Hartkloppingen door stress

Hartkloppingen, iedereen heeft er wel eens last van. Het treedt op bij lichamelijk inspanning, bepaalde voeding of drank (koffie), medicijngebruik of bij stress en spanning. Deze laatste veroorzaakt bij veel mensen hartkloppingen. Vaak is het een tijdelijk iets en verdwijnen de klachten vanzelf weer. Maar wanneer de stress aan blijft houden dan kan dit beangstigend zijn, omdat het hart vaker op hol lijkt te slaan. Toch gaan hartkloppingen niet altijd gepaard met hartritmestoornissen en is het niet altijd gevaarlijk. Is dit wel het geval, dan is behandeling soms noodzakelijk.

Wat zijn hartkloppingen?

Dat het hart klopt is een goed teken. Dus hartkloppingen zouden toch goed moeten zijn? Als je het zo bekijkt, dan wel ja. Maar met hartkloppingen wordt bedoeld de ervaring en het gevoel dat het hart sterk klopt. Vaak voelt men het hart dan in de borstkas of in de keel kloppen. Iets dat normaal gesproken niet het geval is.

Snelle of onregelmatige hartslag

Bij hartkloppingen wordt niet alleen de eigen hartslag duidelijk gevoeld, ook is het hartritme versneld of onregelmatig. Het is juist dat wat veel mensen schrik aanjaagt. Als gevolg van deze schrik of angst wordt het hartritme vaak nog meer opgejaagd.

Oorzaak: stress

Hartkloppingen kan verschillende oorzaken hebben. We zien het wel eens tijdens de zwangerschap, na bepaald voedsel of drank (koffie bijvoorbeeld), medicijngebruik, slecht werkende schildklier, lichamelijke inspanning of verblijf op grote hoogte. Er kan sprake zijn van extrasystole: een storing in het systeem dat de prikkels afgeeft en overbrengt. Maar ook stress en spanning is een oorzaak. Sterker nog, het is één van de meest voorkomende oorzaken voor hartkloppingen. Bijna iedereen heeft al eens te maken gekregen met langdurige hartkloppingen. Maar hoe werkt dat nou precies?

Stress: de hartslag verhoogt zich

Stress is een natuurlijke reactie van het lichaam. Door stress komen er hormonen vrij die ons in staat stellen om te vechten of te vluchten. De hartslag versnelt, de pupillen worden groter, de neusvleugels verwijden zich, er komt extra energie vrij, de spieren spannen zich aan, kortom: we zijn klaar om in actie te komen! Die tijger kunnen we wel ontvluchten en we vechten met die beer. Maar in onze moderne tijd zijn er geen tijgers en beren meer. In de dierentuin wel, maar daar hoeven we niet voor te vluchten. De bedreigingen in ons moderne leven bestaan hooguit uit de baas die in de nek staat te hijgen omdat het werk niet op tijd afkomt, of het eten dat op tijd op tafel moet komen. Hier ervaren we stress door, maar het is niet levensbedreigend.

Toch maakt het lichaam zich bij stress nog steeds klaar om te vechten of te vluchten. Maar omdat we er niks mee doen, blijft het niveau aan hormonen langdurig hoog. We komen niet van de stress af. De stresshormonen zorgen ervoor dat de hartslag lang hoog blijft, of dat je langdurig hartkloppingen ervaart.

Is het gevaarlijk?

Een variatie in het hartritme is een normaal verschijnsel. Iedereen heeft wel eens last van hartkloppingen, bijvoorbeeld bij lichamelijke inspanning of ten tijde van stress. Dit kan geen kwaad. Anders wordt het wanneer we naast hartkloppingen spreken we van een hartritmestoornis. In dit geval kan er zeker meer aan de hand zijn.

Hoe herken je een hartritmestoornis?

Niet iedere hartklopping is ook een hartritmestoornis, al lijkt dit wel het geval. Een hartritmestoornis is een te snelle of te langzame hartslag die aan blijft houden. Ook kan het hart een slag 'overslaan'': in feite wordt er juiste een extra slag gemaakt omdat de vorige slag te zwak was. Een hartritmestoornis is te herkennen doordat deze in aanvallen voorkomt: deze kan enkele minuten tot enkele uren duren.

Wanneer naar de arts?

Een hartritmestoornis kan een duidelijke oorzaak hebben, maar soms is deze niet te achterhalen. Zelfs al is een hartritmestoornis beangstigend, dan nog is ook deze vaak ongevaarlijk. Wanneer een hartritmestoornis te vaak voorkomt, dan kan er uiteindelijk een bloedstolsel ontstaan. Dit levert wel gevaar op, omdat dit bloedstolsel een (slag)ader kan afsluiten. Dit heeft een infarct tot gevolg. Een ernstig hartritmestoornis gaat gepaard met extrasystole en kan gevolgd worden door een hartinfarct.

Wanneer dus naar de huisarts gaan?

• Wanneer er sprake is van een hartritmestoornis die langdurig en vaak voorkomt
• Wanneer er benauwdheid/ kortademigheid optreedt
• Bij een onverklaarbare druk op de borst
• Duizeligheid die gepaard gaat met hartkloppingen of een snelle hartslag
• Wanneer hartkloppingen vaak voorkomen en dit voor ongerustheid zorgt
• In alle andere gevallen van twijfel

Behandeling

Hartkloppingen die veroorzaakt worden door stress gaan vaak gepaard met een verkeerde ademhaling. Let maar eens op de ademhaling: deze zit hoog (in de borstkas). Probeer vanuit de buik adem te halen. Meditatie kan voor rust zorgen. De oorzaak van stress moet weggenomen worden. Praat hierover met de werkgever, de partner of een therapeut. Vermijd liever koffie en andere stimulerende middelen. Een hartritmestoornis hoeft niet altijd behandeld te worden. Soms worden er bloedverdunners voorgeschreven om te voorkomen dat er een bloedstolsel ontstaat. Bedenk dat een hartritmestoornis vaak een andere oorzaak heeft. Wanneer de sinusknoop minder goed functioneert, gaan hartkloppingen gepaard met hartritmestoornissen. In dit geval is behandeling noodzakelijk. Dit kan medicatie of ablatie zijn.