Bevolkingsonderzoek darmkanker

Dikkedarmkanker is één van de meest voorkomende kankersoorten in Nederland. Des te vroeger een tumor wordt ontdekt, des te succesvoller een behandeling zal zijn, dit is dan ook de reden dat er een bevolkingsonderzoek darmkanker gestart zal worden. Met een bevolkingsonderzoek kunnen er per jaar veel levens gered worden maar hoe wordt zo'n bevolkingsonderzoek verricht en vanaf wanneer kunt u een oproep verwachten? In onderstaand artikel vindt u allerlei informatie over het bevolkingsonderzoek darmkanker

(Dikke)darmkanker

Dikkedarmkanker is één van de meest voorkomende kankersoorten in Nederland en wordt zowel bij mannen als bij vrouwen geconstateerd. Bij vrouwen staat dikkedarmkanker zelfs op de tweede plaats, alleen borstkanker komt bij hun vaker voor. Bij mannen staat dikkedarmkanker op de derde plaats, zij worden echter iets vaker getroffen door prostaatkanker en longkanker.
Bij dikkedarmkanker kan er sprake zijn van een gezwel in de endeldarm en/of in de dikkedarm, in één woord wordt dit ook wel colorectale kanker genoemd. Zit de tumor in de endeldarm dan spreekt men in de medische wereld van een rectumcarcinoom (rectum = endeldarm en carcinoom = kwaadaardig gezwel). Bevindt het gezwel zich direct in het gebied na de endeldarm dan wordt dit aangeduid met sigmoÏdcarcinoom. Zit de tumor in een nog "hoger" gelegen gebied dan wordt er gesproken van een coloncarcinoom (colon = dikkedarm). Door de vergrijzing, een "westersevoedingspatroon" en een ongezonde levenswijze neemt het aantal gevallen van dikkedarmkanker alleen maar toe. In enkele gevallen kan men darmkanker toeschrijven aan erfelijkheid. Darmkanker komt het vaakst voor bij mensen tussen 55 en 75 jaar maar het kan zich evengoed ook op een (veel) jongere leeftijd ontwikkelen. Dikkedarmkanker is bij vroegtijdige opsporing zeer goed behandelbaar.

Symptomen darmkanker

Darmkanker wordt niet altijd tijdig ontdekt wat gevolgen kan hebben op de resultaten van de behandeling. Daarom is belangrijk om goed naar uw lichaam "te luisteren" om ernstige ziekten zoals kanker tijdig op te sporen.
Enkele symptomen van darmkanker op een rijtje:

• Slijm en/of bloed in ontlasting.
• Voortdurend buikpijn.
• Onophoudelijk moe.
• Zonder duidelijke reden gewichtsverlies.
• Afwisselend diarree en verstopping zonder duidelijke reden.
• Vermoeden dat u niet "leeg poept".
• Niet volledig kunnen ontlasten.

Bevolkingsonderzoek

Bij een bevolkingsonderzoek, wordt er onderzoek verricht bij mensen die geen of slechts vage klachten hebben, met als doel vroegtijdig kanker of een voorstadia van kanker (bijvoorbeeld poliepen) te ontdekken. Er kan dan sneller met een behandeling worden gestart waardoor kans op genezing vele malen groter wordt.
Omdat darmkanker per jaar veel levens eist en behandeling van de ziekte erg duur is, is besloten om in 2014 geleidelijk te starten met "bevolkingsonderzoek darmkanker". Mensen met de leeftijd van 55 tot en met 75 jaar krijgen om de twee jaar een uitnodiging om mee te doen met het onderzoek. Omdat het onderzoek stapsgewijs wordt ingevoerd en gecontroleerd wordt uitgebreid, zal niet iedereen vanaf 55 jaar en ouder direct vanaf 2014 een oproep krijgen, dit kan enkele jaren duren. Naar verwachting zal het bevolkingsonderzoek darmkanker in het jaar 2019 volledig zijn ingevoerd.
De uitnodiging hangt af van uw geboortejaar, in onderstaand tabel kunt u zien wanneer u uw uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek darmkanker kunt verwachten:
Bij (ernstige) aanhoudende klachten is het raadzaam om niet op een uitnodiging te wachten maar zelf contact op te nemen met uw (huis)arts.
Een bevolkingsonderzoek is geheel vrijblijvend maar omtrent uw gezondheid wel aan te raden.

Enzovoort, enzovoort...

Hoe wordt het bevolkingsonderzoek gedaan?

