Blaaskanker: klachten, risicofactoren, behandeling

Blaaskanker betekent dat er zich een kwaadaardige tumor bevindt, ergens in de blaas. Blaaskanker komt veel vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Ieder jaar komen er in Nederland ongeveer 5000 mensen bij met de diagnose blaaskanker. De meest voorkomende soort blaaskanker is de niet-spierinvasieve tumor, de tumor beperkt zich tot de slijmvlieslaag van de blaas. Zonder behandeling zal de kanker zich uitbreiden en zijn uitzaaiingen mogelijk.

De blaas

Onder in de buik bevindt zich de blaas. Een volle blaas kan ongeveer 400 ml urine bevatten. De blaaswand bestaat voor het grootste deel uit een spierlaag, de binnenkant is bekleed met slijmvlies, urotheel genoemd. De blaas slaat urine op, wat door de nieren wordt aangemaakt en via de urineleiders in de blaas terecht komt. Als de blaas geleegd moet worden trekken de spieren in de blaaswand zich samen en ontspant de sluitspier zich. De urine verlaat de blaas via de plasbuis.

Blaaskanker

• De blaas
• Blaaskanker
• Uitzaaiingen van blaaskanker
• Risicofactoren voor het krijgen van blaaskanker
• Symptomen blaaskanker
• Behandeling blaaskanker
• Wat zijn de overlevingskansen?

Blaaskanker

Blaaskanker ontstaat in de blaaswand. Meestal gaat dit uit van het slijmvlies van de blaaswand, urotheelcarcinoom. Er zijn nog andere vormen van blaaskanker, maar die zijn veel zeldzamer of komen in Nederland amper voor. Plaveiselcelcarcinoom is vaak het gevolg van een infectie met de Schistosoma parasiet, die bijvoorbeeld veel in Egypte voorkomt. Maar plaveiselcelcarcinoom kan ook veroorzaakt worden door een lang aanhoudende infectie, bijvoorbeeld door een langdurig aanwezige katheter in de blaas. Ook is er nog adenocarcinoom, een tumor die uitgaat van de spier van de blaas of een uitzaaiing naar de blaas van een tumor, die zich ergens anders in het lichaam bevindt. De zeldzamer soorten van blaaskanker zijn vaak moeilijker te behandelen, maar de uitkomst van een behandeling is altijd afhankelijk van het stadium, waarin de kanker zich bevindt. De zeldzamer soorten zijn niet erg gevoelig voor chemotherapie en radiotherapie.

Een blaastumor die niet, of te laat behandeld wordt, kan zich uitbreiden in omringende weefsels en organen. Bij de man is dit vaak naar de prostaat, bij de vrouw naar de baarmoeder en de vagina.

Uitzaaiingen van blaaskanker

Bij blaaskanker kunnen, net als bij tumoren ergens anders in het lichaam, uitzaaiingen optreden, metastasen. In het geval van blaaskanker komt dit meestal voornamelijk voor bij spierinvasieve tumoren. Cellen die losraken verspreiden zich vis lymfeklieren en bloedvaten door het lichaam. Uitzaaiingen ontstaan in de longen, lever, lymfeklieren, botten of in andere delen van het lichaam.

