Boulimia nervosa: oorzaken, symptomen en behandeling

Boulimia nervosa is een psychiatrische aandoening waarbij men last heeft van terugkerende eetbuien. Het grote verschil met anorexia is dat mensen met boulimia de zelfbeheersing over het lijnen verliezen en dus overmatig gaan eten. Vaak blijven ze eten tot ze maagpijn krijgen of ze worden onderbroken door een persoon. Het is soms moeilijk om het verschil te onderscheiden maar ze hebben allebei een stoornis van de lichaamsbeleving en een laag zelfbeeld. Boulimia komt vaker voor en doordat ze het perfect kunnen verbergen voor de buitenwereld wordt het vaak niet opgemerkt.

Wat is boulimia nervosa?

Boulimia nervosa of 'vraatzucht' wordt gekenmerkt door lange periodes van vasten, afgewisseld door eetbuien. Om deze eetbuien te compenseren gaat men braken of gebruik maken van laxeermiddelen. Tijdens deze eetbuien ervaart men een overweldigend gevoel van falen en controleverlies waardoor men nog meer kan gaan eten. Het valt erg op dat het juist 'verboden voedsel' (koeken, taart, snoep, …) is dat ze tot zich nemen tijdens de eetbui. Op dat moment vervagen de grenzen en het geeft het voedsel een (kort) bevredigend gevoel. Om dan niet dikker te worden gaat men purgeren.

Oorzaken van boulimia nervosa

Net zoals bij anorexia is er geen eenduidig oorzaak aan te duiden voor boulimia. Vaak spelen verschillende factoren een rol bij het ontstaan van de aandoening: opvoeding, persoonlijkheid, puberteit, ingrijpende gebeurtenissen, cultuur en media, …

Opvoeding

Binnen het gezin kan er sterk de nadruk liggen op voedsel en gewicht. Dit kan zeer uiteenlopend zijn: ouders met overgewicht, (on)gezonde voeding, commentaar van de gezinsleden op het gewicht, … In sommige gezinnen groeit men op met talloze vormen van diëten en is het als het ware een levenswijze geworden.

Persoonlijkheid

De persoonlijkheid bepaalt mee hoe iemand over zijn lichaam denkt. Mensen met boulimia zijn vaak perfectionistisch ingesteld en stellen hoge eisen aan zichzelf. Ze willen perfect zijn en door dit onrealistisch beeld na te streven krijgen ze al snel een gevoel van falen waardoor ze troost zoeken in het eten. Ze hebben het eveneens moeilijk om hun gevoelens te uiten en kunnen dit afreageren door te eten. Als ze dan complimenten krijgen over het gewichtsverlies kan dat een stimulans zijn om verder af te willen vallen.

Puberteit

De puberteit gaat gepaard met het ontwikkelen van de eigen identiteit en de ontwikkeling van het eigen lichaam. Ze gaan op zoek naar zichzelf en krijgen te maken met zaken zoals verantwoordelijkheid, beslissingen nemen, zelfstandigheid, seksuele beleving en relaties. Dit proces vraagt veel van de adolescent waardoor gevoelens van onzekerheid, angst en verwarring kunnen optreden. Hierdoor zijn ze kwetsbaarder en kan dit de aanleg zijn van een eetstoornis.

Ingrijpende gebeurtenissen

Deze gebeurtenis (of gebeurtenissen) kan de aanleiding zijn tot het ontwikkelen van een eetstoornis. Dit wordt ook wel de spreekwoordelijke druppel genoemd die de emmer deed overlopen. Men kan de situatie niet meer aan en verliest zichzelf waardoor men gaat afslanken. Vaak krijgt men dan een gevoel van herwonnen controle over zichzelf of op de situatie. Ingrijpende gebeurtenissen kunnen zijn: verlies van een dierbare, ontslag, ziekte, seksuele/lichamelijke of geestelijke mishandeling, pesten, …

Cultuur en Media

Men probeert het schoonheidsideaal na te streven en er net uit te zien zoals de modellen op de tijdschriften, televisie of reclameborden. De modellen zijn mooi en slank en bovendien presteren ze goed. Ze voldoen aan de maatschappelijke normen en leggen zo de basis voor het ideaalbeeld. Mensen die ervan af wijken worden als minderwaardig gezien en passen niet in de huidige maatschappij.

Gevolgen van boulimia

Er zijn zowel lichamelijke, psychische als sociale gevolgen van boulimia

Psychische gevolgen

• Wisselend humeur
• Depressie
• Verstoord zelfbeeld
• Sociaal isolement
• Innerlijke onrust
• Automutilatie
• Zelfmoordgedachten
• …

Lichamelijke gevolgen

• Maagpijn
• Buikpijn
• Hoofdpijn
• Gezwollen speekselklieren
• Beschadiging van de slokdarm en tanden als gevolg van braken
• Onregelmatige menstruatie
• Duizeligheid en flauwvallen
• Haaruitval
• Hartritmestoornissen
• Verstoring van de elektrolytenbalans
• …

Sociale gevolgen

• Isolement door het verminderen van contact met vrienden en familie
• Verlies van hobby's en werk
• Financiële problemen waardoor men soms overgaat tot diefstal
• …

Behandeling

De behandeling van boulimia verschilt nagenoeg weinig van anorexia. Bij ernstige lichamelijke achteruitgang zal een ziekenhuisopname nodig zijn. Men richt zich vooral op lichamelijk herstel maar ook het psychische aspect mag niet vergeten worden. Cognitieve gedragstherapie, eventueel gecombineerd met medicatie, kan helpen om om te gaan met de aandoening. Er bestaat heden ten dage nog geen medicatie om boulimia te genezen maar het kan helpen om te leren omgaan met de negatieve gevoelens en stemmingen. Men zal steeds waakzaam moeten zijn voor herval maar met de juiste begeleiding is het mogelijk om de aandoening onder controle te houden.