De risico’s van de kerncentrale in Tihange

De kerncentrale van Tihange ligt ongeveer 40 km zuidelijk van de Nederlandse grens. Bij een calamiteit loopt een aanzienlijk deel van Limburg grote risico´s. En grote steden als Maastricht, Heerlen, Luik, Aken, Brussel en Luxemburg worden in dat geval direct bedreigd. Burgers in die regio's komen steeds meer tot het besef dat de centrale zijn langste tijd wel heeft gehad. Men heeft niet op tijd geïnvesteerd in alternatieven met als gevolg een nucleair onveilige woonomgeving.

De kerncentrale van Tihange

Tihange ligt ongeveer 25 km. ten zuiden van Luik, direct aan de Maas. Op het nucleair complex van Tihange bevinden zich drie kernreactoren, die respectievelijk in de jaren 1975, 1982 en 1985 in productie werden genomen. Ongeveer 25% van de Belgische elektriciteit wordt hier geproduceerd. De drie reactoren bezitten een gezamenlijk vermogen van ongeveer 3 GW.

Naast de drie kernreactoren in het Waalse Tihange bevinden zich in het Vlaamse Doel, direct bij Antwerpen, nóg eens vier reactoren. Op weg naar Walcheren zijn de koeltorens bij de haven van Antwerpen duidelijk te herkennen.

Op beide locaties, Tihange en Doel, wordt meer dan 50% van de Belgische elektriciteit opgewekt. Alle Belgische kerncentrales worden bediend door energieleverancier Electrabel, een dochteronderneming van het Franse bedrijf GDF Suez. Naast nucleaire capaciteit bezit Electrabel ook nog verschillende conventionele centrales. Electrabel heeft daardoor bijna een monopoliepositie in België.

Belgische exit uit kernenergie

In 2003 besloot de Belgische regering de gebruiksduur/levensduur van kerncentrales te beperken tot 40 jaar. In bedoelde wet wordt ook de bouw van nieuwe kerncentrales uitgesloten.

Sluiting kerncentrale Tihange 1 gepland voor 2015

Volgens dit schema zou Tihange 1 in 2015 buiten werking worden gesteld, maar in de wet was een ontsnappingsclausule voorzien. Mocht de energielevering niet gegarandeerd zijn, dan kan de maximale termijn worden verlengd. En juist tot die verlenging werd in juni 2012 voor Tihange 1 besloten.

Werden risico's energievoorziening bewust gecreëerd?

Men kan zich echter de vraag stellen of de continuïteit van de energievoorziening in de toekomst echt gevaar loopt. En zo ja, werd dan dit risico bewust of uit onachtzaamheid in de hand gewerkt? In samenhang met die vraag kunnen een drietal aspecten worden vermeld:

• onderzoeken hebben aangetoond dat sluiting van Doel 1 en 2 en Tihange 1 de energieverzorging in België niet in gevaar brengt. Het in dat verband genoemde vermogen van ca. 2 GW is een overcapaciteit, die zelfs in extreme situaties niet nodig zal zijn;
• sinds 2003 heeft België nagelaten een levensvatbare strategie voor een duurzaam energiebeleid te presenteren. Hieruit blijkt overduidelijk dat het huidige systeem bevoordeeld wordt en een daadwerkelijke verandering bewust verhinderd wordt;
• de exploitant van de Belgische kerncentrales heeft in de eerste helft van 2012 immense druk uitgeoefend op de Belgische regering. Die druk manifesteerde zich in de volgende besluiten: het aantal arbeidsplaatsen werd verminderd en bestaande conventionele waterkrachtcentrales werden uitgeschakeld om zo kunstmatig een tekort aan elektriciteit te genereren. Daarnaast kondigde Electrabel aan om alle investeringen in België te stoppen.

Bovengenoemde punten laten maar één denkbare conclusie toe: de Belgische regering manipuleert haar eigen exitwetgeving! En hoe rampzalig een radioactieve besmetting kan uitwerken, heeft het Japanse Fukushima toch overduidelijk gemaakt, nietwaar.

