Zwangerschapskwalen: tips

Zwanger zijn, zwangerschap is een wonder, een prachtige gebeurtenis. Maar helaas is er vaak ook een minder prettige kant. Er kan soms sprake zijn van typische zwangerschapskwalen als misselijkheid, brandend maagzuur, obstipatie, spataderen, aambeien, beenkrampen of bloed-armoede. Met welke supplementen, vitamines en andere natuurlijke middelen kun je de meest voorkomende zwangerschapsklachten verminderen of te voorkomen?

Zwangerschapskwalen

Een zwangerschap is een wonder en wordt ook veelal ervaren als een prachtige positieve gebeurtenis. Alleen kan er ook een grijs wolkje komen bij de roze wolk en kan er sprake zijn van typische zwangerschapskwalen. De één heeft er meer last van dan de ander. Tijdens de zwangerschap groeit er in negen maanden tijd een cel uit tot een nieuw leven en gebeurt en verandert er heel veel in het lichaam van de vrouw. De groei van de foetus vraagt van het lichaam een grote aanpassing van de stofwisseling. De veranderingen van de stofwisseling zijn afhankelijk van het stadium van de ontwikkeling van de foetus.

Zwangerschapsklachten en zwangerschapskwalen

Tijdens de zwangerschap treden o.a. veranderingen op in het hormonale systeem, de bloedcirculatie, de emotionele gesteldheid, de smaakgewaarwording en de voedingsbehoefte. Het is eigenlijk niet zo verwonderlijk dat er allerlei kwalen en klachten op kunnen treden, daar het lichaam in zo'n relatief korte tijd enorme ingrijpende veranderingen ondergaat. Hieronder worden de meest voorkomende zwangerschapskwalen oftewel zwangerschapsklachten besproken.

Tips en middelen bij zwangerschapskwalen

Hieronder worden de meest voorkomende zwangerschapskwaaltjes besproken. Bij de beschrijving van de diverse kwalen zullen ook telkens tips en aanbevolen middelen gegeven worden.

Zwangerschap en misselijkheid

Misselijkheid en overgeven komen over het algemeen vaak tijdens de eerste maanden van de zwangerschap voor. De oorzaak is meestal een reactie op de aanmaak van het HCG hormoon (human chorionic gonadotropine hormoon) dat invloed heeft op de spijsvertering. De piek van de aanmaak ligt meestal tussen de negende en de zestiende week van de zwangerschap. Na de derde maand wordt de misselijkheid vaak wat minder, daar de placenta de productie van dit hormoon dan overneemt.

Tips tegen misselijkheid

• Blijf wanneer je wakker wordt 's morgens en misselijk bent, even rustig liggen. Neem dan bv. een droog beschuitje of een cräcker voordat je opstaat en uitgebreid gaat ontbijten
• Eet licht verteerbaar voedsel en regelmatig kleine beetjes (zodat je maag niet leeg is)
• Belangrijk is om braken zoveel mogelijk te voorkomen, omdat dit tot allerlei tekorten van belangrijke stoffen kan leiden
• Vitamine B6 kan de symptomen van misselijkheid en braken bij zwangerschap verminderen of soms zelfs geheel doen verdwijnen. Verder kunnen een positieve werking hebben:
• Vitamine K
• Magnesium
• Gemberwortel
• Okugest van VSM is een goed homeopathisch middel.

Zwanger en brandend maagzuur

Het hormoon progesteron veroorzaakt o.a. verslapping van de sluitspier van de maag, waardoor het maagzuur makkelijker omhoog komt. Ook komt de maag meer in de verdrukking als de baby groeit.

Tips tegen brandend maagzuur

• Vermijd zoveel mogelijk cafeïne, scherpe kruiden, pepermunt, zure vruchtensappen, koolsoorten, koolzuurhoudende dranken, te vet eten (en natuurlijk alcohol en sigaretten)
• Gebruik kleine porties, goed over de dag verdeeld
• Belangrijk is om goed te kauwen en rustig te eten
• Belangrijk is om als je zit, steeds goed rechtop te zitten (meer ruimte in buikholte)
• Ga niet meteen liggen nadat je gegeten hebt
• Neem een glas lauwe melk, een eetlepel yoghurt, vanillevla of droog brood als het maagzuur sterk opspeelt
• Draag niet te strakke of knellende kleding rond de buik of maag
• Leg een extra kussen onder het hoofdeinde van het matras (het helpt als je hoofd iets hoger ligt)
• Eet ca. 3 uur voordat je naar bed gaat en gaat slapen niets meer

Zwangerschap en obstipatie (verstopping)

De belangrijkste oorzaken van verstopping, harde ontlasting bij zwangere vrouwen zijn hormonale werking op de darmfunctie, verminderde lichaamsbeweging, druk van inwendige organen en veranderde bloedsomloop. Belangrijke middelen om dit te verminderen of verhelpen staan hieronder aangegeven.

