Lijnzaad, voedsel en medicijn
Dat bruine, platte zaadje uit de vlasplant Linum usitatisimum is al eeuwenlang in gebruik als voedselplant. Toch ontdekken we nog steeds nieuwe medicinale werkingen van dat onooglijk zaad. Een overzicht.
Chronische obstipatie
Lijnzaad is een zacht werkend, ballaststofrijk darmregulerend middel. Het wordt aanbevolen bij moeilijke stoelgang, bij beschadigde dikke darm, tengevolge van veelvuldig gebruik van laxantia, bij geprikkelde darmen (spastisch colon) en bij ontsteking van darmvertikels (diverticulitis). De werking is gebaseerd op het epidermis van de zaadhuls, m. a. w. het aan de oppervlakte gelokaliseerde slijm, ondersteund door het vezelgehalte van het zaadoppervlak. Bij een juist gebruik komt het, door de waterbindingscapaciteit van het slijm, de ballaststoffen en de daarmee verbonden volumetoename, tot een verhoogde druk op de darmwand; dit heeft een uitzetting tot gevolg, waardoor een verhoogde darmperistaltiek ontstaat. Tegelijkertijd wordt het transport van de darminhoud door het slijm als glijlaag vergemakkelijkt. Omdat de slijmstof in het epidermis van het zaadomhulsel zit, kun je het best de gehele of de gekneusde zaden gebruiken. Ze dus niet fijn malen anders komt de opzwellende werking al in de maag tot stand, terwijl bij de hele of gekneusde zaden, de volle werking in de darmen gebeurt.De gemiddelde dagelijkse dosis bij obstipatie bedraagt 2 tot 3 maal per dag een eetlepel (10-15mg) lijnzaad samen met 150ml vloeistof. Aanbevolen wordt om tegelijkertijd een volledig glas met water of andere vloeistof in te nemen. Gedurende de lijnzaadtherapie zal men minstens 1,5 tot 2 liter water drinken. Het duurt minstens 2 à 3 dagen of zelfs langer, vóór zich de werking manifesteert. Gebruik lijnzaad slechts gedurende een korte periode.
Lijnzaad als voedingssupplement bij vezelarme voeding
Eén van de oorzaken van het ontstaan van darmtraagheid en verteringsstoornissen is het tekort aan ballaststoffen in onze moderne voeding. Lijnzaad is dan goed te gebruiken samen met yoghurt en muesli. Men moet er wel voor zorgen dat tegelijkertijd voldoende vloeistof gedronken word. Als vuistregel geldt een verhouding van 1 deel lijnzaad en minstens 10 delen water of andere vloeistof.Kanker-beschermend effect
Door epidemiologische studies heeft men een verband gelegd tussen het in lijnzaad aanwezige lignaan-diglucoside en het verminderde optreden van dikke darm- en borstkanker bij proefpersonen. Lignanen worden door de darmflora ontbonden in enterodiol en enterolacton, deze worden goed geresorbeerd. Uit voedselonderzoek bij ratten heeft men vastgesteld dat lijnzaad de beste bron is voor dit soort van lignaan-diglucoside. Per 1 gr lijnzaad wordt door ratten 800ug omgezet in het werkzame enterodiol en enterolacton. Uit onderzoek van 68 verschillende voedselplanten was de lignanproductie bij lijnzaad 75 keer hoger dan de meest effectieve voedingsplant en 800 maal hoger dan die bij appelen. Ook bij ratten konden beschermende, anti-cancerogene effecten vastgesteld worden bij een voeding met lijnzaad.Mucilaginosum of slijmstofplant
Buiten de therapeutische betekenis van lijnzaad als darmregulator, is het gebruik als mucilaginosum(slijmachtig geneesmiddel) bij gastritis (ontsteking van de maagwand) en enteritis (catarrale darmslijmvliesontsteking) zeker zo interessant. Hierbij wordt de ontstoken slijmhuid met een prikkelverzachtende, beschermende laag bedekt. Het toepassen van lijnzaadbereidingen ter behandeling van ontstekingen van het maagslijmvlies en darmen is een bijkomende waardevolle therapeutische bijdrage. Hierbij worden over een korte periode twee tot drie maal per dag, 2 eetlepels grofgemalen en gekookt lijnzaad ingenomen.Uitwendige toepassing: kompres en cataplasma
Men gebruikt fijngemalen lijnzaad of lijnzaadmeel voor de bereiding van vochtig-hete brij omslagen en compressen bij lokale ontstekingen, abcessen, steenpuisten en bij huidverhardingen.Andere toepassingen: overgang, hart en bloedvaten
Lijnzaad bevat ook fyto-oestrogenen en vetzuren, die gebruikt kunnen worden in de overgang, bij prostaatklachten, gewrichtsproblemen en voor hart en bloedvaten. Het lijkt overdreven maar de wetenschappelijke onderzoeken en het praktisch gebruik bewijzen, dat het goedkope en makkelijk te gebruiken lijnzaad misschien wel het wondermiddel van onze tijd is.Enige wetenschappelijke onderzoeken
- Brooks JD, Ward WE, Lewis JE, et al. Supplementation with flaxseed alters estrogen metabolism in postmenopausal women to a greater extent than does supplementation with an equal amount of soy. Am J Clin Nutr 2004;79(2):318-325.
