Bevallen door een zelf geassisteerde keizersnee

Bij een geplande keizersnede wordt er rekening gehouden met de wensen van de vrouw. In het buitenland konden vouwen er soms al voor kiezen om zelf de baby uit de buik te halen tijdens een keizersnede. Deze zelf geassisteerde keizersnede is sinds 2017 ook mogelijk in Nederland. In het Diakonessenhuis in Utrecht is de werkwijze om zelf tijdens de bevalling te assisteren in 2017 al meerdere keren uitgevoerd om aan de wensen van de patienten te voldoen.

Keizersnede

Een keizersnede kan gepland zijn of met spoed uitgevoerd worden. Een geplande keizersnede wordt het vaakst uitgevoerd bij vrouwen die tijdens een eerdere bevalling al een keizersnede gehad hebben. Een geplande keizersnede bij de eerste zwangerschap wordt vaak uitgevoerd vanwege een stuitligging of een meerlingenzwangerschap. Een spoedkeizersnede wordt vaak uitgevoerd bij complicaties tijdens de bevalling. Als er geen noodzaak voor een keizersnede is, wordt er meestal gekozen voor een vaginale bevalling. De reden hiervan is dat een keizersnede complicaties met zich mee kan brengen.

Complicaties bij een keizersnede

Bij vrouwen die een keizersnede krijgen kunnen er complicaties optreden. Mogelijke complicaties die bij een vrouw kunnen optreden zijn:

• Een langer herstel na de bevalling.
• Een groter risico op wondinfectie.
• Verhoogd risico op trombose.
• Een verhoogd risico op een hartstilstand

Na een keizersnede kunnen er tijdens een volgende bevalling nog een aantal extra complicaties optreden:

• Een placenta die te laag in de baarmoeder ligt, waardoor er hevige bloedingen kunnen ontstaan.
• Een placenta die abnormaal diep in de baarmoederwand groeit. Ook dit kan hevige bloedingen veroorzaken.
• Het loslaten van de placenta tijdens de zwangerschap.
• Een uterusruptuur (scheuren van de baarmoeder), wat een dodelijke afloop kan hebben.
• Een klein verhoogd risico op doodgeboorte.

Ook kunnen er bij een keizersnede complicaties bij het kind optreden, zoals:

• Verhoogde kans op ademhalingsproblemen.
• Klein verhoogd risico op voedselallergieën.

Voordelen keizersnede

Een keizersnede kent ook enkele voordelen ten opzichte van een vaginale bevalling. De vrouw zal bij een geplande keizersnede namelijk geen last hebben van pijnlijke weeën. Er bestaat ook geen kans op een perineumruptuur. Tenslotte is het risico op incontinentie op latere leeftijd bij een vaginale bevalling groter.

Mogelijkheden keizersnede

Als een keizersnede ongepland wordt uitgevoerd, omdat er complicaties zijn ontstaan tijdens de bevalling, kan er in veel gevallen weinig rekening gehouden worden met de wensen van de moeder. In het geval van een geplande keizersnede, kan de moeder wel de wensen overleggen met de verloskundige of gynaecoloog. Er kan gedacht worden aan de keuze van het ziekenhuis, de wijze van verdoven, maar je kan in sommige ziekenhuizen er ook voor kiezen om je baby zelf uit je buik te halen.

Een zelf geassisteerde keizersnede

Veel vrouwen die een keizersnede hebben gehad vonden dit geen fijne ervaring en zijn niet tevreden over het verloop van de keizersnede. Vaak wordt de ingreep als te medisch en onpersoonlijk ervaren, terwijl de geboorte van je kindje een van de belangrijkste gebeurtenissen uit je leven is. Om de ervaring met keizersneden te verbeteren, wordt er sinds de eenentwintigste eeuw al meer rekening gehouden met de wensen van de vrouw. Bij een geplande keizersnede wordt naar wens de natuurlijke bevalling zoveel mogelijk nagebootst. Ook het zelf assisteren tijdens een keizersnede, door zelf de baby uit je eigen buik te halen, behoort tot de mogelijkheden. Vooral in het buitenland komt zo'n bevalling wel eens voor. In het Engels wordt deze ingreep ook wel een maternal assisted c-section genoemd.

Hoe gaat het in zijn werk?

Een zelf geassisteerde keizersnede moet van te voren voorbereid worden. De wensen van de moeder worden vastgelegd in een geboorteplan, die de arts voor de bevalling kan doornemen. Voor de keizersnede moeten de nodige hygiënemaatregelen genomen worden om de bevalling veilig te laten verlopen. Zo krijgt de moeder altijd een haarnetje en operatiekleding aan. Maar om de baby zelf te pakken krijgt de moeder ook een mondkapje en handschoentjes aan. De handen moeten goed gewassen en gedesinfecteerd zijn. De baby zal uit de buik komen doordat een arts op de buik duwt. De moeder kan daarna, indien de gezondheid van de baby het toelaat, zelf de baby pakken en op haar borst leggen. Het onderzoek van de baby door de kinderarts kan op een later moment plaatsvinden.

Voordelen van een zelf geassisteerde keizersnede

Bij een zelf geassisteerde keizersnede heeft de baby direct contact met de moeder. Dit maakt het mogelijk om een keizersnede meer te laten ervaren als een natuurlijke bevalling. De moeder wordt door het zelf pakken van de baby meer betrokken bij de bevalling. Door het directe contact tussen moeder en kind kan de band tussen beide versterken. Daarbij lijken kinderen die via een natuurlijke keizersnede geboren zijn na de bevalling rustiger te zijn en beter te drinken.

Zelf geassisteerde bevallingen in Nederland

In 2017 hebben voor het eerst in Nederland verschillende vrouwen zelf geassisteerd tijdens de bevalling door haar kind tijdens een keizersnede zelf uit de buik te halen. Eind februari 2017 gebeurde dit voor het eerst in Nederland in het Diakonessenhuis in Utrecht. De vrouw had deze wens omdat ze een traumatische ervaring had aan haar eerste bevalling. Na deze eerste zelf geassisteerde keizersnede zijn er in 2017 meerdere gevolgd.

Wanneer is het mogelijk om de keizersnede zelf te assisteren?

Zelf assisteren tijdens een keizersnede is niet de eenvoudigste manier van bevallen. De wensen moeten van te voren goed vastgelegd worden en er moet van tevoren geoefend worden. Tenslotte kan niet iedereen zelf assisteren tijdens de bevalling. Bij complicaties, of een te grote of te kleine baby, is de werkwijze niet verantwoord. Ook kan een zelf geassisteerde bevalling niet plaatsvinden bij een spoedkeizersnede.