Tips tegen obstipatie

• Vezelrijke voedingsstoffen (als volkoren producten, vers fruit, verse fruitsap, groene groenten, peulvruchten, dadels, vijgen en noten etc.)
• Soms kunnen geweekte pruimen, kandijsiroop, peperkoek, ontbijtkoek, speculaas, karnemelk of een glas lauw water op een nuchtere maag helpen
• Ontbijt niet overslaan (brengt darmen op gang)
• Regelmatig kleine maaltijden
• Voldoende drinken: drink minstens 1,5 - 2,5 liter per dag. Neem vooral Water, de zure melkproducten, groentesap, bouillon, kruidenthee
• Neem de tijd om rustig naar de wc te gaan
• Zorg voor voldoende beweging.

Gebruik geen laxeermiddelen! Een vezelstof die laxerend werkt en buiten de normale voeding zonder risico kan worden ingenomen, is vlozaad. Een arts schrijft soms lactulose voor. Neem in ieder geval zonder advies van arts of vroedvrouw geen laxeermiddelen.

Spataderen en aambeien bij zwangerschap

Spataderen en aambeiden tijdens de zwangerschap kunnen ontstaan door verminderde beweging en doorbloeding, druk van de organen en het verslappen van vaatwanden als gevolg van een hoge progesteronspiegel. Aambeien zijn gezwollen aderen in of rond de anus en vaak het gevolg van constipatie. Groenten en veel drinken zijn hierbij belangrijk. Aambeien kunnen pijn doen, maar ze kunnen ook gaan branden en bloedverlies veroorzaken. Belangrijk is om aambeien niet te onderschatten, daar dit probleem tijdens de bevalling sterk op kan spelen. Voor aambeien is er ook speciale zalf verkrijgbaar.

Heilzame middelen bij spataderen en aambeien, daar ze de bloedvaatwanden versterken:

• Vitamine C
• Bioflavonoïden
• Pijnboombastextract
• Vitamine E
• Zink
• Manna vijgensap (Salus)

Zwanger en bloedarmoede (anemie)

Bloedarmoede is een veelvoorkomende aandoening tijdens de zwangerschap. De kans is groter dan normaal, omdat ongeveer één liter extra bloed aangemaakt wordt voor de placenta. Hiervoor is extra ijzer nodig; bovendien gaat het aanwezige ijzer naar de foetus voor de bloedaanmaak. Het ijzertekort dat hierdoor kan ontstaan, veroorzaakt bloedarmoede. De symptomen van bloedarmoede zijn snel moe, duizelig, nergens energie voor hebben. Ook geeft bloedarmoede een verhoogde vatbaarheid voor infecties.

Laag ijzergehalte

Bij een te laag ijzergehalte kunnen staalpillen of ijzer-supplementen (niet te hooggedoseerd) in veel gevallen uitkomst bieden. Het beste is om het ijzersupplement een half uur voor het ontbijt in te nemen met sinaasappelsap of water. Beter niet met melk, daar dit de opname van ijzer in het bloed lijkt te bemoeilijken.

IJzerrijk voedsel

Belangrijk is om als basis genoeg ijzerrijk voedsel te eten, zoals groene groenten, peulvruchten, vlees, ei, tahoe, volkoren graanproducten, muesli, zilvervliesrijst, gedroogd fruit en noten en appelstroop. Voornamelijk vlees bevat veel ijzer dat snel in het bloed kan worden opgenomen. Indien je een vegetarisch eetpatroon hebt, is de kans groter om bloedarmoede te krijgen. Probeer zoveel mogelijk ijzerrijk voedsel te eten meteen al vanaf het begin van de zwangerschap, daar bloedarmoede niet zo makkelijk verdwijnt als je het eenmaal hebt.

Beenkrampen en dikke enkels tijdens zwangerschap

Beenkrampen, spierkrampen komen bij veel zwangere vrouwen voor. Spierkrampen kunnen veroorzaakt worden door verminderde doorbloeding in de benen. De oorzaak is nog niet helemaal duidelijk, maar zou een tekort aan Fosfor, Calcium en/of Magnesium kunnen zijn.

De volgende supplementen kunnen een positief effect hebben:

• Calcium, Magnesium gecombineerd met
• Vitamine B 6, alsmede
• Vitamine E

Verder is het belangrijk om je spieren op te rekken (stretchen) en te masseren. Doe dit vooral voordat je gaat slapen (of je kunt het natuurlijk ook lekker door je partner laten doen...!)

Dikke enkels

Tijdens de zwangerschap zijn je bloedvaten slapper. Doordat het moeilijker is om het bloed vanuit je benen weer omhoog terug te pompen, krijg je dikke enkels. Wat kan helpen is om met je benen omhoog te gaan liggen, je enkels te masseren, een koude douche op je benen of steunkousen dragen. Het belangrijkste is om zoveel mogelijk in beweging te blijven; gewoon lopen is al goed.