- Dahl WJ, Lockert EA, Cammer AL, et al. Effects of flax fiber on laxation and glycemic response in healthy volunteers. J Med Food 2005 Winter;8(4):508-11.
- Dalais FS, Meliala A, Wattanapenpaiboon N, et al. Effects of a diet rich in phytoestrogens on prostate-specific antigen and sex hormones in men diagnosed with prostate cancer. Urology 2004;64(3):510-515.
- Dodin S, Lemay A, Jacques H, et al. The effects of flaxseed dietary supplement on lipid profile, bone mineral density, and symptoms in menopausal women: a randomized, double-blind, wheat germ placebo-controlled clinical trial. J Clin Endocrinol Metab 2005;90(3):1390-1397.
- Faintuch J, Horie LM, Barbeiro HV, et al. Systemic inflammation in morbidly obese subjects: response to oral supplementation with alpha-linolenic acid. Obes Surg 2007 Mar;17(3):341-7.
- Goss PE, Li T, Theriault M, et al. Effects of dietary flaxseed in women with cyclical mastalgia. Breast Cancer Res Treat 2000;64:49.
- Hu FB, Stampfer MJ, Manson JE, et al. Dietary intake of alpha-linolenic acid and risk of fatal ischemic heart disease among women. Am J Clin Nutr 1999;69(5):890-897.
- Joshi K, Lad S, Kale M, et al. Supplementation with flax oil and vitamin C improves the outcome of Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids 2006 Jan;74(1):17-21.
- Lemay A, Dodin S, Kadri N, et al. Flaxseed dietary supplement versus hormone replacement therapy in hypercholesterolemic menopausal women. ObstetGynecol 2002;100(3):495-504.
- Lewis JE, Nickell LA, Thompson LU, et al. A randomized controlled trial of the effect of dietary soy and flaxseed muffins on quality of life and hot flashes during menopause. Menopause 2006 Jul-Aug;13(4):631-42.
- 11. Mandasescu S, Mocanu V, Dascalita AM, et al. Flaxseed supplementation in hyperlipidemic patients. Rev Med Chir Soc Med Nat Iasi. 2005 Jul-Sep;109(3):502-6.
- Freeman MP, et al. Omega 3 fatty acids in bipolar disorder: a preliminary double-blind, placebo-controlled trial. Arch Gen.Psychiatry 1999;56(5):407-412.
- von Schacky C, Angerer P, Kothny W, et al. The effect of dietary omega-3 fatty acids on coronary atherosclerosis. A randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Ann Intern Med 4-6-1999;130(7):554-562.
