Menstruatie, de cyclus

De menstruatiecyclus bij de vrouw begint ergens begin van de puberteit en eindigt als ze in de overgang terecht komt, veelal even voor of net voorbij de 50 jaar. Het is dus sterk bepalend voor menig vrouwenleven, met alle mogelijke ongemakken die daarbij horen. Zo ervaren veel vrouwen het tenminste.

De basis

De menstruatiecyclus is qua duur geen exacte wetenschap, want ieder vrouwenlichaam doet het op de eigen manier. Maar het kan variëren van een korte cyclus, waarbij de menstruatie binnen 3 weken al weer op kan treden, tot een langzame cyclus, waarbij we richting de 5 weken gaan. De duur van de menstruatie is per vrouw ook weer verschillend en varieert van 2 tot 3 dagen versus zo’n dag of 10. Het een is niet beter dan het ander, het vrouwenlichaam regelt het zelf.

Men richt zich op ongeveer een maand en daar is de naam ook vanaf geleid. Menstruatie is afkomstig van "mensis", wat weer Latijn voor "maand" betekent.

Hoe werkt de cyclus

Iedere maand opnieuw maakt de baarmoeder zich klaar om een embryo "op te vangen". Als dit niet gebeurt, wordt het zogenaamde endometrium (de verdikte wand van de baarmoeder) afgestoten. Dit afstoten is het bloed wat bij de menstruatie ontstaat en zit rond de 44 tot 50 milliliter per keer.

Wel of niet zwanger?

Strikt genomen kunnen we stellen dat de vrouw die menstrueert niet zwanger is, maar dit is niet zo met 100% zekerheid te stellen. Er zijn vrouwen die bijvoorbeeld door het innestelen van het embryo nog wat bloed verliezen en kan voor menstruatie worden aangezien. Wel is het zo dat dit soort bloeding beduidend minder is dan de normale menstruatie.

Klachten

Menig vrouw voelt de eisprong of het starten van de menstruatie. De temperatuur kan hoger zijn en vlak voor het starten of tijdens het begin van de menstruatie kunnen er buik- en rugklachten ontstaan. Dit komt door het stevig samenpersen van de baarmoeder. De pijn voor de menstruatie heeft meestal te maken met de hormonen in het lichaam van de vrouw. Hoofdpijn is een veel gehoorde klacht of overgevoelige borsten, maar ook onverklaarbare spierpijn kan een gevolg zijn.

Door het gebruik van anticonceptiemiddelen door de vrouw, kan de menstruatie minder worden en kunnen de klachten of geheel of nagenoeg geheel stoppen. Ook seks tijdens de menstruatie kan de pijn doen afnemen, daarbij wel gezegd dat er veel vrouwen zijn die een verminderde seksdrive hebben tijdens de menstruatie.

Materialen

Bepaalde anticonceptiemiddelen kunnen de menstruatie laten uitblijven, maar veel vrouwen krijgen toch iedere maand de menstruatie en dat wil zeggen dat er materiaal moet zijn om dit op te vangen. In vroegere tijden liepen de vrouwen met badstofachtige of katoenen lappen in de onderbroek om het menstruatiebloed op te vangen. Daar is vervolgens het wegwerp maandverband voor gekomen, wat van dik gewatteerde lappen inmiddels superdunne maandverbandjes zijn geworden die middels een plakstrip op de plaats gehouden worden in de onderbroek. Het bloed in de vagina opvangen kan ook middels de tampon. De gestileerde watten die ingebracht worden in de schede en daar het bloed opvangen.

Verder verschijnen er iedere keer weer nieuwe mogelijkheden, bijvoorbeeld de cup, maar het maandverband en de tampon blijven toch de meest gebruikte middelen om het bloed op te vangen.

Hygiëne

Omdat de baarmoedermond tijdens de menstruatie een beetje open staat is het goed de hygiëne extra in acht te nemen. Spreekt voor zich dat de vagina altijd met lauw of warm water, zonder zeep en anders zachte zeep, gereinigd moet worden. Vervang de tampon of het maandverband ook regelmatig. Meer dan dat is er niet nodig.

Weetjes

• Vrouwen die veel tijd met elkaar doorbrengen kunnen in de pas gaan lopen met elkaars menstruatie. Dit heeft, volgens onderzoek, te maken met de geuren van de vrouwen tijdens de menstruatie.
• Zwemmen of sporten in zijn algemeenheid is prima als je menstrueert. Als het in deze periode erg pijnlijk is, zal de vrouw vanzelf niet snel sporten, maar mag altijd.
• Tijdens het zwemmen stopt de menstruatie. Dit heeft met name te maken met de koudeprikkel van het water. Voor de zekerheid toch een tampon in, is geen overbodige luxe en vervang deze meteen na het zwemmen.
• De cyclus van moeder en dochter kan gelijk zijn, maar heeft niets te maken met erfelijkheid. Deze kan dus ook totaal anders lopen.