Risicofactoren voor het krijgen van blaaskanker

• Hoe ouder men wordt, hoe groter de kans wordt om blaaskanker te krijgen. De meeste patiënten zijn de 60 gepasseerd. Verder hebben mannen ongeveer 4 maal meer kans om blaaskanker te krijgen. Als blaaskanker bij vrouwen eenmaal wordt ontdekt, is de ziekte vaak al ver gevorderd, doordat de klachten lange tijd niet als afwijkend ervaren worden. Vrouwen hebben vaak al eerder last van incontinentie en blaasontsteking, en bloedverlies wordt vaak aangezien als bloedverlies van een menstruatie.
• Roken. Ongeveer 30 tot 40% van de blaaskanker gevallen is het gevolg van roken.
• Chemische stoffen. Mensen die veel in contact zijn geweest met stoffen als aromatische amines en aniline, die worden gebruikt in de textiel-, plastic-, kleurstoffen- en rubberindustrie, lopen een grotere kans op het krijgen van blaaskanker. Ook schilders en mijnwerkers lopen extra risico.
• Langdurige irritatie. Dit kan zijn door schadelijke stoffen, maar ook chronische blaasinfectie, blaasstenen of een verblijfskatheter.
• Infectie met de schistosoma parasiet. De infectie wordt veroorzaakt door een zuigworm, die leeft in zoet water, die veel buiten Europa voorkomt (bijvoorbeeld in Egypte).De larven nestelen zich via de huid in de blaas en veroorzaken een infectie. Als deze langdurig voortduurt vergroot dit de kans op blaaskanker.

Symptomen blaaskanker

• Bloed in de urine. Dit hoeft niet altijd zichtbaar aanwezig te zijn. Bloed in de urine hoeft niet te beteken dat u blaaskanker heeft, maar het moet wel altijd nader onderzocht worden.
• Klachten met plassen. Dit kunnen verschillende klachten zijn van moeilijk plassen, vaak plassen tot een branderig gevoel bij het plassen. Met een CT -scan en een cystoscopie ( kijken in de blaas) kan er gekeken worden of er afwijkingen in de blaas te vinden zijn.
• Pijnklachten in de buik of zij. Pijn ontstaat bij blaaskanker die door de blaaswand heengegroeid is. Pijnklachten in de buik kunnen ook een totaal andere oorzaak hebben dan blaaskanker.
• Vermoeidheid, die al lang aanwezig is. Ook hierbij kunnen er vele andere oorzaken zijn voor de vermoeidheid, er moet onderzoek worden verricht.
• Lusteloosheid. Ook deze klacht kan meerdere andere oorzaken hebben.
• Slechte eetlust. Ook dit moet nader onderzocht worden en wijst vaak naar iets anders.
• Gewichtsverlies.Dit houdt in dat er in enkele maanden enkele kilo's verloren worden, zonder duidelijke oorzaak. Gewichtsverlies kan ook al weer veel andere oorzaken hebben.

Veel van bovenstaande klachten zijn vaag, en wijzen niet direct naar de diagnose blaaskanker. Er is vaak heel wat onderzoek nodig voordat de diagnose blaaskanker gesteld kan worden en vaak blijken de klachten niets met blaaskanker te maken te hebben.

Behandeling blaaskanker

Behandeling van blaaskanker hangt altijd samen met de vorm van de blaaskanker, het stadium waarin de tumor zich bevindt, de kwaadaardigheid van de tumor, uw leeftijd en conditie. Zonder behandeling zal de tumor blijven groeien. De uroloog zal de beste behandeling per patiënt beoordelen en bespreken. Mogelijkheden van behandeling zijn;

• TURT, oftewel Trans Urethrale Resectie van een Tumor. Dit gebeurt via de plasbuis. De behandeling wordt vaak gevolgd door blaasspoelingen.
• Spierinvasieve blaaskanker wordt met een radicale cystectomie behandeld, de blaas wordt volledig verwijderd. Vooraf wordt soms chemotherapie of radiotherapie gegeven.
• Als genezen niet mogelijk is, kan er chemotherapie of bestraling worden gegeven om de tumorgroei zoveel mogelijk af te remmen.

Wat zijn de overlevingskansen?

He is altijd moeilijk om te bepalen of iemand echt genezen is. De kanker kan altijd weer terugkeren. Iedereen wil graag weten wat zijn overlevingskans is. De arts kan echter geen precies antwoord geven, wel kan er een indicatie gegeven worden, waarbij er naar gemiddelden wordt gekeken. De overlevingskansen hangen ook weer samen met de vorm van blaaskanker en het stadium en de gradatie waarin het zich bevindt.