Het slaaponderzoek: polysomnografie

Slapeloosheid kan tot veel klachten leiden. Om mogelijke oorzaken van slapeloosheid te onderzoeken is het soms noodzakelijk om een slaaponderzoek te laten uitvoeren. Bij dit onderzoek moet de patiënt de nacht doorbrengen in het slaapcentrum of ziekenhuis waarbij tijdens de slaap diverse punten worden opgemeten. Polysomnografie betekent letterlijk “veel meten tijdens de slaap”. Dit wordt in de volksmond een slaaponderzoek genoemd.

Wanneer is een slaaponderzoek nodig?

Iemand met een slaapstoornis kan aan diverse klachten lijden. Dit kunnen bijvoorbeeld zijn: snurken, hoofdpijn, concentratieproblemen, slapeloosheid, slaperigheid overdag, nachtmerries, klachten met inslapen en/of doorslapen. Voor mensen die lijden aan een langdurige slaapstoornis of die overdag erg slaperig zijn, kan een slaaponderzoek (polysomnografie) de verstorende aspecten van de slaap opsporen. Chronische slapeloosheid kan diverse oorzaken hebben. Dit kunnen de slaapstoornissen zijn zoals slaapapneu, epilepsie, rusteloze benen of de longziekte COPD waarbij een polysomnografie duidelijkheid kan verschaffen. Indien meteen duidelijk is dat de slaapstoornis een psychische oorzaak heeft, dan is een polysomnografie niet nodig en is de patiënt meer gebaat bij een psychische begeleiding.

Opname voor een slaaponderzoek

Het slaaponderzoek wordt in een gespecialiseerde afdeling van het ziekenhuis uitgevoerd of in een slaapcentrum die gespecialiseerd is in slaapproblemen. Als slaaponderzoek nodig is zal de patiënt een nacht blijven en krijgt kleine elektroden op zijn schedel, kin, borst en benen geplakt, waarmee tijdens de slaap de activiteit wordt gemeten. Soms is er ook een camera aanwezig om de slapende patiënt te bekijken. De resultaten worden schriftelijk vastgelegd in een polysomnogram.

Een polysomnografie maken

Polysomnografie is een onderzoek van diverse metingen tijdens de slaap. Er wordt gezocht naar de mogelijke oorzaken van stoornissen in iemands slaappatroon. Hierbij is de patiënt tijdens de slaap aangesloten op apparatuur die diverse metingen verricht. Hierbij worden plakkers (elektroden) aangebracht op de hoofdhuid naast de ogen, onder de kin en op de benen. Het is beter dat het haar gewassen is en geen haarlak, gel of vet bevat. Meestal went het dragen van de apparatuur vrij snel maar het beperkt wel wat de bewegingsvrijheid in bed. De patiënt mag voorafgaand aan de test geen slaapmiddelen nemen en geen alcohol- of cafeïnehoudende dranken gebruiken.

Het volgende wordt tijdens een polysomnografie onderzocht:

• Elektrische activiteit van de hersenen (EEG)
• Elektrische activiteit van de spieren (EMG)
• Ademhaling
• Hartslag (ECG)
• Beweging van de oogbol
• Bloeddruk
• Zuurstofgehalte in het bloed
• Eventueel lichaamstemperatuur

Resultaten

Aan de hand van deze gegevens kan bepaald worden hoe de kwaliteit van de slaap is. Aan het onderzoek zijn verder geen risico’s verbonden. De kennis over slaapstoornissen is de afgelopen jaren behoorlijk toegenomen. Er zijn speciale slaapcentra opgericht waar uitgebreid onderzoek kan worden gecoördineerd. De arts besluit op basis van de testresultaten of verdere behandeling mogelijk of nodig is. De analyse van het slaaponderzoek krijg je niet direct. Hiervoor zal een vervolgafspraak gepland moeten worden.

Therapie

Als uit het onderzoek blijkt dat er alleen sprake is van hevig snurken dan zal de patiënt zijn leefregels moeten aanpassen zoals gewichtsafname bij overgewicht, geen alcohol drinken of een geforceerde zijligging toepassen. Daarnaast kunnen er maatregelen toegepast worden om de neusdoorgang toegankelijker te krijgen zoals neusspray of neusvleugels. In sommige gevallen zal een operatie op keel- of neusgebied helpen. Indien er sprake is van een slaapapneu dan kunnen bovengenoemde leefregels ook geadviseerd worden. Bij mensen met een slaapapneu stokt de ademhaling tijdens slaap geregeld meer dan 10 seconden achter elkaar. Dit is een zeer ernstige aandoening. Indien de apneu ernstig is een apparaat nodig. Die brengt kamerlucht met een hoge druk via een neusmasker de bovenste luchtwegen in. Door de verhoogde druk blijven de luchtwegen vrij. Dit voorkomt zuurstoftekort en slaapverstoringen. Slapeloosheid (insomnie) kan diverse oorzaken hebben, zowel lichamelijke als psychische. Het plotseling in slaap vallen overdag (narcolepsie) kan ook diverse oorzaken hebben.

Omdat slaapstoornissen zo veel verschillende oorzaken kan hebben is het raadzaam om dit met de arts te bespreken om een passende therapie te vinden.