Voor het eerst ongesteld

De eerste keer ongesteld worden, ook wel de eerste menstruatie genoemd, kan flink schrikken zijn. Ineens verlies je een behoorlijke hoeveelheid bloed en heb je flinke buikkrampen. Wanneer je voor het eerst ongesteld geworden bent, moet je met een aantal dingen rekening houden. Zoals de keuze voor maandverband of tampons en wanneer je seksueel actief bent, voorbehoedsmiddelen.

Begin van de eerste ongesteldheid

Voor veel meisjes komt de eerste ongesteldheid niet als een volledige verrassing. De eerste keer ongesteld worden, ook wel de eerste menstruatie genoemd, wordt namelijk aangekondigd door een aantal lichamelijke signalen. Vanaf ongeveer het tiende jaar vinden er grote veranderingen in het lichaam van de vrouw plaats, nog voordat de menstruatie zich aandient. Het meisje krijgt onder andere oksel- en schaamhaar, de borsten beginnen te groeien en het meisje krijgt vaginale afscheiding. Vervolgens gaat een bepaalde klier in de hersenen, de hypofyse, de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron aanmaken. Deze zorgen ervoor dat de eierstokken iedere maand een eicel gaan maken. Wanneer een eicel niet bevrucht wordt (je bent niet zwanger), wordt eicel afgestoten. Dit gaat met wat bloedverlies gepaard. Het gehele proces van opbouw van de eicel en het afstoten van de onbevruchte eicel wordt de menstruatiecyclus genoemd. De menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen en bestaat uit verschillende fasen:

• Week 1: de eerste week van de menstruatiecyclus bestaat uit de menstruatie, waarbij je de onbevruchte eicel verliest. Dit gaat gepaard met in totaal gemiddeld 50 milliliter bloed, verspreid over twee tot tien dagen. Veel meisjes voelen zich de eerste dagen van de ongesteldheid wat slap.
• Week 2: in de tweede week van de menstruatiecyclus wordt de nieuwe eicel onder invloed van hormonen aangemaakt. Veel meisjes voelen zich wat opgewekter en hebben meer zin om te flirten.
• Week 3: in deze week vindt de eisprong plaats. Dit betekent dat de eierstok de eicel afstoot, waarna deze bevrucht kan worden. Sommige meisjes voelen zich wat humeuriger in week 3 van de menstruatiecyclus.
• Week 4: in week 4 klagen sommige meisjes over zogenaamde premenstruele klachten, soms afgekort tot PMS. Ze hebben last van stemmingswisselingen en hebben een gebrek aan energie.

Onregelmatig ongesteld

Bij veel meisjes is de menstruatiecyclus niet zo regelmatig zoals als hierboven beschreven. Dit komt doordat het lichaam nog moet wennen aan de veranderde situatie. Hierdoor kan het gebeuren dat je soms maandenlang niet ongesteld wordt, om dan ineens weer binnen een paar weken twee keer ongesteld te worden. Geen paniek, je menstruatie wordt vanzelf regelmatiger. Mocht je het erg vervelend vinden om niet te weten wanneer je ongesteld zal zijn, kun je de anticonceptiepil overwegen. Hiermee dwing je je lichaam als het ware een regelmatige menstruatiecyclus aan te houden.

Op welke leeftijd vindt de eerste ongesteldheid plaats?

De leeftijd waarop meisjes voor het eerst ongesteld worden varieert heel erg sterk van meisje tot meisje. Sommige meisjes worden in groep zeven of acht van de basisschool al ongesteld, anderen pas op hun zestiende. Meisjes die later ongesteld worden, hebben hun groeispurt vaak ook wat later. De meeste meisjes worden tussen hun elfde en vijftiende jaar ongesteld. De leeftijd waarop je voor het ongesteld wordt, is voor een groot deel erfelijk bepaald. Wanneer je moeder al vroeg ongesteld werd, is de kans groot dat jij ook al op vrij jonge leeftijd ongesteld wordt.

Wat moet je doen als je voor het eerst ongesteld bent?

Wanneer je voor het eerst ongesteld geworden bent, kun je behoorlijk schrikken. Wanneer je ontdekt dat je wat bloed in je onderbroek hebt zitten, kan je denken dat er iets ernstigs aan de hand is, zeker wanneer je ook nog eens flinke kramp in je buik hebt. Zowel het bloedverlies als de buikkrampen horen bij het ongesteld zijn en zijn volkomen normaal. Maar wat moet je nu precies doen, wanneer je voor het eerst ongesteld bent?

Hygiëne

Allereerst moet je het bloed natuurlijk op de een of andere manier op zien te vangen, anders blijf je je onderbroek verschonen. Er zijn verschillende manieren om het menstruatiebloed op te vangen. Inlegkruisjes, maandverband en tampons zijn de meestgebruikte middelen.

Inlegkruisjes zijn dunne maandverbandjes die je kunt gebruiken in de perioden dat je weinig bloed verliest, bijvoorbeeld aan het begin of einde van je ongesteldheid. Maandverband is ontwikkeld voor de dagen waarop je meer bloedverlies hebt. In de supermarkt worden verschillende soorten maandverband verkocht. Zo heb je maandverband met en zonder vleugeltjes en extra lang maandverband. Je kunt er het best een aantal uitproberen om zo uit te vinden wat jij het prettigst vindt. Maandverband en inlegkruisjes zijn zo ontworpen dat ze een fijne pasvorm hebben. Aan de onderkant van het maandverband en de inlegkruisjes zit een plakstrip waarmee je hen in je onderbroek kunt bevestigen.

Tampons zijn een soort dicht op elkaar geplakte watten die je in je vagina in kunt brengen, waar ze het menstruatiebloed opvangen. Tampons worden in diverse soorten en maten verkocht. Veel meisjes vinden tampons in het begin een beetje eng, maar tampons hebben een aantal voordelen boven maandverband. Zo voel je tampons als je ze goed ingebracht hebt niet zitten en kun je er zonder problemen mee sporten en zelfs zwemmen.

Of je nu inlegkruisjes, maandverband of tampons gebruikt, het is erg belangrijk dat je deze regelmatig vervangt. Soms verlies je zo weinig bloed dat je de neiging hebt de tampon een halve dag te laten zitten. Dit is echter niet verstandig, omdat er dan allerlei infecties op kunnen treden. Daarom moet je de tampon regelmatig verwisselen voor een nieuwe. Daarnaast is het verstandig om iedere dag te douchen en je vagina met wat water te wassen. Zeep kan de huid irriteren en is daarom niet voor ieder meisje geschikt.

Voorbehoedsmiddelen

Het is altijd erg belangrijk dat je voorbehoedsmiddelen gebruikt wanneer je met iemand vrijt. Hierdoor help je allerlei nare ziektes zoals een SOA voorkomen. Wanneer je ongesteld geworden bent, is er nog een andere heel belangrijke reden om veilig te vrijen: je kunt zwanger worden. Gebruik daarom altijd ten minste een condoom wanneer je seks hebt met iemand. Deze beschermt je tegen zowel geslachtsziektes als een ongewenste zwangerschap. Sommige meisjes vinden een voorbehoedsmiddel niet nodig, bijvoorbeeld omdat ze denken dat ze zich niet in hun vruchtbare periode bevinden. Het is echter heel erg lastig om in te schatten wanneer je precies vruchtbaar bent, zeker wanneer je nog een vrij onregelmatige cyclus hebt. Neem daarom het zekere voor het onzekere en gebruik altijd een voorbehoedsmiddel!