Zwanger en shoarma

Shoarma wordt door het voedingscentrum niet afgeraden aan zwangere vrouwen. Het is immers een verhit product waarin schadelijke bacteriën en parasieten, zoals Listeria en Toxoplasma, gedood zouden moeten zijn. Toch worden in shoarma bereid in shoarmazaken vaak grote hoeveelheden bacteriën gevonden. Hoewel deze bacteriën niet direct zullen zorgen voor een voedselinfectie, kunnen ze in sommige gevallen toch gevaarlijk zijn voor zwangere vrouwen. Wanneer is shoarma een risico tijdens de zwangerschap en wanneer is het veilig om te eten?

Shoarma

Shoarma is gemarineerd vlees dat aan een spies wordt geroosterd. Shoarma wordt meestal pas vlak voor het opdienen van het spies afgesneden en in kleine stukjes gesneden. Omdat shoarma een gerecht is uit het islamitische Midden-Oosten, wordt er meestal lamsvlees voor gebruikt. In Westerse landen komt het nogal eens voor dat shoarma van varkensvlees wordt gemaakt. Maar ook andere vleessoorten als kip, kalkoen of rundvlees kunnen voor shoarma gebruikt worden. Shoarma wordt vaak op een pitabroodje gegeten en geserveerd met sla, uien en knoflooksaus, tomatensaus of sambal.

Döner kebab

Een broodje shoarma wordt ook vaak een broodje döner genoemd. Beide woorden betekenen in het Turks draaiend, wat verwijst naar de bereiding van het vlees dat verticaal draaiend aan een spit wordt geroosterd. De benaming shoarma is afkomstig uit Turkije, terwijl de Duitsers vaker de benaming döner kebab gebruiken.

Bereiding

Shoarma wordt gemaakt door plakken lams- of varkensvlees te marineren in azijn en specerijen. De mix van specerijen kan verschillen per kok, maar vaak worden komijn, kardemom, kaneel en nootmuskaat gebruikt. Maar ook peper, zout, knoflookpoeder, paprikapoeder, cayennepeper, gemberpoeder en korianderpoeder zijn veel gebruikte smaakmakers. De gemarineerde plakken vlees worden op elkaar gestapeld aan een spit geregen. Het spit wordt al draaiend verticaal geroosterd. Door het draaien wordt het vlees aan alle kanten gaar. Het geroosterde vlees wordt in dunne lagen van het spit geschraapt met een mes of een speciale shoarma schraper. Nadat dit vlees eraf is gehaald, kan het vlees eronder verder roosteren. Als er te veel vlees tegelijk van het spit gehaald wordt, kan het zijn dat het vlees niet goed gaar is. Anderzijds kan vlees dat te lang aan het spit geroosterd wordt uitdrogen.

Gezondheid

Shoarma bevat vaak veel verzadigde vetten en is ook vaak erg zout. Te veel zout eten tijdens de zwangerschap kan leiden tot een hoge bloeddruk. Een te hoge bloeddruk kan weer leiden tot een slechtere bloedtoevoer naar de baby, waardoor de groei vertraagd kan worden. Vermijd daarom zoute producten als je een hoge bloeddruk hebt tijdens de zwangerschap.

Bacteriën in shoarma

Verse shoarma bevat na een goede bereiding geen gevaarlijk bacteriën. Als de bereiding of de hygiëne in een shoarmazaak niet goed is, kan het aantal bacteriën in shoarma snel oplopen. Dit komt doordat het bereidingsproces van shoarma zeer kritisch is.

Rauw vlees

De buitenkant van een vleesspies krijgt tijdens het roosteren de hoogste temperatuur. Hierdoor is de buitenkant van het vlees het snelst gaar, en kan de binnenkant van een spies nog rauw zijn. Als het erg druk is in een shoarmazaak kan het gebeuren dat er te snel te veel vlees van de spies wordt afgesneden, waardoor er ook vlees wordt geserveerd dat niet goed gaar is. Vlees dat niet heet genoeg geweest is, kan veel bacteriën bevatten.

Grill uitzetten

Te lang roosteren zorgt voor taai vlees. Hierdoor wordt de grill vaak uitgezet als het rustig is. Hierdoor zakt de temperatuur van het vlees snel onder de 70 graden en kunnen bacteriën gaan groeien. Vooral als de grill een tijdje uitstaat kan de temperatuur ideaal worden voor het groeien van bacteriën.

