Negatieve factoren mbt (prenatale) ontwikkeling van baby's

Dat roken in de buurt van baby's niet goed is voor de gezondheid van de baby weten we allemaal. Wat echter minder bekend is, is dat er tal van andere factoren zijn naast het geijkte roken die de prenatale ontwikkeling van de foetus negatief kunnen beïnvloeden.

Baby en gezondheid

Ongeveer 45% van de zwangerschappen eindigt voor de 3e week in een miskraam, zonder dat de moeder zich ervan bewust is. Ongeveer 15-20% van de bewuste zwangerschappen eindigt in een miskraam. 90% van de zwangerschappen die niet voortijdig in een miskraam eindigen resulteren in gezonde baby’s. Van de overige 10% hebben de meeste baby’s slechts kleine mankementen. De meeste miskramen ontstaan omdat de baby niet gezond is. Zo kan de ongeboren baby een extra of juist een te weinig chromosoom hebben, wat de ontwikkeling verder onmogelijk maakt.

Er zijn twee soorten prenatale factoren die een negatieve invloed op de foetus kunnen hebben:

1. Omgevingsinvloeden
2. Kenmerken van de moeder

Omgevingsinvloeden

• Een teratogen is een externe factor die schade of de dood kan veroorzaken bij een baby tijdens de prenatale ontwikkeling
• Veel teratogenen brengen alleen schade toe als ze optreden in een gevoelige, kritieke periode van de ontwikkeling
• De meeste teratogenen volgen het patroon dat hoe meer en hoe langer zij aanwezig zijn hoe meer schade ze toe brengen
• De aanwezigheid van verschillende teratogens heeft een cumulatief effect
• Soms is het effect van de teratogen niet direct zichtbaar (DES-kindjes)
• Bepaalde geneesmiddelen tijdens de zwangerschap zijn teratogeen
• Wanneer een zwangere vrouw rookt krijgt ze minder zuurstof en daarmee de foetus ook
• Het gevolg van roken tijdens de zwangerschap kan onder andere zijn dat het kind een te laag geboortegewicht heeft, de kans op wiegendood vergroot, de kans op kanker/laag IQ/hoorproblemen toeneemt
• De alcohol die de foetus binnenkrijgt via het vruchtwater blijft langer in de foetus omdat deze nog geen voldoende afweersysteem en mogelijkheden heeft. Dit kan resulteren in het foetaal alcohol syndroom, wat verminkingen aan het gezicht, mentale vermindering en hyperactiviteit tot gevolg kan hebben
• Wiegendood is de plotselinge en onverklaarbare dood van een baby jonger dan een jaar. Dit gebeurt meestal wanneer het kindje tussen de 2 en 5 maanden oud is. In die tijd ontwikkelt het kindje een afnemende en gedesorganiseerde ademhalingsafsluiting en in die periode lijkt het benauwende voorwerpen minder makkelijk van zich af te kunnen schudden. Buikslapen lijkt het risico op wiegendood aanzienlijk te vergroten. Niet roken in de omgeving van de baby, geen kussen in de wieg, de baby niet teveel inwikkelen in dekens en het trainen van de armspieren tijdens spelen lijken het risico te verlagen.
• Pesticiden, metalen, synthetische hormonen etc. zijn ook schadelijk voor de foetus

Kenmerken van de moeder

• Baby’s met moeders jonger dan 15 jaar hebben een grotere kans te overlijden voor hun eerste verjaardag
• De voeding van de moeder heeft invloed op de gezondheid van de foetus. Bij ondervoeding van de moeder kan de foetus daar adaptief op reageren.
• Geslachtziekten kunnen ernstige schade toebrengen aan de foetus
• HIV kan overdragen worden aan de foetus via de moeder, hoewel de meeste kinderen van moeders met HIV zonder HIV geboren worden
• Kinderen van moeders die influenza hebben gehad tijdens de zwangerschap hebben een verhoogde kans op schizofrenie
• Wanneer de moeder tijdens de zwangerschap Rode Hond krijgt kan dit leiden tot doofheid, blindheid, mentale achteruitgang en misvormingen tot gevolg hebben bij de foetus

Negatieve invloeden op de pasgeborene

Er zijn drie soorten postnatale factoren die een negatieve invloed op de pasgeborene kunnen hebben:

1. De geboorte zelf
2. Negatieve factoren bij de geboorte
3. Negatieve omgevingsfactoren

Negatieve factoren bij geboorte

• Pijnbestrijdende middelen tijdens de bevalling aan de moeder kunnen tot verlenging van de bevalling leiden en dit kan weer tot zuurstofgebrek bij de baby leiden
• Sterven (meestal door slechte leefomstandigheden als oorlog etc.)
• Laag geboortegewicht (< 2500 gram): komt vaak voor bij prematuren (kinderen die 35 weken of vroeger geboren worden)
• Te lichte baby’s hebben een grotere kans op problemen in de ontwikkeling
• Vroeggeborenen schijnen erg veel baat te hebben bij extra aandacht in de vorm van aanraking
• Kinderen die opgroeien in een multiproblem gezin hebben meer kans op het ontwikkelen van een psychische stoornis

Overige negatieve factoren

Armoede (sociaal economische status) lijkt verband te houden met het aantal potentieel schadelijke factoren
Problemen zijn geen garantie voor ontwikkelingsstoornissen. Twee factoren spelen daarbij een rol:

• Karakter van het kind
• Vervangende zorg van iemand anders