Mantra’s, de Maharishi – Lefebure controverse

Maharishi Mahesh en zijn Transcendente Meditatie werkten veel met mantra’s. Hij probeerde dit wetenschappelijk te onderbouwen. Zijn tijdgenoot, Dr. Francis Lefebure trachtte de mantra’s ook in de wetenschap in te passen, maar kwam tot andere conclusies.

Transcendente Meditatie of TM

De transcendente meditatie is een meditatietechniek die in de 50er jaren werd uitgewerkt door Maharishi Mahesh Yogi (1917-2008). Door tweemaal per dag een kwartiertje een persoonlijke mantra op de juiste manier te reciteren, zouden een aantal psychologische, fysiologische en spirituele veranderingen in de mens ontstaan.

Zijn beweging kent thans meer dan 5 miljoen aanhangers in de wereld.

Het Ritmofosfenisme

De Fosfenenwetenschappen werden in dezelfde periode uitgewerkt door de Franse schoolarts en neurofysioloog Dr. Francis Lefebure (1916-1988). Lefebure had naast zijn geneeskundestudies, zich toegelegd op yoga, theosofie, antroposofie, de methodes van Gurdjieff, enz.

Op spiritueel vlak had hij een contactinwijding gekregen van zijn Meester, de spirituele leraar Arthème Galip, een Oekraïense diplomaat, ingewijd in het Martinisme.

Synthese tussen het wetenschappelijke en het spirituele

Zijn leven lang heeft Lefebure zich toegelegd op het zoeken naar fysiologische verklaringen voor alle spirituele ervaringen die hij dankzij de oefeningen van zijn meester had gekregen. Hieruit zijn de Fosfenenwetenschappen ontstaan. Over het ritmofosfensime, zoals Lefebure zijn methode noemt, zullen we in een ander artikel uitgebreid verder gaan. Hier gaat het enkel om de mantra’s.

Twee benaderingen

Maharishi Mahesh volgde de puur Vedische weg, maar maakte gebruik van de westerse middelen, zoals EEG, om de werking van de mantra’s op de geest en het lichaam aan te tonen.

Francis Lefebure was die oude Franse mening toegedaan dat men moest trachten, wat ze noemden “désocculter l’occulte”, of het esoterische ontsluieren. Achter al die esoterische technieken moesten natuurwetten schuilen, die we niet of niet meer kennen.

De hypothese van Lefebure

Dr Lefebure had een aantal toestellen gebouwd om de geest te onderzoeken. Alle hadden ze te maken met natuurlijke, zowel als opgelegde ritmes in de hersenen.

Aan de hand van al zijn experimenten concludeerde hij dat de mantra’s en alle heilige klanken uit de verschillende religies te reduceren zijn tot de kracht van de ritmische gedachte. Ook kudalini zou niets anders zijn dan de kracht van de geritmeerde gedachten.

Samenwerking tussen Lefebure en Maharishi

Van 1975 tot zijn dood in 1988 had ik het geluk op verschillende manieren met Dr Lefebure samen te werken. Hoewel hij me beschouwde als zijn opvolger en zelfs als zijn apostel (sic), kon ik me niet in al zijn ideeën terugvinden.

Verschillende keren heeft hij me gevraagd hem met Maharishi Mahesh in contact te brengen om samen te werken aan het onderzoek van de invloed van de mantra’s op de geest. Ik had Maharishi nooit persoonlijk ontmoet, wel een publieke lezing van hem bijgewoond, maar het was me toen niet gelukt hem te benaderen.

De samenwerking tussen deze twee grote geesten heeft dus nooit mogen zijn. Hopelijk zullen later onderzoekers het werk van beide mannen vergelijken en een synthese maken!