Aandachtspunten bij de mondverzorging

Er komt veel kijken bij de mondverzorging. Dit houdt namelijk meer in dan alleen maar poetsen; ook flossen, eten en drinken horen hier bij.

Een gezond gebit

Het gezond gebit heeft verschillende voordelen;

• Deel van de spijsvertering, door voedsel te kouwen wordt het fijngemalen en vermengd met speeksel. Zo kan het makkelijk doorgeslikt worden.
• De spraak, een volledig gebit is essentieel voor een duidelijke klank en goede woordvorming.
• Algemene gezondheid, want ontstekingen in de mond kunnen erg pijnlijk en lastig zijn. Daarnaast kunnen schadelijke bacteriën en afbraakstoffen in het bloed terechtkomen.
• Esthetische waarde, dit houd in dat het prettig is om een mooi gebit met schone tanden te hebben.

Er zijn verschillende factoren die bepalen of een gebit al dan niet gezond is;

Tandplaque

Dit ontstaat als eiwitten uit het speeksel een beschermend vlies over de tanden en kiezen heen vormen en hier bacteriën aan hechten. Deze bacteriën vermeerderen zich en vormen zo, samen met het speeksel, een gelig laagje op de tanden, dit heet tandplaque. Doordat deze bacteriën suiker omzetten in zuren en giftige stoffen ontstaan op den duur gaatjes.

Tandsteen

In het speeksel zit calcium, dit verhardt de tandplaque die niet weggepoetst is. Zo ontstaat tandsteen, wat niet weggepoetst kan worden. Het moet verwijderd worden door de tandarts of mondhygiënist.

Speeksel

Speeksel heeft een aantal functies. Het houdt namelijk de slijmvliezen en het gebit vochtig, waardoor uitdroging voorkomen wordt. Bovendien is het een glijmiddel tijdens het kauwen en maakt spreken, slikken en proeven mogelijk. Verder herstelt het het glazuur door de calcium en de fosfaten die er in zitten. Bepaalde medicijnen kunnen de productie van speeksel verminderen, dit heeft dus effect op de mondgezondheid.

Aandachtspunt bij het mondgedrag

Het gebit van een volwassene bestaat uit acht voortanden, vier hoektanden, acht kleine kiezen, acht grote kiezen en vier verstandskiezen. De meeste mensen ademen door de neus, maar er zijn ook mensen die door de mond ademen, bijvoorbeeld als de neus verstopt is. Maar voor sommige mensen is ademen door de mond een gewoonte. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Soms hebben deze mensen een slappe mondmotoriek, vroeger te lang op de fopspeen of duim gezogen of de mond- en kaakspieren altijd verkeerd gebruikt. Het voordeel van ademen door de neus is dat de ingeademde lucht gezuiverd, verwarmd en vochtig gemaakt word. Bij ademen door de mond gebeurt dit niet, dit maakt de kans op verkoudheid en oorontsteking groter. Bovendien neemt de functie van het speeksel af, zo is er een grotere kans op cariës.

Om dit te voorkomen is het belangrijk om er bij mensen van kind af aan op te letten dat ze in ieder geval met gesloten mond slapen. Als dit niet het geval is kan een kind het nog heel goed aanleren als de ouder ’s nachts alsnog de mond van het kind sluit en de lippen op elkaar sluit.

Aandachtspunten bij de voeding

Het is voor iedereen belangrijk om gezond en gevarieerd te eten, en specifiek voor het gebit is het belangrijk maximaal zeven eet- en drinkmomenten verspreid over de dag te hebben. Dit komt dus neer op de drie hoofdmaaltijden en maximaal vier keer iets te eten of te drinken tussendoor. Verder is het belangrijk dat dit tussendoortje niet te vaak iets zoets of zuurs is, dit bevordert het ontstaan van cariës en tanderosie. Veel mensen gebruiken tegenwoordig suikervervangers. Dit is inderdaad beter voor het gebit, maar helaas niet voor de algehele gezondheid. Door veelvuldig gebruik van suikervervangers kunnen onder andere darmklachten ontstaan. Te veel suikervervangers gebruiken is dus niet goed.

Aandachtspunten bij de mondverzorging

Het beste voor het gebit is dat er twee keer per dag gepoetst wordt, maar minimaal één keer ’s avonds voor het slapengaan. Het is niet goed om direct na het eten of drinken van iets zuurs de tanden te poetsen, beter is het om eerst goed te spoelen met water. Dit geldt ook als iemand overgegeven heeft. Het is het makkelijkst voor iemand om het poetsen te leren volgens de drie B’s: Binnen- en buitenkant van alle tanden en kiezen en daarna de bovenkant van de kiezen. Dit kan iedere avond in dezelfde volgorde, van links naar rechts of van boven naar onder, om hier een gewoonte van te maken. Zo worden er geen plekjes overgeslagen. De tandenborstel moet iedere drie maanden vervangen worden. Als er twijfel bestaat of iemand wel goed genoeg voor zijn/haar gebit zorgt kan er gebruik worden gemaakt van een plaqueverklikker, dit is een roze tabletje dat alle plekjes waar nog tandplaque zit zichtbaar roze kleurt.

Er zijn verschillende manieren van tanden poetsen, allen vragen ze om een fijne motoriek. Bij de ‘schrobmethode’ staat de tandenborstel in een hoek van 90 graden op de rand van de tanden en het tandvlees. Mensen met een grove motoriek kunnen grotere bewegingen maken, mensen die beschikken over een fijne motoriek kunnen kleine bewegingen maken.
Voor volwassenen wordt over het algemeen de ‘bass-methode’ aangeraden. Hierbij staat de tandenborstel in een hoek van 45 graden op de overgang van het tandvlees en de tand. Door systematisch met korte bewegingen heen en weer te gaan wordt het tandplaque verwijderd.

Tanden poetsen

Bij het tanden poetsen kan een elektrische tandenborstel of een handtandenborstel gebruikt worden. Beide hebben zo hun voordelen. Zo is de elektrische tandenborstel makkelijker in gebruik, ook voor mensen met een grove motoriek en het kan (met name voor kinderen) een stimulans zijn om te willen poetsen. Bij de handtandenborstel voelt iemand sneller of er te hard gepoetst word. Verder is deze over het algemeen goedkoper en hoeft niet opgeladen te worden. Het is niet bewezen dat mensen die poetsen met een elektrische tandenborstel een beter en gezonder gebit hebben, wel is het effect bij goed gebruik groter.

Naast het poetsen wordt volwassenen aangeraden te flossen of een tandenstoker te gebruiken, zo kan het tandplaque tussen de tanden en kiezen beter weggehaald worden.