Risico’s door lekkage in het koelsysteem

Kort na de looptijdverlenging van Tihange 1, werd bekend dat uit een van de koelbekkens dagelijks ongeveer twee liter radioactief besmet water wegliep. Het lek bestaat al sinds 2006 en werd tot dusver voor het publiek geheim gehouden. Alle pogingen van exploitant Electrabel om het lek te dichten zijn op niets uitgelopen.

Men kan zich afvragen of een exploitant, die in een tijdsbestek van 6 jaar niet in staat is gebleken om een lek te localiseren, eigenlijk wel de expertise bezit om een dergelijke riskante technologie als een kerncentrale, verantwoord te beheren.

Scheuren in het reactorvat

Begin augustus 2012 werden meer dan 8.000 scheuren in het reactorvat van Doel 3 ontdekt. De scheuren waren zo ernstig dat verdere exploitatie van de reactor waarschijnlijk niet meer mogelijk is. Reparatie of zelfs vervanging van het reactorvat is technisch nauwelijks te realiseren.

Onderzoek heeft aangetoond dat eenzelfde reactorvat bij 21 andere kerncentrales werd geïnstalleerd. Onder andere bevindt zich een gelijksoortig reactorvat in de kernreactor van Tihange 2. Om die reden werd de reactor van Tihange 2 op 16 augustus 2012 buiten werking gesteld.

Overigens werd op 17 oktober 2012 bekend dat de stilgelegde kernreactor later zal worden herstart dan voorzien. Het onderzoek door de Belgische toezichthouder naar veiligheid van de installatie is niet voor januari 2013 afgerond.

Betonrot reactorgebouw

Het reactorgebouw (containment) van Tihange 2 vertoont sterke sporen van betoncorrosie (betonrot). Dat beïnvloedt niet alleen de buitenste schil, maar ook de 1,2 m dikke binnenlaag. Die is tot een diepte van 30 cm aangetast.

Betonrot wordt veroorzaakt door onjuist verwerkt beton. Via de scheuren dringt water het beton binnen dat het daarin aanwezige staal aantast en zo de structuur van het gewapend beton langzaam oplost. Het reactorgebouw is ingeval van een calamiteit de laatste bescherming die moet verhinderen dat radioactiviteit in het milieu belandt.

Door de aanwezige beschadigingen kan het beschermend omhulsel zijn functie niet langer vervullen. Ook ingeval van een aardbeving is de veiligheid sterk verminderd door deze tekortkomingen.

Twijfels over de veiligheid Tihange 2 blijven

In februari 2013 werd bekend dat het geplande heropstarten van Tihange 2 was vertraagd. Het Federaal Agentschap Nucleaire Controle (FANC) was er nog onvoldoende van overtuigd dat de centrale op dat moment voldoende veilig was om weer in gebruik te nemen. Men wil er absoluut zeker van zijn dat de 2000 scheurtjes die in de zomer van 2012 in het reactorvat werden ontdekt niet zullen vergroten als men de druk weer zal opvoeren.

Extra proeven zijn daarom gewenst om het materiaal op taaiheid en treklast te testen. Ook moet exploitant Electrabel aannemelijk maken dat er geen kritieke mankementen in niet te inspecteren gebieden zullen optreden.

Alles bij elkaar kreeg Electrabel in februari 18 aanvullende huiswerkopgaven van het FANC, waarvan er enkele ook na het opstarten moeten plaatsvinden.

Reparatie reactorvat Tihange 2 ondenkbaar

Overigens laat het FANC in februari 2013 ook weten dat reparatie van het bewuste reactorvat in Tihange nagenoeg ondenkbaar is . Herstel zal namelijk weer andere zwakke plekken in de wand van de reactor veroorzaken

En een algehele vervanging van het reactorvat is ook geen reële optie in verband met stralingsgevaar. Overigens is een dergelijke operatie nooit eerder toegepast bij een kerncentrale.

Lees verder

• Hoe zinvol zijn jodiumtabletten bij een nucleaire ramp?