Diverticulose en diverticulitis

Veel mensen hebben last van darmaandoeningen. Bij deze aandoening heeft men last van divertikels, meestal in de dikke darm. Deze zijn ontstaan door een grote druk in een bepaald deel van de darm. Dit kan klachten veroorzaken, maar bij de meeste gevallen wordt het niet tot nauwelijks opgemerkt. 30% van de 50-plussers en 60% van de 70-plussers heeft diverticulose.

Diverticulose

Bij diverticulose heeft men last van divertikels in de dikke darm, maar soms ook in de dunne darm en de slokdarm. Dit zijn uitstulpingen die ontstaan door een grote druk in een bepaald deel van de darm. Dit komt door de eigen peristaltiek van de darm, er ontstaan zwakke plaatsen in de darmwand. Hier ontstaan de divertikels. Deze worden bijna nooit opgemerkt, omdat het nauwelijks klachten geeft. Vaak wordt het bij toeval ontdekt als er onderzoek wordt gevoerd aan de dikke darm. Soms krijgen mensen wel klachten, zoals buikpijn, bloedverlies uit de anus, een opgezette buik, winderigheid en diarree of verstopping. Divertikels zijn onschuldig en kunnen niet kwaadaardig worden.

Oorzaken

De grootste oorzaak van het ontstaan van divertikels is een vezelarm dieet. Daarom komt het ook een stuk vaker voor in Westerse landen. Vezels zitten in (volkoren) graanproducten, groente en fruit. Ook kan weinig lichaamsbeweging een oorzaak zijn. Bij onvoldoende vezels en beweging kan er namelijk verstopping ontstaan, ook wel obstipatie genoemd. Er ontstaat een verhoogde druk in de darm, wat de vorming van divertikels tot gevolg heeft. Waarschijnlijk ontstaan er bij het ouder worden zwakke plekken rond de darmwand, waardoor ouderen meer kans hebben om divertikels te krijgen.

Diverticulitis

Diverticulitis is een aandoening die ontstaat wanneer een of meerdere divertikels ontstoken raken. 10-30% van de mensen met diverticulose ontwikkelen diverticulitis. De kans op een ontsteking van een divertikel is groter wanneer men rookt, weinig beweegt en weinig vezels eet, overgewicht heeft en NSAID’S gebruikt (pijnstillers die de darmwand kunnen irriteren, zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen). Diverticulitis is onschuldig, maar wanneer het niet goed behandeld wordt kan de darm op de plaats van de ontsteking open barsten, wat een darmperforatie wordt genoemd. Er kan dan ontlasting in de buikholte terecht komen. Dit is erg schadelijk, doordat er een buikvliesontsteking (peritonitis) ontstaat. Dit geeft hevige klachten.

Klachten

Diverticulitis is (wanneer er geen peritonitis ontstaat) onschuldig, maar brengt meestal wel klachten met zich mee.

• Buikpijn en krampen, de ene dag erger dan de andere, vaak aan de linkerkant
• Koorts
• Ongewone ontlasting
• Misselijkheid, soms met braken
• Een opgezette buik
• Bloedverlies uit de anus, doordat er een klein bloedvat in de divertikel scheurt.

Behandeling

Diverticulose

Er zijn geen medicijnen tegen diverticulose. Het is van belang dat de ontlasting soepel blijft, zodat de kans kleiner is dat ontlasting achterblijft in uitstulpingen. Dit kan door vezelrijk te eten, veel water te drinken en door genoeg te bewegen. De ontlasting kan dan gemakkelijker door de darm gaan.

Diverticulitis

Diverticulitis kan vanzelf overgaan. Ook bij diverticulitis is voldoende vezels eten beweging belangrijk. Bij ernstig ontstoken divertikels kan er een vloeibaar dieet worden geadviseerd, waarbij de darm tot rust kan komen. Bij hevige klachten kan er antibiotica worden voorgeschreven, samen met een middel waardoor de ontlasting zachter wordt. Bij het ontstaan van peritonitis wordt aangeraden om geopereerd te worden, waarbij een stuk van de dikke darm wordt verwijderd. In enkele gevallen krijgt men een tijdelijk stoma, een kunstmatige uitgang voor de ontlasting.