Zwangerschap en misselijkheid

Misselijkheid tijdens de zwangerschap is een veel voorkomende kwaal. Driekwart van de zwangere vrouwen heeft hier last van en een derde van alle zwangere vrouwen moet hierbij af en toe of regelmatig overgeven. Al in de eerste weken van de zwangerschap kan de misselijkheid optreden en het houdt vaak aan tot het eind van het eerste trimester. Maar in een vijfde van de zwangere vrouwen blijft het gedurende de hele zwangerschap in meer of mindere mate opspelen. Hoe kun je misselijkheid tijdens de zwangerschap voorkomen? En hoe kun je het verlichten, zodat je niet al teveel last hebt van deze veel voorkomende kwaal?

Wat kun je doen tegen zwangerschapsmisselijkheid?

Hoewel zwangerschapsmisselijkheid vaak niet helemaal te voorkomen is, zijn er een aantal dingen je die kunt proberen om het dragelijker te maken.

• Allereerst is het belangrijk om lichtverteerbaar voedsel te eten. Een beschuitje of een cracker als je wakker wordt, of eventueel als je nog in bed ligt in de gevallen dat je bij het ontwaken al last hebt van misselijkheid. Laat het voedsel even zakken en stap dan je bed uit.
• Eet en drink niet teveel en niet te snel. Zo voorkom je dat je maag gelijk al overprikkeld raakt. Je kunt wat kleine hapjes en slokjes proberen, even wachten en als het goed gaat neem je nog wat meer.
• Om misselijkheid in de nacht te voorkomen kun je een lichtverteerbaar hapje, zoals een liga of een cracker, eten voordat je gaat slapen. Probeer wederom geen zware maaltijden te nuttigen voordat je gaat liggen. Zo voorkom je dat er nog allemaal onverteerd eten in je maag zit wanneer je gaat slapen.
• Drink voornamelijk tussen de maaltijden in en, in mindere mate, tijdens de maaltijden. Dit voorkomt dat je maag teveel gevuld is en overprikkeld raakt.
• Drink niet te koude en niet te warme dranken. Lauw water komt het meest overeen met je lichaamstemperatuur en zal daardoor minder weerstand van je maag teweeg brengen. Drink niet te grote hoeveelheden tegelijk.
• Gember schijnt goed te zijn tegen misselijkheid en studies tonen aan dat het zelfs overgeven kan verminderen. Bij hevige misselijkheid, neem zo nu en dan gedroogde gemberwortel en drink gemberthee.
• Citroen en pepermunt schijnt ook te helpen, wellicht omdat het een frisse smaak heeft. Dus drink citroenlimonade, meng het door salade en eet zo nu en dan een pepermuntje of zuur snoepje. Er zijn zelfs speciale zwangerschapslollies te koop (preggy pops) die misselijkheid kunnen verlichten.
• Als zwangere vrouw ben je je meer bewust van (nare) luchtjes. Zorg na het koken dat het huis goed geventileerd is. Alle geurtjes zijn dan weg en het huis ruikt lekker schoon en fris. Dit kan een misselijk gevoel voorkomen.
• Misselijkheid kan veroorzaakt worden door brandend maagzuur, wat kan voorkomen als de druk op de maag toeneemt wanneer de baby wat hoog zit. Een simpele Rennie ook verlichting geven en je kunt er voor kiezen om je matras aan de kant van je hoofd wat op te hogen, zodat je iets rechterop ligt.

Wat kun je beter vermijden?

• Vermijd zout, vet en moeilijk verteerbaar voedsel. Je kent het gevoel van een ‘baksteen’ op je maag wanneer het eten zwaar valt. Wanneer je toch al last hebt van zwangerschapsmisselijkheid is het beter om je te focussen op lichtverteerbaar en niet te vet eten.
• Drink geen cafeïnehoudende dranken.
• Eet niet teveel voedsel dat gebakken of gefrituurd is. Gekookt en gestoomd is beter.
• Voorkom dat je heel erge trek krijgt. Dit kun je doen door altijd iets bij je te hebben wat je op elk moment kunt eten, zoals een liga of een banaan.
• Eet niet teveel kruidig eten of voedsel dat veel smaakversterkers bevat. Als je zwanger bent neemt je lichaam alle geur- en smaakstoffen veel heviger waar dan normaal en dit kan misselijkheid als gevolg hebben.
• Roken (of meeroken) is sowieso niet goed voor een ongeboren kind, maar het schijnt ook misselijkheid op te wekken. Rook zelf niet en probeer plekken waar veel wordt gerookt te mijden.

Medicijnen die misselijkheid kunnen verminderen

Als de misselijkheid te erg wordt of als je teveel moet overgeven, kan een huisarts Emesafene, Cyclizine of Primparan voorschrijven. Emesafine is vaak de eerste keuze en wordt al tientallen jaren met succes voorgeschreven. Het blokkeert de prikkeling van het braakcentrum, werkt vaak binnen 2 uur en de werkzaamheid houdt een uur of 8 aan. Een nadeel is dat je er wat slaperig van kan worden. Cyclizine werkt op dezelfde manier, maar de werkzaamheid is sneller merkbaar (binnen een half uurtje na inname), maar het effect is wel korter (4 tot 6 uur). Het heeft dezelfde bijwerking als Emesafene. Primperan werkt door de stofwisseling te stimuleren waardoor voedsel sneller kan worden opgenomen. Daarnaast voorkomt het ook dat het braakcentrum snel overprikkeld raakt. Naast dat het ook leidt tot slaperigheid, kan het ook leiden tot verstopping.

De invloed van acupunctuur

Al langere tijd wordt acupunctuur gebruikt als behandeling tegen zwangerschapsmisselijkheid. Hoewel niet alle onderzoeken het effect van acupunctuur kunnen aantonen, tonen sommige onderzoeken aan dat vrouwen die een acupunctuurbehandeling hebben gehad zich beter voelen dan de vrouwen uit hetzelfde onderzoek die deze behandelingen niet hebben gehad. Omdat veel vrouwen baat hebben bij acupunctuurbehandelingen, zou dit toch een overweging waard kunnen zijn. De meeste zorgverzekeraars vergoeden (gedeeltelijk) de behandelingen van acupuncturisten die zijn aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Acupunctuur (NVA). Meer informatie daarover kun je opvragen bij je zorgverzekeraar.