Schijnzwangerschap: wel symptomen, maar niet zwanger

Je zwanger voelen en ook de verschijnselen ervaren die horen bij een zwangerschap maar toch niet zwanger zijn: schijnzwangerschap. De medische term die gebruikt wordt voor een schijnzwangerschap is pseudocyesis. Wat is de oorzaak? Ook in de dierenwereld is het een bekend fenomeen. Hoe wordt de diagnose schijnzwangerschap gesteld en wat kun je doen als je weet dat je zwangerschap niet echt is. Wat is Couvadesyndroom?

Inhoud artikel

• Zwangerschap
• Schijnzwangerschap en oorzaken
• Pseudocyesis: de medische term voor schijnzwangerschap
• Bij wie komt schijnzwangerschap voor?
• Verschijnselen, symptomen schijnzwangerschap
• Diagnose schijnzwangerschap
• Het verloop van een schijnzwangerschap
• Als je weet dat het om een schijnzwangerschap gaat
• Schijnzwangerschap wordt minder vaak gezien (in vergelijking met vroeger)
• Is een lege vruchtzak ook een vorm van schijnzwangerschap?
• Couvade en Couvade syndroom
• Schijnzwangerschap hond, kat, konijnen

Zwangerschap

Veelal kunnen vrouwen voelen dat er veranderingen optreden in het lichaam nog voordat ze overtijd zijn. Wat er dan verandert is vaak moeilijk aan te geven, het is meer een gevoel wat een vrouw ervaart. Soms merkt iemand, als de zwangerschap nog heel pril is, dat de reactie op bepaalde geurtjes anders is dan anders of dat bepaalde voedingswaren een negatief gevoel oproepen. Gevoelige borsten kan ook een aanwijzing zijn. Blijft de menstruatie uit en de zwangerschapstest is positief, dan weet je nagenoeg zeker dat je zwanger bent. Na ongeveer drie maanden zal de buik wat gaan uitzetten. Vanaf een week of 16 kun je mogelijk het kindje voelen bewegen.

Schijnzwangerschap en oorzaken

Bij een schijnzwangerschap voelt een vrouw zich zwanger, heeft ook last van de symptomen die horen bij een zwangerschap, maar er is geen vruchtje aanwezig in het lichaam van de vrouw. Er zijn geen lichamelijke oorzaken aan te wijzen voor een schijnzwangerschap. Schijnzwangerschap kom je ook tegen in de dierenwereld, bijvoorbeeld bij knaagdieren, katten en honden.

Pseudocyesis: de medische term voor schijnzwangerschap

Pseudis betekent vals, kyesis is een Grieks woord en betekent: zwangerschap. Vroeger werd ook wel de term hysterische zwangerschap gebruikt voor een schijnzwangerschap.

Bij wie komt schijnzwangerschap voor?

Er moet onderscheid gemaakt worden tussen vrouwen die weten dat ze niet zwanger zijn, maar een zwangerschap verzinnen om een of andere reden en vrouwen die schijnzwanger zijn. Het verschil is dat een schijnzwangere echt gelooft dat ze zwanger is. De schijnzwangeren kun je verdelen in twee groepen: de ene groep vrouwen wil zo graag zwanger worden dat het op den duur een obsessie wordt en er een schijnzwangerschap optreedt. Het kan bijvoorbeeld zijn dat de wens zo groot is omdat iemand een miskraam of verschillende miskramen heeft gehad of omdat de kinderwens al heel veel jaren duurt. Een periode waarin het risico op een schijnzwangerschap ook groter is, is wanneer de vrouw het einde van de vruchtbare levensfase nadert. Bij de andere groep is iets heel anders aan de hand. Deze vrouwen zijn juist heel erg bang om zwanger te raken en doen er alles aan om een zwangerschap te voorkomen. De angst kan zorgen voor het ontstaan van een schijnzwangerschap.

Verschijnselen, symptomen schijnzwangerschap

Een vrouw met een schijnzwangerschap kan last hebben van de volgende verschijnselen: snel emotioneel zijn, ochtendmisselijkheid, overgeven, een vermoeid gevoel hebben, veel rusten/slapen, vaak en veel plassen, de borsten kunnen gevoelig zijn of pijn doen, een opgeblazen gevoel hebben. De buik kan in omvang toenemen, het lichaamsgewicht kan stijgen en de menstruatie kan wegblijven.

Diagnose schijnzwangerschap

De verschijnselen die optreden bij een schijnzwangerschap kunnen zodanig zijn dat een vrouw zeker is van een zwangerschap. Een zwangerschapstest zal uitsluitsel brengen, maar iemand die schijnzwanger is zal mogelijk twijfelen aan de uitslag. Er kan een echo gemaakt worden, de arts zal niets zien bij een schijnzwangerschap, maar de schijnzwangere zelf kan de beelden zo interpreteren dat ze zelf wel een vruchtje ziet.