Gerelateerde artikelen
Hoe gezond is lijnzaad?Lijnzaad scharen we vaak bij de superfoods die momenteel zo enorm “in” zijn, maar lijnzaad is er al veel langer. Al vele…
Kruidengeneeskunde: lijnzaad (linum usitatissimum)Is lijnzaad gezond? Absoluut! Lijnzaad wordt in de kruidengeneeskunde vaak als laxeermiddel gebruikt. Lijnzaad kan echte…
Smoothies om de bloedsomloop te verbeterenAardbeien, gember, bananen, asperges, ananas, wortelen, amandelen, koriander, vijgen en nootmuskaat staan gekend als voe…Bronnen en referenties
- Inleidingsfoto: Kamilla02, Pixabay
- Monografie Herboristen Opleiding 'Dodonaeus'
- KruidMail Linum. Documentenmap samengesteld door Maurice Godefridi
- https://sites.google.com/site/kruidwis/kruiden/linum-usitatissimum-lijnzaad
Reacties
Joop, 29-01-2016
Beste,
Van de internist het advies gekregen om lijnzaad te gebruiken bij obstipatie. Zou hem nu naar de maan wensen maagpijn en darmpijn. Nog nooit zo'n slecht advies gehad, kan sinds twee weken alleen een beetje pap eten en dat doet ook pijn in mijn maag. Nu drie dagen gestopt en nog steeds pijn en misselijk.
Reactie infoteur, 04-02-2016
Mogelijk ben je allergisch. Of heb je het verkeerd gebruiikt. Veel bij drinken. Je zou ook alleen een aftreksel, dus de slijmstoffen, kunnen drinken.
Wendy Lecocq, 03-07-2015
Ik ben ook 1 van die mensen die hevige maag- en darmkrampen krijgt van lijnzaad. Mijn vraag is of je al eens gehoord hebt dat dit na een tijdje overgaat? Dat die gevoeligheid toch om één of andere reden over kan gaan. Heb je hier een remedie voor? Ik wil het zo graag gebruiken.
Reactie infoteur, 04-02-2016
Mogelijk heb je het verkeerd gebruikt. Veel bij drinken. Je zou ook alleen een aftreksel, dus de slijmstoffen, kunnen drinken. Zonder de zaadjes voorlopig. Eventueel in kamillethee;
M. Blokdijk, 27-09-2014
Mag ik gebroken lijnzaad gebruiken bij gastritus.?
Reactie infoteur, 06-10-2014
Geen probleem, integendeel kan zelfs helpen bij gastritis
Gerda, 19-05-2014
Hoe lang mag ik lijnzaadolie gebruiken? Ik gebruik iedere ochtend 1,5 lepel door de yoghurt.
Maar nu hoorde ik dat je hier hartklachten van kunt krijgen en ingewanden stoornis bij lange tijd gebruik.
Reactie infoteur, 28-05-2014
Wat afwisselen is beter, maar hartklachten lijken mij indianenverhalen.
Bep, 30-04-2014
Heb ook lijnzaad geprobeerd. De eerste weken ging het goed. Daarna helemaal fout. Een uur nadat ik yoghurt met muesli en een schepje lijnzaad had gegeten kreeg ik al vreselijke buikpijn, koud en warm aanvallen. Na 2 uur is de pijn helemaal weer weg. Zelfs een week last van diarree gehad. Van de week na de laatste hap ging het helemaal fout. Krampen, koude rillingen gingen over me heen ondanks laagjes kleding. Misselijk en krampen tot overgeven aan toe. Toen een paar dagen met lijnzaad gestopt. Wat een verademing. Vandaag weer begonnen en ik weet nu ( ook na het lezen van de reacties) dat de buikpijn, misselijkheid van de lijnzaad moet komen. Helaas lees je op de sites over lijnzaad niet dat er een mogelijkheid bestaat van deze reacties/ Anders was ik er veel eerder mee gestopt.
Ben blij om te lezen van andere dat zij er ook last van hebben gehad. Dan weet je dat het niet aan jou ligt.
Reactie infoteur, 04-05-2014
Mogelijk een allergische reactie. Is altijd mogelijk. De manier en hoeveelheid van inname is ook van belang. Met veel drank (water) is beter. Kan ook aan de soort lijnzaad liggen.
M. Oortmeyer, 26-06-2013
Ik heb al jaren last aan twee kunstheupen. Dat waarschijnlijk veroorzaakt wordt door
bindweefsel ontsteking. Mag en kan ik daar lijnzaad voor innemen en eventueel een
soort compres van op leggen. Het is eerst een bursitis geweest, maar het is in de loop van jaren nog nooit weggeweest.Na de tweede heupoperatie 2013 en de eerste heup
in 2004,zou ik dol graag van de pijn af willen. Ik wacht op een antwoordje van u als het mogelijk is. Bij voorbaat dank.