Zwanger en hoge bloeddruk (hypertensie)

Een veel voorkomende aandoening bij zwangere vrouwen is een hoge bloeddruk. Het is goed om (net als altijd overigens) zuinig te zijn met zout. Zoutarm eten hoeft niet persé flauw te betekenen. Ook met specerijen of tuinkruiden (beter geen scherpe kruiden) is eten smakelijk te maken. Beperk ook zoveel mogelijk het eten van drop en zoethout, daar dit een bloeddrukverhogend effect heeft (glycyrhizinezuur). Inname van extra vezels en de volgende supplementen helpen bij het verminderen van een hoge bloeddruk:

• Calcium
• Magnesium
• Zink
• Omega 3 vetzuren

Zwangerschapsvergiftiging (eclampsie)

Zwangerschapsvergiftiging is een verzamelnaam van aandoeningen die zich meestal aan het einde van de zwangerschap voordoen. Over het algemeen is er geen aanwijsbare oorzaak te noemen. Soms lijkt dit in verband te staan met een misvormde placenta of een overmaat aan zware metalen en koper in het lichaam. De meest gevaarlijke vorm van zwangerschapsvergiftiging is eclampsie. De symptomen zijn onder meer: verhoogde bloeddruk, oedeem en eiwit in de urine. Andere symptomen die voor kunnen komen zijn: bloedarmoede (anemie), verstoorde bloedstolling, verstoorde lever- en nierfuncties. Hoge bloeddruk in de eerste maanden van de zwangerschap kan soms een voorbode van eclampsie zijn.

Extra inname van de volgende middelen lijken bij voorkoming van eclampsie effectief te zijn:

• Vitamine B 6
• Vitamine E
• Calcium
• Zink

Zwanger en open ruggetje (Spina bifida, neuraalbuisdefecten)

Foliumzuur wordt door de Nederlandse Gezondheidsraad aangeraden tijdens de eerste maanden van de zwangerschap. Extra foliumzuur is belangrijk ter voorkoming van een kindje met een open ruggetje (spina bifida neuraalbuisdefecten). Uit verschillende onderzoek komt het positieve effect naar voren van extra inname van foliumzuur. Dit zowel de maanden voorafgaand aan als de eerste maanden van de zwangerschap. Minder bekend is de rol die vitamine B12 en zink kunnen spelen bij het voorkomen van een open ruggetje. Een laag zinkgehalte bij de moeder lijkt namelijk het risico op spina bifida aanzienlijk te vergroten. Extra inname van de volgende drie middelen zijn belangrijk:

• Vitamine B12
• Zink en
• Foliumzuur

Striae (zwangerschapsstriemen): tips

Striae zijn beschadigingen van het onderhuids bindweefsel. Deze kunnen als littekens op buik, dijen en borsten zichtbaar blijven. Regelmatige massage van de huid stimuleert de doorbloeding en kan de huid en het bindweefsel soepel houden. Zalfjes van buitenaf hebben over het algemeen weinig effect. De belangrijkste middelen die van binnenuit het bindweefsel kunnen helpen versterken en herstellen zijn:

• Vitamine A
• Vitamine C
• Vitamine E
• Zink
• Zwavelhoudende Aminozuren

Zwangerschapssupplementen, OPC

Tijdens de zwangerschap wordt met name het vaatstelsel zwaar belast. Voor de algehele conditie van het gehele vaatstelsel en de doorbloeding kan het middel OPC (OPC 85) een goede ondersteuning bieden. OPC verzorgt het bindweefsel en zorgt voor sterke, soepele en elastische bloedvaten. Het verbetert de conditie van armen en benen en het uithoudingsvermogen. OPC is bovendien een zeer sterke antioxidant, die het natuurlijke afweersysteem van de lichaamscellen bevordert.

Zwangerschap en vitaminen en mineralen

Voor zwangere vrouwen, maar ook voor vrouwen die borstvoeding geven is het belangrijk om naast een gezonde, evenwichtige voeding ook extra supplementen te nemen. De bovengenoemde middelen zijn vaak verkrijgbaar als multi vitaminen/mineralencomplex die alle essentiële bestanddelen bevatten en op zwangere vrouwen zijn afgestemd. Een goed middel dat alle bovengenoemde belangrijke stoffen in zich heeft, is bv. Pregnavit van Parmalux of Prenatal. Meer van dit type supplementen en genoemde homeopathische middelen zijn verkrijgbaar bij apotheek en dogist van verschillende merken als bv:

• KernGezond
• VSM
• Nutramin
• AOV
• Biodynamics
• Bloem
• A.Vogel
• Vitals
• Now etc.

Het spreekt natuurlijk vanzelf dat het bij ernstige en aanhoudende klachten noodzakelijk is om een deskundige (arts) te raadplegen.

Lees verder

• Zwangerschap - Gezonde tips
• Herstel na zwangerschap - Tips