Kwaaltjes en klachten na de bevalling

Niet alleen tijdens de zwangerschap kunnen vrouwen te maken krijgen met allerlei kwaaltjes en klachten zoals hoofdpijn, (extreme) vermoeidheid of buikpijn. Ook na de zwangerschap en bevalling kunnen vrouwen nog enige tijd last hebben van allerlei kwaaltjes en klachten die bij het 'ontzwangeren' horen. Lees er in dit artikel alles over.

Ontzwangeren

De geboorte van een kind is een grote gebeurtenis in het leven van een vrouw en eventueel de rest van een gezin. De herstelperiode, en dan met name de eerste weken na de bevalling, zijn voor het verdere 'ontzwangeren' erg belangrijk. Voldoende rust is in deze tijd erg belangrijk, maar ook bijvoorbeeld het vinden van regelmaat in de dag. Tijdens de zwangerschap is een vrouw negen maanden voorbereid op haar nieuwe rol als moeder, daarnaast heeft ze toegeleefd naar de bevalling. Hoewel typische 'zwangerschapskwaaltjes' alleen tijdens de zwangerschap voorkomen, zijn er ook een aantal kwaaltjes op te noemen die bij het 'ontzwangeren' horen. Voor het ontzwangeren wordt ongeveer net zo'n tijd 'gerekend' als voor het werkelijk zwanger zijn: 9 maanden. Die tijd is nodig om te herstellen van de bevalling, regelmaat te vinden en te wennen aan het 'moeder zijn'.

Vermoeidheid

Veel vrouwen 'klagen' na de bevalling over vermoeidheid. Op bepaalde momenten zullen zij zelfs spreken over 'extreme vermoeidheid'. Vermoeidheid is een veelgehoorde klacht, die serieus genomen dient te worden. Er zijn een flink aantal oorzaken te noemen waarom een vrouw na de bevalling zo moe is. Zo kan de bevalling zelf een behoorlijke nasleep geven, de bekende 'gebroken nachten' kunnen voor vermoeidheid zorgen of het wennen aan het moeder-zijn kunnen vermoeidheidsklachten opleveren. Voldoende rusten in de eerste weken na de bevalling is erg belangrijk voor het herstel, zowel lichamelijk als geestelijk. De weken zwangerschapsverlof na de bevalling zijn daarom echt geen overbodige luxe. Het kan soms lastig zijn om voldoende rust te nemen, bijvoorbeeld omdat het gezin en de huishouding veel inspanning vraagt. Maar ook in de dagelijkse drukte is het belangrijk voor een vrouw die pas bevallen is om rustmomenten uit te kiezen. En soms moeten die rustmomenten echt gemaakt worden, bijvoorbeeld door een oppas in te schakelen of de zorg uit handen te geven aan de partner. Het slikken van multivitaminen en gezond eten kunnen ook bijdragen aan het herstel. Vrouwen die in de eerste weken na de bevalling goed uitrusten en naar hun lichaam luisteren, zullen hier op de lange termijn veel profijt van hebben.

Verandering in hormonen

Tijdens de zwangerschap is er veel veranderd in de 'hormoonhuishouding' van een vrouw, en na de zwangerschap gebeurt er ook weer het nodige op hormonaal vlak. Verandering in hormonen kunnen allerlei klachten en kwaaltjes met zich meebrengen, zoals vermoeidheid, haaruitval, bloedend tandvlees, rugpijn, zweten, droge huid, stemmingswisselingen en noem maar op. Deze klachten zullen waarschijnlijk het sterkst zijn in de eerste weken na de bevalling. Soms kunnen klachten echter een aantal maanden aanhouden. Bij ernstige klachten is het verstandig om een huisarts te raadplegen.

Hoofdpijn

Na een bevalling (en soms ook al tijdens de bevalling) kan een vrouw last krijgen van hoofdpijn. De hoofdpijn kan aanvoelen als een 'dof gebons', maar ook als 'hevige pijn'. Soms krijgt een vrouw last van migraine, met de daarbij behorende hoofdpijn aanvallen. Hoofdpijn is vaak te wijten aan de verandering in de hormoonhuishouding, maar kan soms ook worden veroorzaakt of versterkt door vermoeidheid en spanning. In heel specifieke gevallen is het mogelijk dat de hoofdpijn wordt veroorzaakt door de ruggenprik of narcose (bij een keizersnede).

Buikpijn

De organen en de baarmoeder zullen na een bevalling even de tijd nodig hebben om weer op hun plek te komen. Soms kan dit een aantal weken duren. Daardoor kan buikpijn ontstaan. Klachten over buikpijn zijn soms ook het gevolg van niet goed functionerende darmen; er kan sprake zijn van verstopping of juist van diarree. Na een keizersnede kunnen de darmen helemaal even 'van slag' zijn vanwege de operatie. Pijn helemaal onderin de buik kan soms betekenen dat een vrouw te weinig rust neemt gedurende de dag, dit is meestal 's avonds goed te merken door pijn op de plaats van de baarmoeder.

Hechtingen, scheuren

Veel vrouwen krijgen na een natuurlijke bevalling te maken met scheuren en/of hechtingen in de schaamstreek. Herstel van de scheuren en hechtingen kan een aantal weken tot een aantal maanden duren. Het hangt vaak samen met de hoeveelheid hechtingen en de manier van scheuren. Het toiletbezoek kan erdoor bemoeilijkt worden, en ook kan het de eerste weken en maanden pijnlijk zijn om seks te hebben.

Emotioneel herstel

Hoewel er lichamelijk best veel kwaaltjes en klachten op te noemen zijn na een bevalling, wordt het emotionele (geestelijke) aspect soms wat onderschat. De eerste weken na een bevalling kennen vaak 'ups', maar ook veel 'downs'. Vrouwen doen er goed aan om hier attent op te zijn; de overgang naar het moeder-zijn of naar een nieuw kind neemt niet alleen leuke dingen met zich mee. Met name bij een eerste kindje kan de impact groot zijn. Het uiten van emoties, hoe extreem die ook kunnen zijn, is in de eerste weken na de bevalling heel goed. Bedenk dat er geen 'protocol' is voor het ontzwangeren, laat de emoties even de vrije loop om vervolgens weer de dagelijkse bezigheden op te pakken.