Reactie infoteur, 20-07-2013
Je kan lijnzaad zeker gebruiken. Proberen gewoon.
Maria, 22-04-2013
Een drogist vertelde mij dat ik niet langer dan 6 weken achter elkaar gebroken lijnzaad mag gebruiken. Dit zou de werking van mijn darmen 'lam' leggen en van invloed zijn op mijn hormoonhuishouding. Wat is uw mening hierover? Ik heb last van chronische obstipatie en ik wil na langdurig gebruik van voorgeschreven laxeermiddelen liever een natuurlijk alternatief gebruiken. Alvast bedankt voor uw reactie.
Reactie infoteur, 28-04-2013
Mag langer gebruikt worden. Kan eventueel afgewisseld worden met andere laxeerkruiden zoals Vlozaad. Variatie is dikwijls beter of eventueel een week stoppen.
Pieternel, 29-03-2013
Ik ben gebroken lijnzaad gaan gebruiken vanwege de werking op de darmen en merkte op dat mijn opvliegers en het nachtelijk zweten in de overgang leken te verminderen. Ik vroeg me af hoe dit kwam en of het met de lijnzaad te maken kon hebben. Erg leuk om dit bij jullie terug te vinden. Nu ga ik er zeker mee door!
Reactie infoteur, 29-03-2013
Dat is best mogelijk.
Corry, 22-01-2013
Kun je lijnzaad gebruiken bij dikke darmverkleving, zonder gevaar voor opstoppingen?
Reactie infoteur, 23-01-2013
Geen probleem, wel er bij drinken.
Trui, 07-08-2012
Hoe kan ik lijnzaadolie gebruiken en kan ik er mee bakken en braden.
Reactie infoteur, 07-08-2012
Je kan het zo innemen als voedingssupplement of het verwerken, vooral in sla, rauwkost ed.
Marijke, 06-07-2012
Ik heb blaasontsteking. Klopt het dat lijnzaad een geschikt middel hiertegen?
Reactie infoteur, 18-07-2012
Is te gebruiken, maar ook cranberry, guldenroede en vele anderen.
Melkebeke Willy, 04-07-2012
Ik neem al vele jaren gebroken lijnzaad in mijn soep met een goed resultaat, maar onlangs heb ik een jichtaanval gehad, en mijn vraag is of ik dat nog mag gebruiken. Kan iemand mij daar een antwoord op geven. Besten dank bij voorbaat.
Reactie infoteur, 18-07-2012
Normaal geen probleem.
Diny, 23-05-2012
Mijn vraag is,
Is gebroken lijnzaad nu wel of niet giftig? Ik heb het sinds gisteren gekocht en schrik van de reactie dat het giftig is. Graag zou ik een duidelijk antwoord krijgen, wel of niet giftig.
m.vr.gr.
Diny
Reactie infoteur, 23-05-2012
Absoluut niet giftig.
Filip, 29-02-2012
Ik begon met lijnzaad in water of in fruitsap te drinken, maar had last van lichte buikpijn. Nu ben ik overgestapt naar gebroken lijnzaad en dat te eten in een activia granen, moet ik zeggen dat dit me echt goed bevalt, goede darmflora. Enig minpuntje, ik mag het niet nemen enkele uren voor het slapengaan, want dan ben ik wel te actief, dus best na het ontbijt…
Het doet me deugd hier deze vele verschillende maar toch veel terugkerende positieve reacties te lezen.
