Zwanger en honing

Honing is gevaarlijk voor baby's. Honing kan namelijk clostridiumsporen bevatten die in de nog niet goed ontwikkelde darmen van baby's kunnen uitgroeien tot toxineproducerende bacteriën. Hoewel deze kans klein is, kunnen de gevolgen van een clostridiumbesmetting bij baby's zeer ernstig en zelfs dodelijk zijn. Daarom staat op een honingpot aangegeven dat het product niet geschikt is voor kinderen jonger dan een jaar. Maar hoe zit het met honing tijdens de zwangerschap? Zijn er ook gevaren voor de baby als deze nog in de buik bij de moeder zit?

Honing

Honing is een eeuwenoud product dat al lang werd gegeten voordat men kon schrijven. De honingproductie van bijen was toen nog niet te verklaren en het product werd dan ook erg gewaardeerd en bewonderd. Het werd gebruikt als offer, het werd bij graven gebruikt voor de reis naar het hiernamaals en er werd in de geschiedenis met honing betaald. In de tijden dat er nog geen suiker bestond, was honing een heerlijke zoetigheid. In sommige culturen stond het zelfs symbool als rijkdom.

Honingsoorten

Honing is er in vele soorten. Bekende soorten zijn acaciahoning, lindehoning en klaverhoning. De honingsoorten zijn vernoemd naar de bloemen die gebruikt zijn voor de honing. De bloemen bepalen de uiteindelijke smaak en eigenschappen van de honing. De meeste honing is echter gemaakt van verschillende bloemen en wordt bloemenhoning genoemd.

Hoe wordt honing gemaakt?

Honing wordt gemaakt uit nectar. De nectar is afkomstig uit bloemen en wordt eruit gehaald door bijen. De bijen slaan de honing op in de honingmaag, waarbij er enzymen en goede bacteriën in de honing terecht komen. Hierdoor worden meervoudige suikers uit de nectar omgezet in enkelvoudige suikers. De bijen brengen de honing naar de bijenkast, waar de honing wordt overgegeven naar de jonge bijen. Hierbij komt de honing in aanraking met enzymen uit het speeksel, waardoor de nectarsuikers worden omgezet in gluconzuur en waterstofperoxide. Dit zorgt ervoor dat de honing niet bederft. De honing wordt opgeborgen in de lege honingraadcellen in de bijenkast. Tijdens het verblijf verdampt er water uit de honing, totdat de honing rijp is. De rijpe honing wordt door de bijen afgedekt met waslaag, wat een teken is voor de imker dat de honing klaar is. De Imker verwijdert de honingraat en slingert de honing eruit met behulp van een centrifuge. Deze honing wordt gezeefd en in potjes gedaan.

Gezondheid

Over de vraag of honing gezond is, bestaan verschillende meningen. Aan de ene kant bevat honing belangrijke vitamines en mineralen, antioxidanten en heeft het een antibacteriële werking. Aan de andere kant bevat honing veel suiker en levert daardoor ongemerkt veel energie.

Vitamine en mineralen

Honing bevat een aantal vitamines en mineralen, zoals vitamine B3, vitamine B2, vitamine B5, calcium, koper, ijzer, magnesium, mangaan, fosfor, kalium en zink. Dit klinkt heel gunstig, maar de hoeveelheden honing die normaal gesproken gegeten worden, zullen nooit een goede bijdrage leveren aan de hoeveelheid vitamines en mineralen die per dag geadviseerd worden. Honing is daarom zeker geen goede vervanger voor groente en fruit.

Antioxidanten

Honing bevat antioxidanten, vooral in de vorm van fenolen. Antioxidanten vangen vrije radicalen in het lichaam en kunnen daardoor op lange termijn het risico op hart- en vaatziekte en kanker verminderen.