Zwangerschapstest

Omdat de verschijnselen die je ziet bij een schijnzwangerschap hetzelfde zijn als bij een zwangerschap is het belangrijk om een zwangerschapstest te doen (om duidelijkheid te krijgen). Vanaf ongeveer zes dagen na de bevruchting maakt het lichaam een bepaald hormoon aan: humaan chorion gonadotrofine, ook wel bekend onder de naam: beta-HCG. Het hormoon komt dus alleen voor in de urine als je zwanger bent. Bij een zwangerschapstest wordt de hoeveelheid van dit hormoon gemeten in de urine. De betrouwbaarheid van de huidige zwangerschapstesten is heel hoog, maar als na een eerste test toch nog wordt getwijfeld, dan kan een tweede test worden gedaan. Is ook de tweede test negatief en blijft er twijfel aanwezig, breng dan een bezoek aan de huisarts en leg de situatie uit. Mogelijk besluit de huisarts om door te verwijzen naar een verloskundige of een gynaecoloog. Er kan een echo gemaakt worden om te kijken of het om een zwangerschap of een schijnzwangerschap gaat.

Het verloop van een schijnzwangerschap

Het lichaam zal tekenen geven aan de vrouw dat ze toch niet echt zwanger is. Een vrouw zal bijvoorbeeld weer gaan menstrueren. Het besef dat het een schijnzwangerschap was, zal langzamerhand doordringen. Mocht iemand toch nog het idee vasthouden van een zwangerschap dan zal psychische hulp nodig zijn. Het kan heel moeilijk zijn om te accepteren dat het lichaam en de geest verkeerde signalen hebben uitgezonden.

Als je weet dat het om een schijnzwangerschap gaat

Je dacht dat je zwanger was, maar beseft op een gegeven moment dat het gaat om een schijnzwangerschap. Dan wil je waarschijnlijk het liefst dat de verschijnselen verdwijnen. Je kunt niet meer doen dan afwachten. In de meeste gevallen duurt een schijnzwangerschap niet meer dan twee weken. Word je ongesteld dan verdwijnen de meeste verschijnselen die doen denken aan een zwangerschap meestal.

Schijnzwangerschap wordt minder vaak gezien (in vergelijking met vroeger)

Het fenomeen schijnzwangerschap lijkt in onze cultuur minder vaak op te treden dan voorheen. Er kunnen al vroeg echo’s worden gemaakt, zodat al vroeg bekend is of het om een schijnzwangerschap gaat en verder wordt een huwelijk zonder kinderen beter geaccepteerd dan vroeger. Schijnzwangerschap komt vaker voor in culturen waarbij het voortbrengen van nageslacht om voor je te zorgen op de oude dag, van groot belang is.

Is een lege vruchtzak ook een vorm van schijnzwangerschap?

Een lege vruchtzak is geen schijnzwangerschap. Een term die ook wel wordt gebruikt voor een lege vruchtzak is windei. Een vrouw is dan wel echt zwanger, maar snel na de bevruchting is er iets fout gegaan met de eicel, het hoopje cellen is gestopt met groeien. De placenta kan nog wel even groter worden, zonder dat er een baby is. De zwangerschapshormonen kunnen toenemen en een vrouw zal denken dat er sprake is van een normale zwangerschap. Het kan zijn dat het lichaam ingrijpt door middel van een miskraam. Mocht dit niet gebeuren en er wordt bij een echo gezien dat het gaat om een lege vruchtzak dan zal een miskraam worden opgewekt.

Couvade en Couvade syndroom

Couvade staat voor een gewoonte bij sommige volken dat de man het kraambed houdt om de aandacht van kwade geesten af te leiden van de vrouw en het kind. Couvadesyndroom zie je vaker bij mannen die zeer verbonden zijn met hun vrouw. Het kan gaan om ochtendmisselijkheid, eetbuien, maar ook een opgeblazen buik, vasthouden van vocht, vermoeidheid, hoofdpijn, brandend maagzuur, jeukende huid, bloedneus, krampen in de maag. Couvadesyndroom wordt ook wel fantoomzwangerschap genoemd. Wat de exacte oorzaak is van Couvadesydroom is niet bekend. Mogelijk komt het door psychologische factoren, maar er wordt ook gedacht aan een hoog niveau van vrouwelijke hormonen in het lijf van de vader. Gelukkig verdwijnen de verschijnselen bijna altijd als het kind is geboren.

Schijnzwangerschap hond, kat, konijnen

In de dierenwereld is schijnzwangerschap een bekend fenomeen, bijvoorbeeld bij honden, katten en konijnen. Wat je dan ziet bij dieren is een hevige drang om te nestelen, een dikkere buik en er kan melk geproduceerd worden.

De hond en schijnzwangerschap

De hond stamt af van de wolf en wolven leven in roedels. De allerhoogste wolvin in de roedel krijgt pups, de rest van de wolvinnen niet. De pups mag niets overkomen en de allerhoogste wolvin moet weer snel de roedel kunnen leiden. De andere wolvinnen worden schijnzwanger zodat ze melk aan de kleintjes kunnen geven en ze kunnen verzorgen. De hond lijkt niet meer op de wilde wolf en leeft ook niet in een roedel, maar schijnzwangerschap komt daar mogelijk wel uit voort. Bij de schijnzwangere hond gaat de progesteronspiegel stijgen (net als bij een bevruchte hond). Na de bevalling daalt deze spiegel weer en dan zorgt prolactine (hormoon) voor aanmaak van melk. Verschijnselen die op kunnen treden bij een schijnzwangere hond: zich terug willen trekken, minder eten, niet zo graag naar buiten willen, een ‘nestje’ bouwen. Het kan ook zijn dat een teefje erg aanhankelijk wordt of gaan slepen met dingen die aan een pup doen denken zoals sokken of pantoffels.