De waarheid over antibiotica

Iedereen heeft wel eens antibiotica gekregen voor een aandoening of een infectie. Antibiotica zijn zelfs de meest voorgeschreven medicijnen in de wereld. Het probleem met antibiotica is echter dat hoe meer er wordt voorgeschreven, hoe groter de kans is dat het op den duur niet meer werkt. En zelfs het eten van vlees zorgt ervoor dat mensen steeds minder kunnen vertrouwen op antibiotica.

De superbacterie is niet meer te bestrijden

Enge ziekten konden altijd worden bestreden met antibiotica. Maar tegenwoordig werkt die antibiotica niet meer zo goed, omdat die bacteriën resistent of te wel ongevoelig blijken voor die medicijnen.

Waar worden antibiotica tegen gebruikt en wat is antibiotica eigenlijk?

Antibiotica worden gebruikt voor verschillende zaken. Dit kunnen zijn:

• Ernstige infecties. Dit moeten dan wel bacteriële infecties zijn want tegen virussen helpt antibiotica niet. In ieder mens leven miljoenen bacteriën die allerlei zaken opruimen in het lichaam. Soms kunnen ze echter ook infecties veroorzaken zoals een blaasontsteking of een longontsteking. Ook een maagzweer is een infectie veroorzaakt door een bacterie. Bij dat soort zaken worden antibiotica ingezet om de infecties te laten verdwijnen. Antibiotica maken de bacteriën dood die de infectie veroorzaken of ze zorgen ervoor dat de groei van de bacteriën wordt gestopt. Zeker bij ernstige infecties zoals een zware longontsteking of hersenvliesontsteking is antibiotica levensreddend. Vroeger, toen die middelen er nog niet waren, gingen mensen aan dergelijke ziekten dan ook vaak dood.

Waarom zijn sommige mensen ongevoelig voor antibiotica?

Bacteriën die infecties veroorzaken doen er alles aan om te overleven. Zodra er antibiotica wordt geslikt of ingespoten zetten ze als het ware een tegenaanval in en doen ze er alles aan om het medicijn onschadelijk te maken. Bovendien kunnen ze zichzelf zo veranderen dat het antibioticum geen vat meer op hen heeft. In dat geval is er sprake van resistentie. Het wordt dan heel moeilijk om de bacterie te bestrijden.

Antibiotica: alleen als het echt nodig is

Vroeger werden er in Nederland ook meer antibiotica voorgeschreven dan tegenwoordig. Dat is tegenwoordig niet meer het geval, omdat Nederland heel goed beseft dat daarmee bacteriën worden gekweekt die resistent kunnen worden. Helaas worden in heel veel andere delen van de wereld nog wel overal makkelijk antibiotica gegeven zoals in Zuid- en Oost Europa en Azië. Hoe vaker antibiotica echter wordt gebruikt in de wereld, hoe groter de kans is dat zich een resistente bacterie ontwikkelt.

Bacteriën die al multiresistent zijn

Er zijn al een aantal bacteriën die multiresistent zijn. Dat betekent dat de ziekte resistent is tegen meerdere antibiotica. Wie dus zo’n ziekte krijgt, heeft grote kans dat geen enkele antibiotica helpt. Voorbeelden van zulke multiresistente bacteriën zijn:

• E-colli-bacterie
• MRS-bacterie die ook wel ziekenhuisbacterie wordt genoemd

Niets meer te doen aan bacteriële infecties

Als steeds meer bacteriën resistent worden, kan dat betekenen dat er niets meer te doen is aan bacteriële infecties. Wel wordt er op wereldniveau gewerkt aan het verminderen van antibiotica wereldwijd. Bovendien wordt er wel gewerkt aan het ontwikkelen van nieuwe antibiotica waar de bacteriën nog niet resistent tegen zijn.

Eten van vlees: ook ongevoelig worden voor antibiotica

Omdat ook dieren antibiotica krijgen toegediend, klopt het dat je door het eten van vlees uit de bio-industrie ook ongevoelig kunt worden voor antibiotica. Kuikens kregen bijvoorbeeld standaard antibiotica zodat ze niet ziek werden. Op die manier zijn heel veel bacteriën resistent geworden. Door het eten van vlees kunnen mensen die resistente bacteriën ook binnenkrijgen. Als een mens gezond is, maakt dat echter niet zoveel uit. Wordt iemand echter wel ziek, dan wordt het bestrijden van die ziekte wel veel moeilijker. De overheid heeft daarom besloten dat het gebruik van antibiotica in de veeteelt in 2013 met de helft moet zijn verminderd dan in 2009.

Bijwerkingen van antibiotica

Antibiotica vallen allerlei bacteriën aan in het lichaam, maar dus ook de goede. Omdat er normaal gesproken een balans is tussen schimmels en goede bacteriën en de goede bacteriën dan vernield worden, is een bijwerking van antibiotica vaak dat er schimmelinfecties ontstaan. Die komen dan vooral voor in de vagina en in de mond. Ook kan antibiotica zorgen voor diarree. Sommige antibiotica zorgen er voor dat iemand niet meer goed tegen zonlicht kan, omdat er dan uitslag ontstaat.

Zelf zorgen dat antibiotica niet resistent wordt

Je kunt er zelf ook iets aan doen om te zorgen dat antibiotica niet resistent wordt. Dit is:

• Een antibioticakuur altijd afmaken. Ook als er geen klachten meer zijn, dan toch de pillen innemen omdat daarmee de bacterie echt helemaal wordt vernietigd en niet half zodat hij kan doorleven op een dosis van het middel.
• Nooit zonder recept antibiotica kopen en innemen.
• De pillen altijd op tijd innemen zodat er altijd een juiste dosis van het middel in het lichaam zit.
• Nooit de dosering aanpassen door meer of minder van het middel te nemen.
• Geen restjes antibiotica bewaren en die later nog eens gebruiken.
• In het buitenland geen antibiotica kopen zonder recept van de arts. Het kan gaan om een middel waarvoor bacteriën al resistent zijn en dat risico wil je niet lopen.