Gezondheid: Glutenintolerantie

Niet iedereen heeft in de gaten dat hij/zij eigenlijk niet goed tegen gluten kan. Het kan in je lichaam van alles teweeg brengen en toch wordt het lang niet altijd snel gediagnosticeerd. Hoe kan dat en komen we er wel achter?

Gluten in onze voeding

Gluten zijn eiwitten, eiwitten die van nature terug te vinden zijn in granen zoals rogge, tarwe en gerst en in het bakproces gewoon aanwezig blijven. En hoewel er in verschillende landen al relatief veel glutenvrij gegeten wordt, is dat in Nederland nog niet echt het geval.

Als we de historie induiken blijkt dat we miljoenen jaren geleden helemaal geen graanproducten aten, maar datgene wat we als jagers wisten te scoren (vis, vlees, fruit, groenten, eieren en zaden). Dit doen we pas sinds de landbouwrevolutie (zo’n 10.000 jaar geleden). Echter, ons lichaam is al die miljoenen jaren hetzelfde gebleven.

Gluten in ons lichaam

Zonder ons het in eerste instantie te realiseren, en zolang je er geen last van hebt dan is dat ook logisch, hebben relatief veel mensen een glutenintolerantie (een op de drie mensen hebben het gen). Dit uit zich mogelijk al op jonge leeftijd door allerlei gezondheidsklachten. Klachten die niet altijd direct door de huisarts worden opgepikt alszijnde een glutenintolerantie.

Consequenties bij intolerantie

Een deel van de mensen die genetisch belast zijn ontwikkeld coeliakie, een auto-immuunziekte. Niet iedereen komt in deze fase terecht en is voor het grootste gedeelte afhankelijk van de hoeveel graanproducten die ingenomen worden. Maar als je het ontwikkeld dan wordt het slijmvlies in de dunne darm aangetast. Er vormen zich ontstekingen in het slijmvlies wat weer consequenties heeft voor de darmvlokken. De darmvlokken zorgen ervoor dat bouwstoffen uit de voeding wordt gehaald en als deze worden aangetast, neemt dit proces af. Met alle gevolgen van zien, zoals:

• tekort aan vitamine B
• tekort aan foliumzuur
• tekort aan vitamine D
• tekort aan ijzer

Deze essentiële bouwstoffen heeft ons lichaam echt nodig en bij het ontbreken kan er bloedarmoede en osteoporose ontstaan.

Meer dan vroeger?

Ja, meer dan in het verleden hebben mensen glutenintolerantie. Dit heeft met name te maken met het veranderende voedingspatroon. We zijn internationaler gaan eten en dat wil zeggen dat we bijvoorbeeld relatief veel meer pasta eten. Daarnaast zijn we andere tarwesoorten gaan consumeren. Tarwesoorten waar meer gluten in zit dan die uit het verleden.

Diagnose

Typisch dat relatief veel huisartsen niet direct denken aan glutenintolerantie als men met veelal vage klachten hieromtrent bij de man/vrouw in kwestie verschijnt. Misschien te weinig bekendheid, maar des te belangrijk is het om in gesprek met de huisarts te gaan. Met vage klachten niet weggestuurd te worden en met een niet bevredigend antwoord c.q. oplossing opgescheept worden.

Bij kinderen is het uiterlijk wat belangrijker in beeld, want als kind kun je echte spillebeentjes hebben en een achterlopend groeiproces hebben. Maar ook chronische diarree of het tegenovergestelde en vaak is buikpijn, gewichtsverlies en vermoeidheid een klacht bij glutenintolerantie. Als volwassenen is het vaak minder nadrukkelijk, maar meer een doorzeurend proces, wat ook nog wel eens gepaard gaat met onvruchtbaarheid of epilepsie. Verder kunnen ontstekingen aan de huid ook een aanwijzing zijn, zeker in combinatie met andere klachten. De huid gaat ontsteken en er kunnen blaasje bij ellebogen en knieën ontstaan.

Remedie

Het moet natuurlijk eerst vastgesteld worden, maar als dit heeft plaatsgevonden en je glutenvrij gaat eten, komt het natuurlijke proces vaak vrij snel op gang. Soms met extra vitamine om de bouwstoffen aan te vullen. Maar het glutenvrij dieet is wel een dieet voor het leven.

Als je ouder (> 50 jaar) bent kan het zijn dat een dieet niet meer datgene teweeg brengt met je lichaam, wat zou moeten. Je lichaam is er als het ware te lang aan blootgesteld. Er is dan een verhoogde kans op T-cel lymfoon, een dodelijke vorm van leukemie.

Tot slot

Het is niet altijd even gemakkelijk om het te constateren, dus alle informatie die je de huisarts mee kunt geven is goed om het totaalplaatje neer te zetten en een diagnose voor hem/haar te stellen. Voordeel is wel dat er – als het is vastgesteld – steeds meer producten op de markt komen die glutenvrij zijn. Lekkere producten die alle essentiële bouwstoffen voor je lichaam bevatten.