Reactie infoteur, 29-02-2012
Dank je voor de reactie
Bernadette, 04-04-2011
Omdat ik nieuwsgierig ben naar de resultaten kook ik 's avonds 1 eetl.heel lijnzaad gedurende 10 min. Zeef het en laat het staan. ;'s Morgens meng ik het met biogarde en eet het op. Ik heb de indruk dat het buiten een goede stoelgang mijn huid verbetert. De weinige uitslag (lijkt op psoriasis) die aan de binnenkant van mijn knieen zat is aan het verdwijnen en ook de huid van mijn gezicht lijkt zich te herstellen van mijn leeftijd (60) Wat heeft dit nog meer voor werking inwendig? in afwachting van uw antwoord, met vriendelijke groeten,
Reactie infoteur, 04-04-2011
Mogelijk dat de vetzuren een positieve werking hebben op de huid en psoriasis. Normaal is het beter om het lijnzaad niet te koken, maar te laten trekken. Succes. Maurice
H. Boot, 19-12-2010
Geachte,
Ik ben jaren geleden begonnen met lijnzaad te gebruiken voor de stoelgang. De eerste tijd ging het prima en ik dacht:
"nou heb ik de oplossing" maar na verloop van tijd werd de werking steeds minder en ik gebruikte 's avonds één eetlepel gebroken lijnzaad. Ik vind het jammer; heb ik iets verkeerd gedaan of kan ik beter volle zaadjes gebruiken.Ik was bang dat die niet zouden verteren. Nu gebruik ik sinds kort olijven. Is dat een goeie overstap?
Op voorhand bedankt
Reactie infoteur, 25-12-2010
Beste,
Er kan een soort gewenning ontstaan. Ik zou toch eens proberen met heel lijnzaad en er veel water bij drinken. Of eens een andere soort lijnzaad proberen.
Maria Rulo, 16-10-2010
Onvoorstebaar goede informatie, die hoop geeft tot voortzetting van gezond leven en controle te hebben over lichaamsconditie.
Reactie infoteur, 17-10-2010
Bedankt voor de reactie. We doen verder met jullie steun.
Hatice, 11-10-2010
Hallo allemaal
ik heb even een vraagje ik wil ook graag beginnen met lijnzaad met wat kan ik dit het beste drinken of eten? ik ben er helemaal niet bekend mee. maar ik heb last van obstipatie, ik heb zoveel geprobeerd tot nu toe geen resultaat ik hoop dat dit wel ga helpen…
alvast bedannkt
Reactie infoteur, 12-10-2010
Je kan 2 x daags een kleine eetlepel samen met een glas water op drinken. Natuurlijk kun je het ook in muesli, brood of joghurt verwerken.
Maurice
Monique, 03-10-2010
Het is erg leuk dat er zoveel leuke reacties komen maar er zijn ook mensen die niet tegen lijnzaad kunnen zoals ik.
Ik krijg bij het elke dag gebruiken van lijnzaad buikpijn en als ik hier dan mee stop dan verdwijnen de klachten.
Zo ken ik er nog een die zit als ze smorgens lijnzaad gegeten heeft rond het middag uur al op toilet met buikpijn.
Dus je begrijpt dat ik het dus niet meer eet en die andere persoon ook niet.
Het heeft dus niet altijd een goede uitwerking.
Reactie infoteur, 09-10-2010
Beste
Bedankt voor de reactie. Natuurlijk en spijtig genoeg is niet elk middel goed voor iedereen.
Julia, 15-08-2010
Ik eet het sinds kort door mijn muesli, omdat ik zwanger ben. Dan kun je ook last van obstipatie krijgen (bij mij is dat het geval). Dat er zoveel positieve andere effecten waren, wist ik echter niet. Een reden om het ook na mijn zwangerschap te blijven gebruiken.
Reactie infoteur, 15-08-2010
Bedankt voor de reactie. Meer info vind je op mijn websitehttp://sites.google.com/site/kruidwis/. Maurice
Jdk, 30-12-2009
Mijn vriendin's gynaecologe raadde me aan elke ochtend 1 eetlepel lijnzaad te eten. Dit om de mogelijkheid tot een bevruchting te optimaliseren. Niet alleen de vogeltjes zouden er beter van gaan zingen… :) Sinds 3 weken eet ik zoals voorgeschreven elke ochtends 1 eetlepel lijnzaad. Welk effect dit heeft op mijn zwemmerkes heeft valt nog af te wachten. In ieder geval voel ik me sinds het gebruik ervan veel energieker en positiever ingesteld. Misschien niet onbelangrijk om te vermelden is dat ik tijdens de winters normaal gezien nogal vermoeid loop. Nu voel ik me eerder alsof 't lente is!
Reactie infoteur, 01-01-2010
Bedankt voor de reactie. Wat feedback is altijd plezierig en nuttig. Maurice
Laatste update: 07-12-2011
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Gezonde voeding
Bronnen en referenties: 4
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.