Delirium door alcoholintoxicatie en alcoholonthouding

Delirium door alcoholintoxicatie en alcoholonthouding Een delirium, ook wel delier genoemd, is een psychiatrische aandoening die gekenmerkt wordt door gestoorde cognitieve en waarnemingsfuncties, een verlaagd bewustzijn en een gestoorde aandacht. Een delirium is het gevolg van cerebrale ontregeling. In de DSM-IV wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende typen delirium op basis van de oorzaak. Zo bestaat het delirium door alcoholintoxicatie en het delirium door alcoholonthouding.

Wat is een delirium?

Een delirium, ook wel een delier genoemd, is een organisch psychiatrische stoornis die optreedt als gevolg van cerebrale ontregeling ten gevolge van een lichamelijke aandoening of het gebruik van (genees)middelen. Een delirium ontstaat vrij plotseling en is wisselend in symptomen, ernst en duur. De belangrijkste kenmerken van een delirium zijn globaal gestoorde cognitieve en waarnemingsfuncties, een verlaagd bewustzijn en een gestoorde aandacht. Ook stoornissen in de psychomotorische activiteit, de emoties en het slaap-waakritme komen dikwijls voor. Een delirium lijkt even vaak bij mannen als bij vrouwen voor te komen en etniciteit lijkt geen risicofactor te zijn. Een delirium komt relatief vaak voor bij oudere mensen. Een delirium kan optreden nadat men gestopt is met drinken, het zogenaamde alcoholonthoudingsdelirium, of door alcoholvergiftiging (alcohol intoxicatie).

Delirium volgens de DSM-IV

De DSM-IV (diagnostic statistic manual) is hét handboek voor het classificeren van psychische stoornissen. In de DSM-IV staan de diagnostische criteria van een delirium vermeld. Er wordt onderscheid gemaakt tussen op basis van de diverse mogelijke oorzaken van een delirium. Zo heb je een alcoholonthoudingsdelerium en een delirium door alcoholintoxicatie.

  1. Bewustzijnsstoornis met verminderd vermogen de aandacht te concentreren, vast te houden of te verplaatsen
  2. Een verandering in de cognitieve functie of de ontwikkeling van een waarnemingsstoornis die niet toe te schrijven is aan een reeds aanwezige of beginnende demetie
  3. De stoornis ontwikkelt zich in korte tijd en neigt ertoe in het verloop van de dag te fluctueren
  4. Er zijn aanwijzingen vanuit anamnese, lichamelijk onderzoek of laboratoriumuitslagen dat de verschijnselen van criterium 1 en 2 zich ontwikkelen tijdens of kort na het syndroom van de onthouding van alcohol

Klinische kenmerken van een delirium

Overactiviteit van het sympatische zenuwstelsel (met trillingen, versnelde hartslag, verhoogde bloeddruk en overmatig zweten tot gevolg)
BeloopBegint acuut, meestal in de nacht
Symptoomvrije momenten zijn mogelijk
KernsymptomenGestoorde aandacht en concentratie, gepaard gaande met verhoogde of verminderde alertheid
DenkstoornisOnvermogen om logisch en helder na te denken
Verward, vertraagd of juist versneld denken
Achterdocht en paranoïde wanen
Verlies van oordeelsvermogen
WaarnemingsstoornisVisuele dispercepties, illusies en hallucinaties
Komen vooral 's nachts voor en bij mensen met een verminderd zicht of gehoor
GeheugenstoornisMet name het korte termijn geheugen is aangedaan
DesoriëntatieEerst is er desoriëntatie in tijd, gevolgd door desoriëntatie in plaats en persoon (men herkent vertrouwde personen niet goed meer)
Verstoord slaap-waakpatroon's Nachts slapeloosheid en nachtmerries
Overdag sufheid
PsychomotoriekOnrust, plukkerigheid en ongericht agressief gedrag
Ook apathie en teruggetrokken gedrag kan voorkomen
StemmingEmotioneel labiel
Gevoelens van angst en radeloosheid
Ook somberheid, prikkelbaarheid en ongepaste vrolijkheid komen voor
OverigIncontinentie

Delirium door alcoholonthouding (delirium tremens)

Op dit moment zijn er nog geen beschrijvingen van de verschillende soorten delirium en wordt het onderscheid gemaakt op basis van de vermeende oorzaak van het delirium. Het alcoholonthoudingsdelerium komt bij ongeveer 5% van de mensen met een alcoholonthoudingssyndroom voor. Een delirium tremens wordt in de praktijk doorgaans behandeld met benzodiazepines. Wanneer het delirium eenmaal opgetreden is heeft het geen zin om alcohol te drinken, dit verergert de klachten mogelijk alleen maar.

Delirium door alcoholintoxicatie

Een delirium door alcoholintoxicatie wordt in de volksmond vaak een psychose genoemd. Dit is een psychiatrische ziektebeeld waarbij iemand het contact met de werkelijkheid kwijt is. Een dergelijk delirium kan optreden na grote hoeveelheden alcohol in korte tijd.
© 2011 - 2024 Melod, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Delirium TremensDelirium Tremens. Voor het grootste gros waarschijnlijk een onbekend bier, maar voor de kenners een heerlijk en tevens z…
Wat is een delirium?Wat is een delirium?Delirium is afgeleid van het Latijnse woord 'lira'. Dit betekent groeve, sporen. Delirium kan als ontsporing gezien word…
Delirium tremens: Ernstige symptomen door ontwenning alcoholDelirium tremens: Ernstige symptomen door ontwenning alcoholAlcoholmisbruik leidt tot veel beperkingen in het sociale leven en tot gezondheidsproblemen. Meer dan de helft van de pa…
Hoe herken je een delier en wat kan je er tegen doen?Hoe herken je een delier en wat kan je er tegen doen?Hoe herken je een delier en wat kan je er tegen doen? Een goeie vraag... In dit artikel staat het antwoord.

Afkicken van verslaving: voordelen van de ontwenningskliniekAfkicken van verslaving: voordelen van de ontwenningskliniekVerslaafden proberen soms op eigen houtje van hun verslaving af te geraken. Dit vergt echter veel discipline en een ster…
Onthouding van alcohol: onthoudingsverschijnselenOnthouding van alcohol: onthoudingsverschijnselenWanneer men wilt stoppen met drinken zal men een periode van detoxificatie moeten doorstaan, waarbij men moet ontwennen…
Bronnen en referenties
  • Ree, van J. W. & deVries, M. W. (2007). Psychiatrie, tweede, herziene druk. Bohn Stafleu van Loghum
  • Mast van der, R. C., Huyse, F. J., Drooglever Fortuijn, H. A., Heeren, T. J., Izaks, G. J., Kalisvaart, C. J., Klijn, F. A. M., Leentjens, A. F. G., Sno, H. O., Schuurmans, M. J. & Wilterdink, J. (2004). Richtlijn delirium. Nederlandse vereniging voor psychiatrie. Uitgeverij Boom.
Melod (654 artikelen)
Gepubliceerd: 26-06-2011
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Verslaving
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.