Vaccinatie: kinderverlamming, polio

Kinderverlamming oftewel polio(myelitis) is een ontsteking van het ruggenmerg en veroorzaakt vergroeiingen en verlammingen. Om kinderen en ouderen hiertegen te beschermen, worden jonge kinderen gevaccineerd tegen het virus dat polio veroorzaakt.

Twee typen vaccins

Om een kind te beschermen tegen kinderverlamming oftewel polio, zijn er twee typen vaccins. De meeste landen maken gebruik van het eerste type vaccin, het sabinvaccin. Dit was ook het eerste vaccin dat tegen polio in gebruik werd genomen. Sommige landen, waaronder ook Nederland, maken gebruik van het tweede type vaccin: het salkvaccin. Dit vaccin is veel duurder in gebruik en eist gekwalificeerd personeel om het toe te dienen. Vandaar dat het tweede vaccin alleen gebruikt kan worden door landen die het kunnen betalen.

Sabinvaccin

Het sabinvaccin is ontwikkelt door A.B. Sabin, een Amerikaanse kinderarts, geboren in 1906. Het vaccin werd vanaf 1956 overal ter wereld gebruikt om te beschermen tegen polio. In die tijd was polio nog een veel voorkomende ziekte. Het vaccin is een levend vaccin. Het bestaat uit een levend maar verzwakt poliovirus. Doordat de hoeveelheid poliovirus in het vaccin zo laag is, ontstaat er geen ziekte maar wel maakt het lichaam antistoffen aan.

Dit vaccin wordt via de mond ingenomen. Het voordeel hiervan is dat iedereen het aan zijn kind kan geven, er is dus geen medisch personeel voor nodig. Het vaccin is ook vrij goedkoop en voor iedereen betaalbaar. Daarom wordt dit vaccin vooral in arme landen veel gebruikt. Nederland heeft dit vaccin ook een tijde gebruikt maar ging als snel over op het tweede type vaccin tegen polio: het salkvaccin.

En ander voordeel van het sabinvaccin is dat via de ontlasting van de mens ook weer verzwakt virus naar buiten komt. Hierdoor kunnen andere mensen besmet worden en zullen daardoor ook antistoffen aanmaken. Een enkele keer muteert het verzwakte virus zich en wordt versterkt: het veroorzaakt dan juist polio. Om die reden proberen de meeste landen ook af te stappen van dit vaccin, mits ze het kunnen betalen.

Salkvaccin

Dit type vaccin is ontwikkelt door J.E. Salk, een Amerikaanse bioloog en geboren in 1914. Dit vaccin bestaat uit een dood poliovirus. Het wordt bereid door het poliovirus te inactiveren met behulp van chemische middelen. Het vaccin bevat alle drie de typen poliovirus. Bij dit vaccin zijn er meerdere injecties nodig voodoo het goed werkt. Om de kosten in Nederland te drukken, geeft men dit vaccin tegelijk met andere vaccins, zoals de tetanus, kinkhoest en difterie-vaccins. (DKTP) Het salkvaccin beschermt voor 95 procent tegen polio.

Omdat dit vaccin zo duur is, kunnen alleen landen het gebruiken die het ook kunnen betalen. In Europa wordt dit vaccin al grotendeels gebruikt, maar men houdt het eerste type vaccin, het sabinvaccin, achter de hand voor grote polio-uitbraken. Dit is handiger omdat het sabinvaccin sneller resultaat geeft: eenmaal enkele druppels innemen geeft al gelijk antistoffen, terwijl het salkvaccin meerdere injecties vereist.