De ontwikkeling van Hatha Yoga

Hatha Yoga is één van de vele vormen van de duizenden jaren oude Yoga traditie. Hatha Yoga is op het lichamelijke gericht. Hatha Yoga stoomt het lichaam klaar voor de meditatieve en filosofische vormen van yoga. Zoals gezegd wordt in de Gheranda Samhita, een yoga geschrift: “het lichaam wordt als pot van klei gebakken in het vuur van de Hatha Yoga.” Ha staat voor de zon en Tha voor de maan. Deze staan voor de energieën die samen moeten werken voor het beofenen van meditatie. Naast Hatha yoga bestaan ook Raja Yoga (meditatie), Bhakti Yoga (devotie), Jnana Yoga (mystieke filosofie), Kriya Yoga (Tantrische Yoga systeem), Karma Yoga (Yoga van het handelen). Karma Yoga betekent het uitvoeren van dagelijkse activiteiten als een vorm van yoga, in een staat van bijvoorbeeld Bhakti: devotie, Zen of Wei Wu Wei: doen zonder te doen. In het westen is vooral Hatha Yoga heel erg populair. Het wordt door tientallen miljoenen mensen beoefend.

India

Hatha yoga kent zijn oorsprong in India en het hindoeïsme. De Yoga oefeningen werden voornamelijk beoefend door de asceten, maar ook door het gewone volk. Bijvoorbeeld door de priesters die lange rituelen zittend moesten uitvoeren, de krijgers die de vechtkunst moesten leren en de boeren die op het platteland werkten. Devotionele hindoes voerden voor zonsopgang verschillende groethoudingen uit in combinatie met het herhalen van mantras. Dit ontwikkelde zich tot de zonnegroet, of Surya Namaskara. Voor de dagelijkse rituelen waren verschillende zithoudingen en ademhalingsoefeningen bekend. Hatha Yoga in zijn meest uitgebreide vorm was het meest belangrijk voor de mystieke filosofen, de verschillende Tantra beoefenaars en Raja Yogi’s.

Tibet

Tibet ligt afgelegen in de bergen. Extreme klimaten maken het leven erg moeilijk. De Tibetanen hadden weinig om van te genieten in de externe wereld. Het leven kon erg kort zijn door natuurverschijnselen. Mensen raakten snel ziek. Dat is een verklaring waarom ze opzoek gingen naar innerlijke vrede. In een tijd van oorlogen tussen verschillende stammen wilde de Koning de volkeren samenvoegen en rust bieden. In de achtste eeuw na Christus, nodigde hij Padmasambhava uit, een Indiase boeddhistische monnik. In Tibet ook bekend als Guru Rinpoche, de dierbare meester. Padmasambhava bracht het tantrische boeddhisme naar Tibet en zo ontstond de Vajrayana Yoga traditie van de Tibetaanse monniken. Tibetaanse monniken staan vandaag de dag nog bekend om hun beheersing over lichaam en geest. In wetenschappelijke onderzoeken lieten de monniken deze beheersing zien. De onderzoekers legden een dik, nat en bevroren kleed over het lichaam van de monniken. Mediterend konden ze innerlijke warmte naar hun huid laten stromen en zo verdampte het water. Een normale persoon zou heel snel onderkoeld raken in deze situatie. De lichamelijke houdingen in Tibetaanse Yoga bestaan voornamelijk uit vloeiende bewegingen van de ene houding naar de andere, zoals in Ashtanga Yoga.

China

Enkele eeuwen na Christus spreidde het boeddhisme uit naar China waar ook de Shaolin tempel werd gesticht. In 526 na Christus werd de monnik Bodhidharma naar China uitgenodigd om boeddhistische geschriften vanuit het Sanskriet naar het Chinees te vertalen. Hij onderwees de monniken daar in de leer van Jnana. Jnana werd Chan in het Chinees en Zen in het Japans. Het bleek echter dat de monniken lichamelijk niet voorbereid waren voor de urenlange meditaties. Bodhidharma onderwees daarom ook verschillende Yoga oefeningen die zich ontwikkelt hebben tot Tong Qi Gong, een Chinese vorm van Yoga. In deze vorm worden verschillende Indiase Yoga houdingen gecombineerd tot vloeiende serie bewegingen. Deze vorm werd onderwezen aan de Shaolin Kung Fu studenten.

Renaissance van de Yoga

Tijdens de bezettingen van India door de Arabieren en later de Britten werd Yoga minder populair onder het volk. In onrustige tijden werden zelfs tempels vernietigd en de oude geschriften verbrand. In vorige eeuw is yoga weer onder de aandacht gekomen door het werk van verschillende Swami’s en geleerden. Twee van de belangrijkste verspreiders van de moderne Yoga kennis zijn Swami Sivananda en Sri Tirumala Krishnamacharya in Zuid India. De leerlingen van deze twee meesters verspreidde Yoga in India en het westen. Veel van de moderne stijlen zijn afgeleid van één van deze twee tradities.

Moderne stijlen van Yoga

In de laatste decennia zijn zoveel yoga stijlen ontsprongen. Voor een nieuweling is het moeilijk om door de bomen het bos te zien. Echter Yoga is Yoga, zoals B.K.S. Iyengar een keer heel bont zei: “Mijn stijl is niet beter dan de andere, ik onderwijs Yoga en de andere stijlen onderwijzen ook Yoga. Het lijkt soms verschillend, maar in principe is het allemaal hetzelfde.” Natuurlijk kan het accent van elke leraar of traditie anders liggen. De nadruk kan bijvoorbeeld gelegd worden op het meditatieve, religieuze, filosofische, artistieke, sportieve of therapeutische aspect van Yoga. Sommige stijlen hechten veel waarde aan traditie en andere zijn weer heel modern en innovatief. Belangrijke factoren die spelen bij het maken van een keuze zijn de locatie, de leraar en je eigen verwachtingen. De connectie van lichaam en geest zijn belangrijk bij alle stijlen. Als je tijdens het oefenen ergens anders bent met je gedachten, dan doe je geen yoga.