Te lage kerntemperatuur

De kerntemperatuur van een grote shoarmaspies wordt vaak niet heet genoeg om bacteriën te doden. Hierdoor hebben bacteriën vrij spel om te groeien. Als de shoarmaspies lang blijft hangen kunnen de hoeveelheden bacteriën in de kern van het vlees snel oplopen tot gevaarlijke hoeveelheden.

Snijden
Shoarma wordt voor het opdienen in kleine stukjes gesneden. Als de hygiëne in een shoarmazaak onvoldoende is, kan het vlees tijdens het snijden besmet worden door gebruik van vieze messen of vieze snijplanken. Zo kan ook goed geroosterd vlees veel bacteriën bevatten.

Shoarmatesten

Shoarma is in het verleden al vaker in een kwaad daglicht komen te staan doordat het op onhygiënische wijze bereid werd. Uit verschillende testen in shoarmazaken is gebleken dat het vlees te veel bacteriën bevat.

De Smaakpolitie, 2017

De Smaakpolitie, een programma van SBS6, gepresenteerd door Rob Geus, kocht bij verschillende kebabzaken een broodje doner kebab. De helft van deze broodjes bevatte meer bacteriën dan toegestaan. Er zat een broodje kebab tussen dat 24 keer de toegestane hoeveelheid bacteriën bevatte.

Consumentenbond, 2012

In 2012 deed de consumentenbond een onderzoek naar de kwaliteit van shoarma in vijf grote steden. Uit het onderzoek bleek dat meer dan de helft van de broodjes te veel bacteriën bevatte. Er zijn geen schadelijke ziekmakende bacteriën gevonden, maar de consumentenbond waarschuwt zwakkere mensen, zoals zwangere vrouwen, voor het eten van shoarma omdat dit vaak onhygiënisch bereid wordt.

Voedsel en warenautoriteit, 2010

De voedsel en warenautoriteit heeft in 2010 kebabzaken onderzocht op hygiëne. Van de 1800 zaken bleek 40 procent een slechte hygiëne te hebben.

Listeria

Listeriose kan een groot gevaar opleveren tijdens de zwangerschap. Een besmetting met Listeria tijdens de zwangerschap kan namelijk leiden tot een miskraam of aangeboren afwijkingen. Omdat zwangere vrouwen een verlaagde weerstand hebben, is de kans groter op een besmetting. Hoewel er in shoarma vaak bacteriën gevonden worden, komt de bacterie Listeria niet zo vaak voor in shoarma. Listeria is dan ook een bacterie die voornamelijk een risico vormt in producten die langer houdbaar zijn in de koeling. In shoarma, dat vaak bij hogere temperaturen aan het spit bewaard wordt, spelen andere bacteriën een belangrijkere rol.

Toxoplasma

Toxoplasma Gondii is een parasiet die veel voorkomt in rauw vlees, met name varkensvlees en lams- of schapenvlees.. Als je tijdens de zwangerschap voor het eerst geïnfecteerd wordt met Toxoplasma Gondii, bestaat de kans op complicaties, zoals een miskraam of aangeboren afwijkingen bij de baby. Als de temperatuur van het vlees hoog genoeg is geweest, in iedergeval boven de 70 graden, dan is de parasiet dood. Alleen shoarma die niet goed gaar is, vormt een risico. Daarnaast bestaat er een kans dat de sla, wat vaak bij shoarma geserveerd wordt, niet goed gewassen is. Ongewassen groenten die rauw gegeten worden, kunnen ook besmet zijn met Toxoplasma.

Shoarma tijdens de zwangerschap

Op shoarma uit shoarmazaken worden vaak te veel bacteriën gevonden. Voor zwangere vrouwen kan dit gevaarlijk zijn, vooral als het vlees niet goed gaar is kan shoarma namelijk mogelijk besmet zijn met Listeria of Toxoplasma. Tijdens de zwangerschap kan men daarom beter shoarma thuis zelf bereiden. Thuis bereid je dit niet op de traditionele manier door het vlees verticaal te roosteren, maar bak je de voorgesneden stukjes rauw gemarineerd vlees in een koekenpan. Als het vlees door en door verhit wordt, is dit veilig om te eten.

Lees verder

• Zwanger en mayonaise
• Zwanger en zout
• Zwanger en Toxoplasmose
• Zwanger en kant-en-klare salades
• Zwanger en Listeria