Bij het horen van "bevolkingsonderzoek darmkanker" denken veel mensen aan een inwendig onderzoek waarbij een arts met een endoscoop (= soort slangetje met camera) de anus binnendringt om vervolgens de darm(en) te bekijken. Niets is echter minder waar, bij het bevolkingsonderzoek darmkanker komt in eerste instantie helemaal geen arts aan te pas.
Het bevolkingsonderzoek is een zelfafnametest, een zogenaamde iFOBT (=immunologische faeces occult bloed test), die u moet opsturen naar het laboratorium. U kunt thuis op een eenvoudige en vooral hygiënische manier met behulp van een soort borsteltje een klein ontlastingmoster verzamelen. Exacte handelingen voor het nemen en opsturen van uw ontlastingmonster staan duidelijk in uw oproep omschreven. Lees dan ook voordat u begint, eerst zorgvuldig de handleiding door.

Onderzoek

Nadat het monster is opgestuurd zal in het laboratorium de ontlasting onderzocht worden. Er zal worden gezocht naar zeer kleine hoeveelheden menselijk bloed, uw uitslag zal niet positief zijn na het eten van een biefstuk of iets dergelijks. Bij tumoren in de darm, komt er namelijk altijd wel wat bloed vrij waardoor de test positief zal uitvallen. Bij zeer kleine poliepen, die na jaren kwaadaardig kunnen worden, komt er niet altijd bloed vrij en zullen er tijdens de test geen afwijkingen gevonden worden, dit maakt het geheel niet 100% betrouwbaar. Daarom is het ook erg belangrijk dat u na twee jaar opnieuw mee doet aan het bevolkingsonderzoek om eventuele kleine poliepen goed in de gaten te houden. U kunt hierover meer lezen in de gebruiksaanwijzing, die u bij de uitnodiging hebt (of gaat) ontvangen.

UItslag

Na onderzoek van uw ontlasting in het laboratorium, kunnen er twee uitslagen zijn:

Geen afwijkingen

In het door u opgestuurde monster zijn geen afwijkingen gevonden. U wordt hierover door middel van een brief, die u thuis ontvangt, op de hoogte gebracht . Over twee jaar krijgt u opnieuw een oproep om weer mee te doen aan het bevolkingsonderzoek.

Wel afwijkingen

In het door u opgestuurde monster zijn wel afwijkingen gevonden, uw huisarts zal u hierover op de hoogte brengen.
Let op: indien er in uw ontlasting afwijkingen zijn gevonden, betekent het nog niet dat u daadwerkelijk darmkanker heeft, bloedsporen kunnen ook door andere oorzaken in uw ontlasting komen.
Bij afwijkingen kunt u kiezen voor nader onderzoek, er zal dan een coloscopie (inwendig kijkonderzoek) bij u uitgevoerd worden. Mogelijk worden er tijdens deze onderzoek enkele biopten genomen of een poliep verwijderd, die vervolgens naar het pathologisch anatomisch laboratorium worden gestuurd voor een nog uitgebreider onderzoek.
Soort behandeling zal afhangen van de uitslagen van de aanvullende onderzoeken, uw arts zal u hierover informeren.
U hebt ook het recht om aanvullende onderzoeken te weigeren.

Gratis

Het bevolkingsonderzoek darmkanker kost u niets, de kosten worden door de overheid vergoedt. Kosten voor (een) nadere vervolgonderzoek(en) worden gedekt door het basispakket van de zorgverzekering, helaas moet u uw eigen risico voor vervolgonderzoek(en) wel zelf betalen.

Tot slot

• Het bevolkingsonderzoek darmkanker is een momentopname waardoor het erg belangrijk is dat u ieder twee jaar weer mee doet.
• Indien u een kijkonderzoek heeft gehad, dan zijn uw darmen reeds zeer goed onderzocht voor de komende tien jaar. U ontvangt dan geen uitnodiging. Neem bij klachten altijd zelf contact op met uw (huis)arts, wacht niet op een uitnodiging.
• U hoeft zich niet aan te melden voor het bevolkingsonderzoek darmkanker, u krijgt vanzelf een uitnodiging. Tot 2019 wordt het onderzoek stapsgewijs ingevoerd, het kan even duren voordat u uw uitnodiging krijgt, ook al bent u ouder dan 55 jaar.
• Ook hier geldt: bij (ernstige) aanhoudende klachten moet u niet wachten op een uitnodiging, neem altijd zelf contact op met uw huisarts.
• Bij vroegtijdige opsporing is dikkedarmkanker zeer goed te behandelen.