Antibacterieel

Honing heeft een antibacteriële werking die deels toe te schrijven is aan de enzymen afkomstig uit het speeksel van de bijen. In verdunde honing zetten ze glucose om in gluconzuur en waterstofperoxide. Waterstofperoxide zorgt voor de antibacteriële werking. Deze enzymen komen niet in alle honingsoorten voor, en kunnen ook alleen werken in een verdunde honingoplossing. Er bestaan ook antibacteriële honingzalven, welke ingezet kunnen worden bij wonden en schimmelinfecties. Een honingzalf kan bijvoorbeeld gebruikt worden bij een vaginale schimmelinfectie, een infectie die bij zwangere vrouwen vaker kan voorkomen.

Suiker

Honing bestaat voor ongeveer 82 procent uit suiker. Suiker is dus verreweg het hoofdbestanddeel van honing. Suiker levert energie, zonder dat het een bijdrage geeft aan het verzadigingsgevoel. Hierdoor eet je snel te veel suiker en speelt suiker een belangrijke rol bij obesitas.

Bacteriën in honing

Bacteriën kunnen in honing niet overleven omdat er te weinig water aanwezig is. Honing is daarom zeer lang houdbaar zonder dat er microbiologisch bederf optreedt. Ook de voor zwangere vrouwen gevaarlijke bacteriën en parasieten, de zogeheten Listeriabacterie en Toxoplasma Gondii, kunnen in honing niet overleven. Wel is het mogelijk dat honing bacteriesporen bevat.

Bacteriesporen

Een bacteriespore is een eencellig lichaam dat door een bacterie is geproduceerd. In rust hebben de sporen een taaie waterdichte celwand en kunnen daardoor overleven in een ongunstige omgeving. In producten waarin geen bacteriegroei mogelijk is, kunnen wel sporen voorkomen. Deze zijn er vaak ingekomen in omstandigheden dat groei van bacteriën nog wel mogelijk was. Zodra de omstandigheden slechter worden voor de bacteriën, kunnen sommige soorten sporen produceren om toch te kunnen overleven. De bacteriën gaan dood door de slechte omstandigheden, maar als de omstandigheden in het product op een later tijdstip weer beter worden, dan kunnen de sporen uitgroeien, waardoor de bacterie zich weer kan vermeerderen. Het vormen van sporen is dus een overlevingsvorm voor bacteriën die in nood verkeren.

Clostridiumsporen in honing

Via de poten van de bijen, kunnen er bacteriesporen van Clostridium botulinum in de honing terecht komen. De omstandigheden in honing zijn te slecht voor de sporen om uit te kunnen groeien tot bacteriën. Als de honing verdund wordt, en dit product lang bewaard wordt, is groei wel mogelijk. De Clostridiumsporen zijn voor gezonde mensen boven de 1 jaar ongevaarlijk. De sporen bevinden zich in rust en kunnen in het maag-darmstelsel niet uitgroeien. Bij kinderen onder de 1 jaar is dit wel mogelijk omdat het maag-darmstelsel nog onvoldoende ontwikkeld is. In dit geval kunnen de sporen uitgroeien tot de bacterie Clostridium botulinum. Deze bacterie kan toxines vormen die kunnen zorgen voor infantiel botulisme. Dit kan leiden tot slikproblemen, ademhalingsproblemen en verlammingsverschijnselen. Zonder behandeling kan een baby hieraan overlijden.

Honing tijdens de zwangerschap

De sporen van Clostridium botulinum kunnen tijdens een zwangerschap de baby niet bereiken. Hierdoor vormt honing tijdens de zwangerschap geen gevaar voor de baby. Ook kunnen Clostridiumsporen niet uitgroeien tot toxineproducerende bacteriën in het maag-darmstelsel van een zwangere vrouw. Er is daarom geen reden om honing tijdens de zwangerschap te mijden.

Lees verder

• Gevaren van honing voor baby's
• Zwanger en boter
• Zwanger en pannenkoeken
• Zwanger en groene thee
• Zwanger en kruidenthee