Kippeborst: pectus carinatum

Een kippeborst, ook wel pectus carinatum, is een afwijking aan het borstbeen, waarbij er een vergroeiing ontstaat. Hierdoor vormt er zich een zogenaamde kippeborst: een vooruitstekende borst die aan de zijkanten ingevallen is. Behalve klachten als longproblemen, vormt een kippeborst vooral psychische klachten.

Pectus carinatum

Kippeborst, ook wel pectus carinatum genaamd, is een afwijking aan de borstkas waarbij het borstbeen sterk naar voren uitsteekt en waarbij de zijvlakken van de borst en de ribben ingezonken zijn. Pectus carinatum moet niet verward worden met het Marfan syndroom, dat ook kippeborst wordt genoemd. Bij deze laatste ligt het probleem in het bindweefsel.

Pectus carinatum, hierna kippeborst genoemd, is een veelal aangeboren afwijking, maar kan ook ontstaat door bijvoorbeeld rachitis.

Kenmerken van een kippeborst

Een kippeborst ontstaat door een overmatige groei van het kraakbeen, waardoor de borstbeen naar voren gaat staan. Meestal ontstaat deze afwijking bij opgroeiende kinderen in de leeftijd van 11-14 jaar, tijdens de puberteit. Ze ondergaan dan een groeispurt, waarbij het kraakbeen soms overmatig kan gaan groeien met als gevolg een kippeborst. Een ander verschijnsel is het ontstaan van een kippenborst rond de leeftijd van 2-3 jaar, De afwijking is dan al bij de geboorte aanwezig, maar komt rond de peuterleeftijd naar buiten toe. In sommige gevallen kan er ook een kippeborst ontstaan na een operatie aan het hart.

De kenmerken van een kippeborst zijn zeer duidelijk: het borstbeen steekt aan één zijde duidelijk naar voren, waarbij de zijkant ingevallen is. De kippeborst is in een ernstig geval erg vooruitgestoken, in een minder ernstig geval valt het met kleding aan nauwelijks tot niet op. Meestal ontstaat er geen schade aan de borstingewanden. Het uithoudingsvermogen kan in een aantal gevallen wel aangetast zijn, omdat de functie van het gebruik van de borstspieren tijdens de ademhaling niet optimaal is. Vooral bij het verrichten van zware inspanning is dit dan duidelijk te merken.

Hoewel er meestal geen tot weinig schade door een kippeborst ontstaat, is er vaak wel sprake van psychische problemen. Door de misvorming voelen mensen met een kippeborst zich anders, misvormd, afgesloten van de buitenwereld. Over het algemeen leven mensen met een kippeborst minder gelukkig.

De oorzaken

Kippeborst komt het meest voor bij mannen: vier op de vijf patiënten is mannelijk. Ook bij Joodse mannen komt het meer voor dan bij andere mannen. Bij kinderen komt kippenborst soms in combinatie met een vergroeiing van de ruggenwervel voor. Een kippeborst kan spontaan ontstaan, maar ook als gevolg van rachitis, het syndroom van Marfan, trisomie 18 of trisomie 21, morquio syndroom etc.

Behandeling en vooruitzichten

Kippeborst kan met de jaren verergeren, vooral wanneer deze op jonge leeftijd is ontstaan. Hierdoor kunnen er ook longaandoeningen optreden of verergeren. Bodybuilding oefeningen kunnen ervoor zorgen dat een kippeborst minder zichtbaar is. Over het algemeen zijn deze oefeningen niet schadelijk voor de ingewanden, wel kan de conditie slechter zijn waardoor men het minder lang volhoudt.

Bij kinderen en jong volwassene kan het dragen van een zogenaamde brace uitkomst bieden. Deze drukt op het uitstekende gedeelte van de kippeborst. De brace werkt hetzelfde als een beugel voor de tanden: het bestaat uit verschillende elementen. De elementen zijn met elkaar verbonden en kunnen afzonderlijk aangescherpt worden. Het dragen van deze brace moet wel consequent gebeuren: gemiddeld 12 tot 24 uur per dag. Doet men dit niet volgens de voorschriften van de arts, dan heeft de gehele behandeling geen effect.

Met een goed behandelplan kunnen met het dragen van een brace uitstekende resultaten behaald worden. Vooral in Amerika wordt deze methode meer toegepast, in plaats van een operatie.

Een andere optie is dus een operatie. Deze wordt toegepast bij patiënten met een ernstige kippenborst, waarbij het dragen van een brace geen resultaten biedt. Ook wordt bij een vrouw met een kippeborst wel eens een borstvergroting uitgevoerd, waardoor de kippeborst zelf minder zichtbaar is doordat deze verzinkt tussen de borsten. Voor mannen kan bodybuilding een goede techniek zijn om een gedeelte van de misvorming op te heffen. Bodybuilding moet echter bijgehouden worden: wie ermee stopt verliest de spieren weer, waardoor de kippeborst weer duidelijker zichtbaar wordt.