Delirium tremens: Ernstige symptomen door ontwenning alcohol

Alcoholmisbruik kan leiden tot ernstige beperkingen in het sociale leven en tal van gezondheidsproblemen. Meer dan de helft van de mensen met een alcoholverslaving ervaart ontwenningsverschijnselen bij het verminderen van hun alcoholgebruik. Ongeveer drie tot vijf procent van deze patiënten ontwikkelt delirium tremens, een ernstige aandoening die wordt gekenmerkt door intense ontwenningsverschijnselen. Bij delirium tremens ontstaan plotseling symptomen van ernstige verwardheid, samen met diverse lichamelijke en mentale klachten. Snelle medische interventie is noodzakelijk en bestaat uit zowel medicatie als psychische ondersteuning. Met een tijdige behandeling zijn de vooruitzichten doorgaans goed. De ernstige en plotse ontwenningsverschijnselen kunnen echter ook leiden tot ernstige complicaties.

• Oorzaken: Terugtrekking van chronisch alcoholmisbruik
• Risicofactoren
• Symptomen
• Lichamelijk
• Mentaal
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose van ernstige alcoholontwenningsverschijnselen
• Complicaties van delirium tremens

Oorzaken: Terugtrekking van chronisch alcoholmisbruik

Delirium tremens ontstaat meestal bij patiënten die plotseling stoppen met het gebruik van grote hoeveelheden alcohol na een periode van chronisch alcoholmisbruik. Het kan ook optreden na hoofdletsel, infecties of andere ziekten bij patiënten met een geschiedenis van zwaar alcoholgebruik. Bovendien kan delirium tremens zich ontwikkelen na abrupt stoppen met kalmerende middelen zoals barbituraten of benzodiazepinen, vooral bij patiënten met een sterke afhankelijkheid.

Risicofactoren

De kans op het ontwikkelen van delirium tremens is hoger bij patiënten met een geschiedenis van ernstige alcoholontwenning. Dit komt vooral voor bij mensen die dagelijks grote hoeveelheden alcohol consumeren en bij degenen die al meer dan tien jaar alcohol gebruiken. Andere risicofactoren zijn een eerdere episode van delirium tremens en het gebruik van andere verslavende middelen.

Symptomen

Delirium tremens is de meest ernstige vorm van alcoholontwenningssyndroom en wordt gekenmerkt door een plotselinge en ernstige verwardheid die meestal twee tot drie dagen na het stoppen met zwaar drinken begint, maar tot maximaal tien dagen kan duren. De symptomen verergeren vaak rond de vierde of vijfde dag en zijn 's nachts intensiever. Dit medisch noodgeval vereist onmiddellijke professionele medische hulp.

Lichamelijk

Lichamelijke symptomen van delirium tremens omvatten:

• Bevingen (vooral van de ledematen)
• Braken Buikpijn
• Een diepe slaap die een dag of langer kan duren Hoge bloeddruk
• Onregelmatige hartslag
• Overgevoeligheid voor licht, geluid en/of aanraking Snelle hartslag
• Verlies van eetlust
• Zeer hoge lichaamstemperatuur
• Epileptische aanvallen
• Hartkloppingen
• Koorts
• Misselijkheid
• Pijn op de borst
• Slapeloosheid
• Snelle spiertrillingen
• Vermoeidheid
• Zweten, vooral op de handpalmen of het gezicht

Mentaal

Mentale symptomen van delirium tremens omvatten:

• Agitatie (rusteloosheid)
• Desoriëntatie
• Ernstige angstgevoelens en gevoelens van een naderende dood Hallucinaties: visuele hallucinaties,
• tactiele hallucinaties en auditieve hallucinaties (het horen van niet-bestaande geluiden)
• Nachtmerries
• Paranoia
• Paniekaanvallen
• Prikkelbaarheid
• Snelle stemmingswisselingen
• Uitbarstingen van energie
• Verwardheid
• Zenuwachtigheid

Diagnose en onderzoeken

Bij de diagnose van delirium tremens is het essentieel om andere mogelijke problemen uit te sluiten, zoals elektrolytafwijkingen, pancreatitis (alvleesklierontsteking) en alcoholische hepatitis (leverontsteking door alcoholmisbruik). De initiële diagnose omvat een gedetailleerde medische voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek om de ernst van de symptomen te evalueren. Artsen hebben informatie nodig over de hoeveelheid en duur van het alcoholmisbruik, het tijdstip van het laatste drankje, eerdere episodes van alcoholontwenning en eventuele andere medische en psychische problemen. Een uitgebreid bloedonderzoek is ook noodzakelijk.

Behandeling

Een agressieve behandeling is cruciaal voor de prognose bij delirium tremens. Vaak wordt behandeling op een rustige afdeling van een ziekenhuis met voldoende licht aanbevolen, omdat patiënten vaak hallucinaties ervaren. Benzodiazepinen zijn de belangrijkste medicijnen voor de behandeling, maar antipsychotica kunnen ook worden ingezet. Artsen kunnen hoge doses van deze medicijnen voorschrijven om ernstige symptomen te beheersen en de dood te voorkomen. Hoge doses van de vitamine thiamine worden intraveneus toegediend om de gevolgen van de aandoening te mitigeren. Voor de preventie van terugvallen is doorverwijzing naar steungroepen, zoals Anonieme Alcoholisten, en cognitieve gedragstherapie aanbevolen.

Prognose van ernstige alcoholontwenningsverschijnselen

Sommige symptomen van delirium tremens, zoals emotionele stemmingswisselingen, slapeloosheid en vermoeidheid, kunnen tot een jaar of langer aanhouden. Een snelle en effectieve behandeling kan echter de meeste symptomen verlichten en de algehele prognose verbeteren.

Complicaties van delirium tremens

Onbehandeld kan ongeveer één op de drie patiënten met delirium tremens overlijden. Vroege identificatie en behandeling zijn daarom van cruciaal belang; met een vroege behandeling daalt het sterftecijfer tot minder dan 5%.

Andere complicaties omvatten:

• Letsel aan zichzelf of anderen veroorzaakt door de mentale toestand (verwardheid / delirium)
• Letsel door een valpartij tijdens een epileptische aanval
• Een onregelmatige hartslag kan mogelijk leiden tot de dood

Lees verder

• Delirium: Acute verwardheid met wijzigingen in hersenfunctie
• Alcoholontwenningssyndroom: Symptomen door alcoholstop
• Alcoholmisbruik: Overmatig en herhaald alcoholgebruik