VES: extra overslagen in de hartkamer

Een hartritmestoornis of hartkloppingen kan in verschillende vormen voorkomen. Een daarvan is een VES: Ventriculaire Extra Systole. Dit is een extra overslag die ontstaat vanuit de hartkamer. Het hart voelt aan alsof het fladdert, even stilstaan, op hol slaat of heel snel slaat. In feite kan er van alles voelbaar zijn. Hoe gevaarlijk is deze extra overslag en moet het behandeld worden?

Wat is een VES?

Het hart heeft een pompfunctie waarbij het bloed door het hart heen wordt gepompt om zo alle weefsel te voorzien van bloed. Het hart pompt in rust met 50 tot 80 slagen per minuut, bij inspanning kan dit oplopen tot 180 slagen per minuut. Het hart doet dit in een bepaald ritme maar soms ontstaat er een stoornis in dit ritme. Dit heet het overslaan van het hart, in medische vaktaal ook wel extrasystole genoemd. Veel mensen voelen een extrasystole niet eens, maar soms is dit wel duidelijk waarneembaar. Er zijn twee typen extrasystolen:

• Atriale Extra Systole (AES): extra overslag vanuit de hartboezems
• Ventriculaire Extra Systole (VES): extra overslag vanuit de hartkamers

Een VES wordt ook wel een Premature Ventriculaire Contractie (PVC) genoemd. Bij een VES ligt het probleem in de hartkamer en niet in de hartboezem. Een VES moet ook niet verward worden met een hartinfarct/hartaanval.

Bij een VES ontstaat er een extra slag in de kamer. De eerste slag is zwak waardoor de hartkamer niet voldoende tijd hebben gehad zich te vullen met bloed. Er volgt een extra tweede slag waarbij het hart extra moet pompen om het bloed de kamers in te trekken. De pauze tot de volgende hartslag kan wat langer duren dan normaal. Er ontstaat dus even een ontregeld hartritme.

Symptomen

De meeste mensen voelen een VES niet. Pas wanneer het vaker voorkomt of men erop gaat letten, valt het op. Een VES is voelbaar als hartkloppingen, het hart in de keel voelen kloppen, het hart tegen de borst aan voelen kloppen, duizeligheid, kortademigheid, angst, paniek en het gevoel dat het hart even stilstaat. Bovendien kan de hartslag verhoogd zijn, zodat deze in rust oploopt tot wel 120 slagen per minuut en bij lichte inspanning tot wel 200 slagen per minuut.

Bovenstaande symptomen zijn de meest voorkomende klachten waarbij direct ingrijpen niet noodzakelijk is. Wanneer er meer klachten optreden, dan is het raadzaam een arts te waarschuwen:

• Opgezette kuiten/enkels (oedeem)
• Misselijkheid en/of braken
• Pijn in de maagstreek
• Pijn op de borst, soms uitstralend naar de linkerschouder/arm en kaak
• Benauwdheid en vermoeidheid

Komen deze symptomen gelijktijdig met hartkloppingen voor, dan moet zo snel mogelijk een arts gewaarschuwd worden. Het bellen van de alarmlijn (Nederland: 112, België: 100 of 112) is in dit soort situaties altijd aan te raden.

VES vaak onschuldig

Hartkloppingen zoals VESsen zijn vaak van onschuldige aard. Vaak, maar niet altijd. Soms is er sprake van een onderliggende ziekte zoals een schildklierafwijking, bloedarmoede, koorts, ontstekingen, een sporthart, langdurige stress of paniekaanvallen. Net zo vaak wordt er helemaal geen onderliggende oorzaak gevonden. Hoewel in de medische wereld steeds meer kan, staan veel cardiologen (hartspecialisten) nog voor een raadsel over het ontstaan van hartritmestoornissen. Veel mensen worden gewoon oud met hartkloppingen. Uitlokkende factoren zijn koffie drinken, alcoholgebruik, bepaalde specerijen en voedingsmiddelen (E621), weinig slaap, veel sporten (duursport), stress en koorts.

Wanneer laten onderzoeken?

Voor een enkele VES hoeft men niet naar een arts te gaan. Er wordt wel beweerd dat driemaal een VES achter elkaar reden is voor een bezoek aan de arts, maar ook dit is niet altijd nodig. Veel mensen hebben immers last van een VES, soms drie achter elkaar, zonder dit in de gaten te hebben. Pas wanneer er andere symptomen of klachten optreden is dat reden om het hart nader te laten onderzoeken:

• Wanneer VESsen zo vaak voorkomen, dat het dagelijkse leven erdoor belemmerd wordt
• Wanneer VESsen niet lijken af te nemen in rust
• Wanneer er vocht wordt vastgehouden, herkenbaar door gewichtstoename in korte tijd, opgezwollen enkels of een kuchje/ kriebelhoest
• Bij pijn op de borst of vermoeidheid
• Meer dan 10 VESsen na een hartoperatie
• Wanneer er ongerustheid bestaat over de VESsen

Een onderzoek bestaat uit het meten van de bloeddruk, het zuurstofgehalte in het bloed en het maken van een hartfilmpje (ECG). Ook wordt het bloed onderzocht. Wanneer hier niks gevonden wordt en de VESsen blijven aanwezig, dan zal er een fietstest volgen waarmee bekeken wordt of de hartspier voldoende zuurstof krijgt. Het maken van een echo van het hart echocardiografie) (geeft meer duidelijkheid over de werking van het hart en de bloedstroom. Eventueel kan de patiënt gedurende 24 tot 48 uur een holter meekrijgen. Dit is een draagbaar kastje dat continue de elektrische activiteit van het hart meet. Op deze manier kunnen onregelmatigheden van het hart gevangen worden, die bij een normaal hartfilmpje niet duidelijk naar voren kwamen.

Behandeling van hartritmestoornissen

Wanneer hartritmestoornissen frequent voorkomen, wordt het risico op het ontstaan van bloedpropjes verhoogd. Een bloedpropje kan uiteindelijk een levensbedreigende hersen-of hartinfarct veroorzaken. Om die reden bestaat de behandeling van ernstige ritmestoornissen zoals VESsen uit het toedienen van bloedverdunners en/of medicijnen die het hartritme stabiliseren. Een hartritmestoornis geldt soms als waarschuwing voor een ernstigere hartkwaal. Na onderzoek zal deze dan ook behandeld worden.

Lees verder

• Hart slaat over, oorzaak en gevolg
• Overslaan van het hart
• Hart in keel of hals voelen kloppen
• Hart-en vaatziekten
• Hartfilm of ECG