Primaire hypersomnia

Primaire hypersomnia is een slaapstoornis die gekenmerkt wordt door een overmatige behoefte aan slaap. Men slaapt voldoende maar desondanks is men nog steeds moe. Primaire hypersomnia wordt over het algemeen behandeld met psychostimulantia, met name modafinil en methylfenidaat.

Primaire hypersomnia

Primaire hypersomnia is een slaapstoornis die gekenmerkt wordt door overmatige slaperigheid en vermoeidheid. Hypersomnia is een aandoening die frequent voorkomt.

Normale slaapbehoefte

Hoeveel slaap iemand nodig heeft wordt door diverse factoren beïnvloed, waaronder voeding, stressors en leefritme. Ook de leeftijd speelt een belangrijke rol. In onderstaande tabel staat weergegeven hoeveel behoefte aan slaap iemand gemiddeld heeft en op welke leeftijd dit geldt.

Leeftijd	Totale slaapbehoefte (in uren)	Percentage REM-slaap	Percentage slaapstadium 4
Pasgeborene	13 -17	50%	25%
2 jaar	9-13	30-35%	25%
10 jaar	10-11	25%	25-30%
16-65 jaar	6-9	25%	25%
>65 jaar	6-8	20-25%	0-10%

De normale slaapcyclus bestaat uit een aantal afzonderlijke stadia. Stadia 2 tot en met 5 volgen elkaar gemiddeld vijf tot zesmaal per nacht op.

De ademhaling wordt langzamer en de hersenactiviteit vermindert. Dit wordt het alfa stadium genoemd.
De 'echte slaap' treedt in, de hersenen laten nu zogenaamde beta golven zien
Na 20-30 minuten kom je in slaapstadium 3 terecht waarbij de hersenen een combinatie van beta en delta golven laten zien
Dit is het stadium van de diepste slaap; de spieren zijn ontspannen, de bloeddruk verlaagd en de hartslag en ademhaling vertragen
Het moment van de REM-slaap, de zogenaamde droom-slaap. Tijdens deze slaapfase bereiden je hersenen zich als het ware weer voor op de komende dag.

Primaire hypersomnia volgens DSM-IV

Overmatige slaperigheid (verlengde slaapepisodes of bijna dagelijks voorkomende slaapepisodes op de dag) gedurende minstens één maand (of korter wanneer de klachten zich herhalen)
Significant lijden of beperkingen in het dagelijks functioneren ten gevolge van de overmatige slaperigheid
De overmatige slaperigheid is niet toe te schrijven aan insomnia en komt niet enkel voor als gevolg van een andere slaapstoornis en kan niet toegeschreven worden aan een tekort aan slaap
De slaapstoornis komt niet enkel voor als gevolg van een andere psychische stoornis
De slaapstoornis is geen gevolg van directe fysiologische effecten van middelen (zoals drugs of een geneesmiddel) of een somatische aandoening

Primaire hypersomnia komt minder vaak voor dan primaire insomnia. Overmatig slapen vormt vaak een symptoom van een mogelijk ernstige aandoening. Tijdelijk extra veel slapen is niet vreemd of verontrustend. Wanneer men een periode minder geslapen heeft of zich lichamelijk sterk ingespannen heeft kan men tijdelijk behoefte hebben aan extra slaap. Wanneer de overmatige behoefte aan slaap echter langer aanhoudt kan het een symptoom zijn van onder andere een psychische aandoening (met name angst en depressie), overmatig gebruik van slaapmiddelen, een hersenaandoening en slaapapneu.

Primaire hypersomnia treedt dikwijls op vrij jonge leeftijd op (gemiddeld 20 jaar) maar de diagnose wordt vaak pas op latere leeftijd gesteld.

Behandeling van primaire hypersomnia

Primaire hypersomnia wordt dikwijls behandeld door psychostimulantia. Dit zijn middelen die de hersenactiviteit verhogen waardoor de waakzaamheid en alertheid vergroten. Psychostimulantia stimuleren met name de werking van de neurotransmitters dopamine en norepinefrine. Veelgebruikte psychostimulantia zijn:

Coffeïne
Dexamfetamine
Methylfenidaat
Modafinil

Methylfenidaat werd in de vorige eeuw het meest voorgeschreven. Momenteel is modafinil echter de medicatie van eerste keus. Uiteindelijk belanden veel mensen echter alsnog bij methylfenidaat omdat methylfenidaat iets beter lijkt te werken.

Modafinil

Modafinil wordt in de behandeling van primaire hypersomnia een tot tweemaal daags toegediend met een maximale dagdosering van 400 mg.

Methylfenidaat

Methylfenidaat wordt in de behandeling van primaire hypersomnia drie tot viermaal daags toegediend met een maximale dagdosering van 60 mg.

Bij beide medicijnen worden hoofdpijn en een opgewonden stemming het meest genoemd als bijwerking. Modafinil lijkt in veel gevallen iets minder bijwerkingen te geven. Bij beide middelen treedt helaas na enige tolerantie op. Dit betekent dat men als het ware gewend raakt aan de stof waardoor er meer van het middel nodig is om hetzelfde effect te bewerkstelligen.

Lees verder

© 2010 - 2024 Melod, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.

Gerelateerde artikelen

Hypergrypnie of hypersomnia: Altijd kunnen slapenKun jij altijd wel slapen? Heb jij ongelofelijk moeite je bed uit te komen? Kun jij slapen wanneer en hoe lang je wilt?…

Probleem of stoornis: Primaire hypersomnia en nachtmerriesMensen met deze stoornis kunnen nooit voldoende slaap krijgen. Na een voor anderen meer dan voldoende aantal uren te heb…

Probleem of stoornis: Slaapstoornis door een middelAls u problemen met slapen heeft, is het eerste wat u zich moet afvragen of dit kan worden veroorzaakt door een middel o…

Veel voorkomende soorten slaapstoornissenEr zijn verschillende soorten slaapstoornissen. Er zijn stoornissen zoals insomnia waarbij de persoon moeite heeft om in…

De 5 belangrijkste oogaandoeningenEr is een aantal oogaandoeningen die het zicht van mensen tijdelijk, maar ook vooral permanent kunnen veranderen of late…

Huismiddeltjes tegen blaasontstekingBlaasontsteking (cystitis) is een vervelende aandoening die veel pijn tijdens het plassen kan veroorzaken. Een blaasonts…

Reactie

Ronny de Jong, 11-09-2011
Mijn moeder is 101 jaar en 8 maanden. In de laatste twee jaar heeft zij een stuk of drie kleine TIAs gehad. De laatste drie maanden slaapt zij bijna de hele dag, is nauwelijks wakker te krijgen voor de maaltijden en bezoekers worden na vijf minuten weggestuurd omdat zij wil slapen. Heeft dit te maken met de ouderdom of moeten wij er wat aan doen? Heel graag Uw mening. Reactie infoteur, 13-09-2011
Ik denk dat het verstandig is om contact op te nemen met de huisarts of behandelend arts van uw moeder, wanneer uw moeder zo'n relatief sterke gedragsverandering doormaakt in een korte tijd is er mogelijk meer aan de hand dan ouderdom.

Melod (654 artikelen)
Laatste update: 10-02-2010
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen

Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.

Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.