Probleem of stoornis: Slaapstoornis door een middel

Als u problemen met slapen heeft, is het eerste wat u zich moet afvragen of dit kan worden veroorzaakt door een middel of een medicijn. De meest voorkomende boosdoeners zijn caffeïne en alcohol; zij veroorzaken waarschijnlijk meer slapeloze nachten dan alle andere oorzaken bij elkaar.

Middelen

Door caffeïne, amfetaminen en cocaïne wordt de alertheid verhoogd en de slaap uitgesteld, terwijl ontwenning van deze middelen leidt tot hypersomnia. Alcohol, sedativa en opioïden werken aanvankelijk kalmerend, maar zorgen uiteindelijk voor een versnipperde en bedorven nachtrust.

Vrij verkrijgbare verkoudheidspilletjes, dieetpillen en slaapmiddeltjes worden dikwijls niet als de veroorzakers van slapeloosheid onderkend, en antihistaminen kunnen u achter het stuur in slaap doen vallen.

Ook antidepressiva kunnen dikwijls de slaap beïnvloeden en wel in beide richtingen (insomnia of hypersomnia) afhankelijk van het soort medicatie en de individuele verschillen in de manier waarop men erop reageert. De SSRI’s (Prozac, Zoloft en Fevarin) werken bijvoorbeeld gewoonlijk ‘oppeppend’ zodat je eerder zou verwachten dat ze slapeloosheid veroorzaken, en toch reageren sommige mensen erop met insuffen en hypersomnia. De meeste illegale drugs verstoren het normale slaappatroon, dikwijls op niet mis te verstane wijze.

Soms is moeilijk uit te maken wat er het eerst is geweest, het slaapprobleem of het ermee samengaande slaapmiddelengebruik. Volgens een veel voorkomend scenario begint het ermee dat u een slaapmiddel of een slaapmutsje tegen de slapeloosheid neemt. Na een tijdje wordt u echter fysiologisch van het hulpmiddel afhankelijk en wordt uw slapeloosheid erger en hardnekkiger dan ooit tevoren.

Diagnose volgens DSM IV
Volgens het diagnostisch handboek hebt u een slaapstoornis door een middel als sprake is van het volgende:

• U hebt moeite met in slaap vallen of in slaap blijven, slaapt te veel of voelt zich overdag slaperig.
• Uw slaapprobleem is te wijten aan alcoholinname, een te royaal gebruik van een middel (zoals caffeïne, cocafne of amfetaminen), onthouding van een middel dat u lang gebruikt heeft (zoals slaaptabletten) of aan de bijwerkingen van een medicijn dat u gebruikt.
• Uw slaapprobleem is ernstig genoeg om u te hinderen in uw normale dagelijks functioneren.