

• Het humaan papilloma virus, oorzaak van baarmoederhalskanker
• Verschijnselen infectie HPV
• Hoe kun je het virus krijgen?
• Andere mogelijke oorzaken baarmoederhalskanker
• Wat kun je zelf doen?
• Klachten waarmee je naar de huisarts moet gaan
• Hoe kan baarmoederhalskanker uitzaaien?
• Behandeling baarmoederhalskanker hangt af van veel verschillende factoren;
• Mogelijke behandelingen baarmoederhalskanker

Het humaan papilloma virus, oorzaak van baarmoederhalskanker

Baarmoederhalskanker wordt veroorzaakt door bepaalde typen van het HPV. De ziekte is niet erfelijk. Bij mensen komen wel 100 typen HPV voor, waarvan enkelen zeker baarmoederhalskanker kunnen veroorzaken. Na langdurige infectie met het virus kunnen cellen in het baarmoederslijmvlies veranderen en zorgen voor afwijkende cellen. Er is dan nog geen sprake van kanker. Pas als de afwijkende cellen gaan groeien, gaat het mis, voordat dit gebeurd is er meestal al 10 jaar voorbij.

Verschijnselen infectie HPV

Van de infectie is vaak niks te merken. Het lichaam gaat het virus te lijf met het afweersysteem en vaak is het binnen een jaar verdwenen uit het lichaam, zonder dat je er ooit iets van gemerkt hebt. Sommige soorten HPV kunnen leiden tot baarmoederhalskanker. Heel zelden kan het ook leiden tot kanker aan anus, penis, vagina of keel. Ongeveer één op de 160 vrouwen in Nederland krijgt tijdens haar leven te maken met baarmoederhalskanker.

Hoe kun je het virus krijgen?

Het HPV is erg besmettelijk, ongeveer 80 % van de vrouwen loopt het virus wel eens op tijdens haar leven. Besmetting vindt plaats via seksueel contact. Het kan ook via huid op huid contact worden overgebracht. Het virus zit ook op de huid rond de geslachtsdelen, condoom gebruik werkt dus niet afdoende, al beschermt het wel een beetje.

Andere mogelijke oorzaken baarmoederhalskanker

Het gebruik van het geneesmiddel Tamoxifen, een middel tegen borstkanker, kan het risico op baarmoederhalskanker verhogen. Baarmoederhalskanker komt vaker voor bij vrouwen die geen of weinig kinderen gehad hebben in hun leven en komt minder voor bij vrouwen die een anticonceptiepil gebruikt hebben. Risico verhogend werken het hebben van hoge bloeddruk, overgewicht, diabetes mellitus,een ovariumcyste en poliepen.

Wat kun je zelf doen?

Uitstrijkje laten maken

Vanaf dat je 30 jaar oud wordt, krijgt iedere vrouw iedere 5 jaar een uitnodiging om een uitstrijkje te laten maken bij de huisarts. Dit blijft zo tot je 60 jaar oud bent. Als er kleine afwijkingen gevonden worden, wordt het uitstrijkje zes maanden later nogmaals herhaald. Zo wordt gekeken of de afwijking verdwijnt of zich verder ontwikkeld. Afhankelijk van de ernst van de afwijking kan er ook besloten worden door de arts om de afwijking te verwijderen.

Laten vaccineren

Iedere vrouw kan zich laten vaccineren tegen het Humaan Papillomavirus. De kans op baarmoederhalskanker wordt hierdoor verkleind. Meisjes vanaf 12 jaar krijgen een oproep om zich te laten inenten. De inenting beslaat drie prikken in totaal verdeeld over een half jaar. De vaccinatie beschermt tegen de twee typen HPV, die meestal betrokken zijn bij het krijgen van baarmoederhalskanker. Het beschermt echter niet tegen alle soorten HPV en daarom blijft het belangrijk om mee te blijven doen aan het bevolkingsonderzoek, iedere 5 jaar.

Klachten waarmee je naar de huisarts moet gaan

• Onverwacht vaginaal bloedverlies, zoals tussen menstruaties door, of na het vrijen of na de overgang.
• Abnormale vaginale afscheiding; bruine of bloederige afscheiding.
• Pijn in de onderbuik en gewichtsverlies (als er al sprake is van een vergevorderde stadia)

Hoe kan baarmoederhalskanker uitzaaien?

• Door doorgroei in de directe omgeving; de spierlaag van de bekkenbodem, de schede, in de baarmoeder en in een later stadium in de blaas, endeldarm of buikholte.
• Door uitzaaiing via het bloed, komt niet heel vaak voor.
• Door uitzaaiing via de lymfebaan; uitzaaiingen in longen, botten, lever mogelijk.

Behandeling baarmoederhalskanker hangt af van veel verschillende factoren;

• Soort kankercellen
• Stadium van de baarmoederhalskanker
• Wat wil de patiënt zelf en wat kan ze aan?

Mogelijke behandelingen baarmoederhalskanker

• Operatie; verwijdering van een gedeelte van de baarmoederhals en/of verwijdering baarmoeder, eierstokken, eileiders lymfeklieren in het bekken.
• Bestraling
• Medicijnen als chemotherapie of hormonen
• Warmtebehandeling
• Combinatie van bovenstaande

De behandeling wordt in gespecialiseerde centra uitgevoerd.